\n

Yassıada davaları arasında özellikle anayasayı ihlal davasının duruşmaları genellikle gergin geçerdi.\n

Divan Başkanı Salim Başol’un soruları üzerine Celal Bayar, Fatin Rüştü Zorlu ve Sebati Ataman, zaman zaman seslerini yükselterek ve bir anlamda suçlayıcı yanıtlar verirlerdi.\n

Bir keresinde Başol’un dediklerine kızan Bayar, konuşmaları dinlemek için kullandığı kulaklığı çıkarıp sanık ifade yerini belirleyen parmaklığın üzerine bırakmış, yerine dönerek oturmuştu.\n

Salonda sinek uçsa duyulacak bir sessizlik hâkimdi.\n

Mübaşir görevini yapan deniz astsubayının çabaları da sonuç vermedi.\n

Bu ortamda bile divanda, salondan çıkarma cezası verilmedi.\n

Oysa Silivri’de duruşmaya katılmama cezaları birbirini izliyor.\n

Mustafa Balbay ile Tuncay Özkan’a 16’şar kez, Doğu Perinçek’e ise savunmalara kadar duruşmaya katılmama cezaları verilmiş durumda.\n

***\n

Aynı gergin durum Yassıada’da savunma avukatları için de geçerliydi.\n

Bazı sanıkları, babaları savunmaktaydı. İhtilal ortamında bulunulduğu için de duyguluydular.\n

Onlar da zaman zaman, deyiş yerindeyse, Başol ile kapışırlardı.\n

Başta Orhan Apaydın olmak üzere savunma avukatlarının kimileri Dolmabahçe’den kalkan vapura gelmezlerdi.\n

15-20 gün sonra geldiklerinde bazılarının saçının 3 numaraya vurulmasından anlardık ki sıkıyönetim kendilerini söyledikleri nedeniyle Balmumcu Kışlası’nda misafir etmiş!\n

Silivri davalarında ise duruşmalara girmeleri yasaklanmış, haklarında suç duyurusunda bulunulmuş çok sayıda avukat var.\n

Benzer uygulamaların 12 Mart 1971 ara rejimiyle 12 Eylül 1980 darbesinde görev yapan kimi sıkıyönetim askeri mahkemelerinde yaşanmış olması, hukuk tarihimizin önemli benzerliklerinden bir başkasını oluşturuyor.\n

27 Mayıs sonrasında uygulanan Ceza Muhakemeleri Usulü Yasası ile ileri demokrasi döneminin Ceza Muhakemesi Yasası, anlaşılıyor ki birbirine benzemiyor.\n

***\n

Salim Başol’un, bugün de eleştiri ve suçlama için kullanılan bir sözü var:\n

“Sizi buraya tıkan kuvvet böyle istiyor.”\n

Demokratlarımız sık sık örnek diye kullanıyor, ama neden söylendiğini irdelemiyor.\n

27 Mayıs sonrasında, Yassıada’daki deniz eğitim tesislerinin binaları tutukevine, spor salonu da duruşma salonuna çevrilmişti.\n

Tutukevinde kalan sanıklar, zaman zaman uğradıkları muameleden ve uygulanan tecritten haklı olarak yakınıyorlardı.\n

Başol o sözleri de böyle bir yakınma sonucunda söyleyivermişti. Şık bir yanı yoktu.\n

Yargıçlar şimdi benzer sözler söylemiyorlar, ama uygulamanın değiştiğini söylemek olanaksız.\n

2004 yılından başlayarak değiştirilen Türk Ceza Yasası, Terörle Mücadele Yasası ve Ceza Muhakemesi Yasası hem tutukevi kavramını yok saydı hem de tecride olanak sağlayan bir içerik kazandı. Balbay’ın dünkü köşesinde “Hücrede 579. gün” yazıyordu.\n

Yassıada’daki uygulamalara ateş püskürenler bugüne hoşgörüyle bakmayı yeğliyorlar.