Dünyanın en zengin insanı Elon Musk’ın sosyal medya devi Twitter’ı almaya çalışması Batı’da konuşulmaya devam ediyor. Musk’ın başarılı olup olamayacağı belirsiz, ancak Batı medyasında çıkan gürültü şaşırtıcı. Teklifin nasıl sonuçlanacağı yanında, Musk’ın neden bunu yaptığını ve gördüğü tepkinin sebeplerini tartışmak gerekir.

Twitter başta olmak üzere sosyal medya siteleri 2020’deki ABD seçimleri öncesinde değişim geçirdiler. Yıllarca, “dış güçlerin” dezenformasyon kampanyalarının ABD siyasetini kutuplaştırdığını, sosyal medya sitelerinin bu amaçla istismar edildiğini söylediler. 2016’da Trump’ın seçilmesi de onlara göre bunun sonucuydu. Dahası, Batı’da yükselişte olan aşırı sağla mücadele için sosyal medya siteleri birlik olmalıydı.

BİLİNÇLİ BİLGİ KİRLİLİĞİ

Bu nedenle Batı uygarlığının üstüne kurulduğu sütunlardan biri olan düşünce özgürlüğü önemini yitirdi. Eskiden galiz ırkçılık içeren paylaşımlar ve hesaplar kaldırılırken artık şiddet çağrısı, bilgi kirliliği ve nefret suçu gibi sebepler yeterli görülüyordu. Zamanla bu kavramların kapsamları da genişledi. Türkiye dahil çoğu ülkenin siyasetçilerinin paylaşımları bu sebeplerle engellendi.

Sonradan doğruluğu kabul edilen “Oğul Biden’ın laptopu” haberi birkaç saat içinde dezenformasyon ilan edildi. Haberi paylaşan tweet’ler kaldırıldı. Seçimden aylar sonra, New York Times haberin doğruluğunu kabul etti. Ancak artık anlamı yoktu. Dezenformasyon damgası görevini yapmıştı bile. 

SANSÜR MERAKI 

Sosyal medya siteleri, ABD’nin liberal ana akım düşüncesini bu şekilde kural haline getirmeyi başardı. Ana akım düşünceden kastım Covid-19’dan göç sorunlarına, dış politikadan ekonomiye Batılı devletlerin kamuoyunun düşünmesini istediği fikirler bütünüdür. Ukrayna savaşıyla birlikte Rus kültürünün adeta silinmesi de bu şekilde oldu. Ana akım düşünce öylesine baskındı ki mahalle bakkalından Amazon’a kadar herkes, “ben de görevimi yapıyorum” demek istiyordu. Tersini söyleyenler savaş yanlıları, dezenformasyon yayanlar ve Putincilerdi. Bu süreçte Twitter kullanıcıları da sitenin tutumundan çok yakınıyordu. Bu dönemde Elon Musk bir anket yaptı ve Twitter’ın ABD Anayasası’nın birinci maddesi olan düşünce özgürlüğüne uyup uymadığını sordu. Twitter için ciddi bir sayı olan 2 milyon kullanıcı oy kullandı ve yüzde 70’i uymadığını belirtti. 

Twitter’ın sansür merakından rahatsız olan Musk; Ukrayna savaşı başladığında, Ukraynalılara yardım için, herkese bedava internet sunacak Starlink sisteminde Rus yanlısı sitelerin yasaklanmayacağını açıklamıştı. “Ama onlar propaganda yapıyorlar” diyen bir takipçisine “Gördüğün her şey propaganda, bazıları diğerlerinden daha fazla” yanıtını verdi. Ellerindeki sansür mekanizmasını kaybetmek istemeyen ABD’nin liberal çevreleri, bu sebeple Elon Musk’ın “zengin kötü adama” dönüştüğünü iddia ediyor. Onlara göre, düşünce özgürlüğünün yeniden sağlanması ırkçılara ortam açacak ve Rus dezenformasyonuna zemin hazırlayacak. 

ÖNEMİ YİNE ANLAŞILDI 

Musk’ın iyi niyetine güvenmek kolay değil. Bir milyarderin toplumu derinden etkileyen bir iletişim aracına doğrudan sahip olması korkutucu. Dahası Musk’ın “sözünü” tutup tutmayacağını da bilmiyoruz. Ancak son yıllardaki sansür furyası insanları o kadar yıldırdı ki “Daha kötü ne yapabilir?” sorusunu epey duyar olduk. Musk; Twitter’ı alırsa, düşünce özgürlüğü mü sağlar, aşırı sağcılara platform mu sunar, Rusya’nın bilgi kirliliğine ön ayak mı olur, bilemeyiz. Ama sosyal medyanın sansür mekanizmasında ana akım düşüncenin yayılması için ne kadar önemli olduğunu bir kez daha anladık.

SARP SİNAN HACIR

ARAŞTIRMACI