Orhan Bursalı
Orhan Bursalı obursali@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Seçim Sistemiyle Tasfiye

13 Ekim 2013 Pazar
Başbakan hani o ünlü adı lazım değil son
paketinde seçim sistemi üzerine bir “demokrasi
seçeneği” sundu ya! Bu demokrasi
seçeneği mi yoksa, yeni çoğunlukçuluk diktası
denemesi mi?
Seçim sistemi ve baraji üzerine bilgi sahibi
olanlar yazıp çizdiler, biz de bilgilendik...
Özetle, RTE’nin bugünkü sisteme seçenek
olarak sunduğu, “Yüzde 5 barajlı daraltılmış
bölge seçim sistemi” ile “barajsız dar
bölge sistemi” geçen seçimlerde uygulanıyor
olsaydı, AKP çok daha fazla sayıda milletvekili
çıkartacaktı!
Seçim sistemleri, iktidar partisinin hesaplarından
bağımsız ele alınamaz...
Demokrasiye, temsiliyete en uygun olacak,
adaletli bir seçim sistemi üzerine tartıyma
“safça ve kitabi” olur... Şüphesiz yüzde 10
barajı kabul edilebilir değildir... Barajı yüzde
3’e, 1’e indir! Meclis’te geniş bir siyasi katılım
olsun ve millet de “işte benim meclisim” desin!
Ama böyle bir durum yok, karşımızda diktatörlüğünü
pekiştirmek için her yolu deneyen
ve her aracı mübah sayan bir lider ve partisi
var... Barajı düşürme önerilerinin hepsini
bugüne kadar elinin tersiyle itti... Üstelik “bu
seçim sistemini ben yapmadım, askerler yaptı
bile diyerek, suçu 12 Eylül generallerinin üzerine
attı! Peki ama bu sisteme dayanarak iktidar
oluyorsun, hem 12 Eylül anayasasına veryansın
et, hem askeri anayasadaki en temel
bir kurala, seçim sistemine sahip çık... “Eğer
menfaatime ise yüzüm kızarmaz...”
***
Şimdi temel soruya gelelim: RTE neden
o paketin içine seçim sistemi seçenekleri
koydu? Neden işte bu sistemi öneriyorum,
demedi? Ayrıca neden bunu bize soruyor ki,
bugüne kadar hiçbir şeyi sormayan, hep bildiğini
okuyan kişi, bize hangisini istersiniz, diye
seçenek sunuyor?
Gözlerim yaşardı bu “demokratik
seçenek”ten ve tercih sormasından! Tabii
görevimiz arka planını araştırmak ve neden
diye sormak...
***
1) Hangi seçim sisteminin uygulanacağına
RTE karar verecek, kimsenin şüphesi olmasın...
Burada da acelesi yok. Tabii, örneğin
Cumhurbaşkanlığı seçimleri için bir anayasada
partili cumhurbaşkanı gibi bir değişikliği gündeme
getirebilir ve seçim sistemini de (PKKBDP
ile) pazarlık olarak içine monte edebilir.
2) RTE, önce cumhurbakanlığı mı yoksa
başbakanlığa devam mı tercihini kesinleştirmeli...
Çankaya ise tercih, hâlâ anayasada
partili cumhurbaşkanı vb. seçenekleri gündemden
düşmedi... Ama önünde fazla zaman
yok, 10 ay sonra Çankaya için seçim var...
3) Ancak RTE’nin anayasada kendisi için
değişiklik yapması da çok zor... AKP içinde
ağır bir ihanetin ve hançerlenmenin tadını
tadar... öyle üç milletvekili ile kalmaz bu
iş... AKP milletvekillerinden, Gül ile görüşen
görüşene... Murat Çelik’in Vatan’daki (geçen
cuma) yazısı size bir fikir verebilir.
***
4) Bunlardan bağımsız olarak genel seçimleri
düşünelim: RTE, hangi seçim sistemi
AKP’ye en çok milletvekili kazandıracaksa, o
sistemi dayatacaktır. Anayasaya göre, seçim
yasasındaki değişiklikler, bir yıl içinde yapılacak
seçimlere uygulanamaz. Genel seçimlere
20 aydan daha az olduğuna göre, seçim
yasasında değişikliğin 8 ay içinde yapılması
gerekiyor... RTE 7 ay içinde hangi seçim sisteminin
partisine daha yararlı olacağına karar
verecek.
5) Yine 3 partinin + Kürt bağımsız adayların
Meclis’e gireceğini ve AKP’nin de oy yüzdesinin
düşeceğini varsayarsak, AKP daha
az milletvekili çıkartacak... Kendisini izleyen
partilerle arasındaki mesafe azaldıkça, yüksek
oy alan partinin milletvekili sayısı, bu sistemde
azalıyor.
6) Önümüzdeki 20 ayda ekonomik ve siyasi
koşulların daha iyi olacağını sanmıyorum, yani
iktidar tartışmalıdır.
7) AKP azalan oy oranına bakacak, daha
çok milletvekilini hangi seçim sistemiyle
çıkartabilirse, o sistemi dayatacak... RTE için
demokrasi budur!
8) “Yüzde 5 barajlı daraltılmış bölge
seçim sistemi” mi yoksa “barajsız dar
bölge sistemi” mi... Bu iki sistemde de MHP
Meclis’te gurup kuramama tehlikesiyle karşı
karşıya. BDP parti olarak daha fazla milletvekili
ile girebilir ve gurup da kurar. MHP’nin
kaybedeceği milletvekillerini AKP toplar...
Böylece geçen seçimlerdeki gibi çeşitli şantajlarla
Meclis dışına itemediği MHP’yi yeni
sistemle vurur... Dahası CHP bile milletvekili
sayısını azaltabilir...
9) Öyle gözüküyor ki, bu dönemin en ince
konusu AKP için seçim hesapları ve seçim
yasası...


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları