ANKA Ajansı kısa bir süre önce Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) ağustos ayı interaktif bülten verilerini haberleştirdi. Haberin başlığı “Milyonerler çoğaldı” diye düzenlenmiş, özeti de altbaşlıkta şöyle sunulmuştu:

“Türkiye’nin milyoner sayısı ağustos ayı itibarıyla geçen yılın aynı dönemine göre 3 bin 664 kişi artarken...”

Milyonerlerimizin bir yıllık artış sayısına bakarsak, bazılarımıza Allah’ın “yürü ya kulum” dediği sonucunu çıkarabiliriz.

Bankalarda 1 milyon liranın üzerinde parası olanların sayısının da 31 bin 185 olduğu bilgisi haberde yer alıyor.

Eskiden bu tür açıklamalar pek yapılmazdı.

Ama Maliye Bakanlığı galiba daha şeffaftı.

“Devlet Gelirleri Bülteni” adıyla gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerinin beyannamelerine ilişkin sayısal veriler, bir yıl sonra da olsa kamuoyunun bilgisine sunulurdu.

Oradan hem gelir farklılıklarına hem de gelir dağılımına ilişkin bilgilere ulaşabilirdiniz.

BDDK’nin verilerini okuyunca yıllar öncesine gittim...

***

25 Şubat 1971’de yayımlanan Cumhuriyet’in birinci sayfasındaki haberlerden biri de “Milyon kazananlar yüzde 117 arttı” başlığıyla yer almıştı. Alt başlık da şöyleydi: “1968’de 243 olan sayı 1969’da 529’a çıktı.”

Diyeceğim o ki, milyoner olmak eskiden her babayiğidin başaramayacağı bir özellikti.

Şimdiyse biraz gözü kara, arkanda da dayıların oldu mu, üretmeden ve riske girmeden milyoner olmak dünyanın en kolay işine dönüştü.

Zaman zaman bazı meslektaşlarım, son dönemde çeşitli ilişkileri nedeniyle zenginleşenlerin adlarının vergi rekortmenlerinin son sıralarında bile geçmiyor olmasını gündeme getiriyorlar ama değişen bir şey olmuyor.

***

Cumhuriyet’in andığım haberine göre milyon kazananlar 1965 yılında 189 kişiymiş. 1966 yılında 164’e düşmüş, 1967’de de 245’e yükselmiş. 1969 yılında 529 milyoner, toplam kazancın yüzde 10’unu paylaşırken 1 lira ile 2500 lira arasında kazancı olduğunu bildiren 130 bin 261 kişinin ise kazancı, toplam kazancın yüzde 3’ü olmuş.

O günlerdeki bilgilerin karşılığı bugün için ne yazık ki elimizde yok. Bu nedenle elmalarla armutları toplar gibi bir duruma düşmek istemiyorum. Karşılaştırma yerine de anımsatmayla yetiniyorum.

***

O günlerin tanımıyla Demokrat Parti Umumi Reisi ve Başvekili Adnan Menderes’in akıllarda yer alan sözlerinden biri de “her mahallade bir milyoner yetiştirmek” olmuştu.

Menderes beceremedi ama AKP neredeyse becermiş gibi görünüyor.

***

Türkiye’de sürekli içerik değiştiren kavramlardan biri de milyon kavramı oldu.

Enflasyonun başını alıp gittiği dönemde her Türk vatandaşı milyonerdi. 1 lira bile 1 milyon lira olmuştu.

Yeni Türk Lirası’na geçildiğinde yaşanan kargaşayı tümden aşmış da sayılmayız. 10 lira için 10 milyon lira diyenler arasına bazen bakanlar bile katılıyor.

Milyonun büyüklüğü de yara almış durumda. Şimdiki milyonu söyledikten sonra eskinin trilyonu olduğunu vurgulamak da siyasetçilerin başvurduğu yöntemlerden birine dönüştü.

Milyonerler arttı ama gelir dağılımındaki adaletsizlik de tavan yaptı.