Olaylar Ve Görüşler

Ordu, siyaset, liyakat - Cihangir Dumanlı

22 Ağustos 2024 Perşembe

Son Yüksek Askeri Şura (YAŞ) toplantısında çoğunlukla atanmış sivil siyasetçiler tarafından verilen yükselme ve emeklilik kararlarında liyakatten daha çok iktidar partisine ve onun başkanına sadakatin esas alındığı konusunda yoğun kuşkular oluşmuştur. Salt bu kuşkular bile TSK’ye, dolayısıyla ulusal güvenliğimize zarar vermektedir.

General/amiral yükselme ve emeklilik kararlarının liyakate göre değil, AKP’ye onun başkanına sadakate göre yapıldığı konusundaki kuşkular YAŞ’ın 2018’de değiştirilen yapısından kaynaklanmaktadır. Daha önce orgeneral/oramirallerin (ordu ve donanma komutanları) bulunduğu çoğunluğu askerlerden oluşan yapı değiştirilmiş, orgeneral/oramiraller kuruldan çıkartılmış, görev alanları general yükselmeleri ile ilgisi olmayan bakanlar kurula alınmıştır. 

YAŞ’IN YAPISI

Buna göre YAŞ’ın yapısı şöyledir:

Cumhurbaşkanı, Cumhurbaşkanı yardımcıları (Sayısı anayasa ile sınırlandırılmamıştır), Milli savunma bakanı (MSB), Adalet bakanı, Dışişleri bakanı, İçişleri bakanı, Hazine ve maliye bakanı, Genelkurmay başkanı, Kara, deniz ve hava kuvvet komutanları (en az 7 sivil, 4 asker).

Orgeneral/oramiraller (ordu ve donanma komutanları) yükselecek albay ve generallerin mesleki yeteneklerini denetlemelerde, tatbikatlarda, operasyonlarda, seminerlerde yakından izleyip değerlendirebiliyorlardı. Ayrıca orgeneral ve oramiraller adayların mesleki geçmişlerini de bilirlerdi. Oysa adı geçen bakanların adaylar hakkında mesleki (liyakate dayalı) değerlendirme olanakları yoktur. Kendileri de yeteneklerinden çok parti başkanına sadakatleri nedeniyle bu görevlere getirilmişlerdir. Bu nedenle büyük olasılıkla adayları da yeteneklerine göre değil, sadakatlerine göre değerlendirmişlerdir. 

TSK’DE LİYAKAT ESASTIR

“Devlet eşittir hükümet; hükümet eşittir parti; dolayısıyla devlet eşittir parti” gibi faşist rejimlerdeki bir anlayışa sahip AKP yönetimi YAŞ’ta yapılan düzenleme ile TSK’nin geleceğini şekillendirerek kendi ordusunu oluşturmaya çalışmaktadır. TSK bir partinin değil devletin ordusudur.

YAŞ’ın bugünkü yapısı yükselmek isteyen albay ve generallerin mesleki yeteneklerini kendi komutanlarına göstermek yerine iktidar partisine göstermelerine yol açar, dolayısıyla siyasetin orduya girmesine neden olur. Bir orduya siyasetin sokulması o orduya yapılabilecek en büyük kötülüktür. Savaş tarihi bunun acı örnekleri ile doludur.

Komutanların liyakate göre değil, siyasal eğilimlerine göre göreve getirilmesi halinde ne olacağını savaş tarihinden öğrenebiliriz. 

Kurtuluş Savaşı’nda yeni kurulan TBMM ordusu karşısında ağır yenilgiye uğrayan Yunan ordusunun komutanları General Populas ve General Hacianesti de liyakatlerine bakılmaksızın salt kral Konstantin’e bağlı oldukları için bu göreve getirilmişlerdi. Güçleri olduğu halde liyakat sahibi Türk komutanlar karşısında ağır yenilgileri kaçırılmazdı. Balkan savaşındaki ağır yeniğimizin nedenlerinden birisi de komutanların “ittihatçı-itilafçı” olarak bölünmüş olmalarıdır. 

ULUSAL GÜVENLİK SORUNU

AKP iktidarında sadakate göre görevlendirme salt TSK’de değil, diğer kurumlarda da yaygın olarak yapılmaktadır. Diğer kurumlarda yapılan bu tür görevlendirmeler o kuruma ve o görev alanına zarar verir. TSK’de bu tür görevlendirmeler ise doğrudan ulusal güvenliğimize zarar verir.

Komutanların AKP’ye ve onun başkanına sadakate göre görevlendirilmiş olduklarını gösteren bir olay jandarma genel komutanının bir törende cumhurbaşkanına hitaben yaptığı ve ben dahil pek çok askeri üzen konuşma şeklidir. 

AKP, iktidarının ilk yıllarında “askeri vesayeti ortadan kaldırmak” sloganı ile TSK’ye önemli darbeler vurmuştur. 15 Temmuz hain darbe girişimi fırsata çevirilerek TSK’nin saygınlığı ve gücünün yanında ordu-millet bütünleşmesi büyük ölçüde örselenmiştir. Bunun en açık göstergesi TSK’deki yükselme sisteminin bozulmasıdır. 

AKP iktidarı tarafından TSK’de yapılan tüm düzenlemeler geri alınmalı, TSK yükselme, eğitim, disiplin gibi tüm sistemleri ile 2002 öncesi duruma getirilmelidir. Bu yaşamsal bir ulusal güvenlik sorunudur.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları