Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Dijital çağın yeni tehdidi: Beyin çürümesi - Mehmet Utku Şentürk
Günümüzde sosyal medya ve dijital cihazlarla iç içe bir yaşam sürüyoruz. Telefon ekranlarına dalıp saatlerimizi “kaydırarak” harcıyoruz. Peki, bu alışkanlıkların beynimiz üzerindeki etkilerini ne kadar biliyoruz? Uzmanlar, bu yeniçağ problemini “beyin çürümesi” olarak adlandırıyor.
DİJİTAL BAĞIMLILIK
Sosyal medya kullanımının hızla artması, özellikle gençler arasında dikkate değer bir durum haline geldi. Dikkat süresinin kısalması, hafıza sorunları ve zihinsel yorgunluk gibi olumsuz etkiler, bilişsel işlevlerin gerilemesine yol açıyor.
ABD’deki Boston Çocuk Hastanesi ve Oxford Üniversitesi’nden gelen araştırmalar, bu süreci ayrıntılı inceliyor. Araştırmalara göre, sürekli dijital uyarılara maruz kalan bireylerin dikkat dağınıklığı ve zihinsel yorgunluk yaşama olasılığı oldukça yüksek. Bu yalnızca akademik başarıyı düşürmekle kalmıyor, aynı zamanda bireylerin duygusal ve sosyal yaşamını da etkiliyor.
ÇEVREYLE BAĞ ZAYIFLIYOR
Sürekli ekrana bakmak, beynin doğal işleyişini bozuyor. Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nden araştırmacılar, ekranların empati kurma yeteneğini azalttığını belirtiyor.
Bu durum gençlerin çevreyle olan bağlarını zayıflatarak sosyal izolasyonu artırıyor. Dijital medya bağımlılığı beynin bilgi kodlama ve saklama kapasitesini zayıflatıyor. Bunun sonucunda bireyler, planlama ve problem çözme gibi becerilerde gerileme yaşıyor.
Bir diğer tehdit ise “doomscrolling” adı verilen, kötü haberler arasında gezinme davranışı. Bu alışkanlık, beynin ödül mekanizmasını etkileyerek zihinsel ve duygusal refahı azaltıyor. Sürekli olumsuz bilgiye maruz kalmak, kişiyi daha da depresif bir ruh haline sürüklüyor.
BEYNİ NASIL KORUYABİLİRİZ?
Bu karanlık tabloyu aydınlatmak için dijital detoks kritik bir çözüm sunuyor. Harvard Üniversitesi’nin yaptığı bir çalışma, haftada bir gün dijital cihazlardan uzak durmanın zihinsel yorgunluğu azalttığını ortaya koyuyor.
Fiziksel aktivitelerle desteklenen bir yaşam tarzı ise beynin dinlenmesine ve daha sağlıklı bir şekilde çalışmasına olanak tanıyor.
BİLİNÇLİ YAKLAŞIM
Medya okuryazarlığı eğitimi de bu süreçte önemli bir rol oynuyor. Teknolojiyi bilinçli kullanmayı öğrenmek, gençlerin bağımlılıktan korunmasına yardımcı olabilir. Ebeveynlerin de bu noktada etkin bir rol oynaması gerekiyor. Çocuklarının ekran sürelerini sınırlayarak öz denetim becerilerini geliştirmelerine destek olmaları şart.
Teknolojiyi hayatımızdan çıkarmak olanaklı değil. Ancak, onu nasıl kullanacağımızı bilmek elimizde. Beyin çürümesi, modern yaşamın bize sunduğu bir uyarıdır.
Bu tehdidi görmezden gelmek yerine, onu yönetmenin yollarını aramalıyız. Dijital detoks, medya okuryazarlığı ve bilinçli ekran kullanımı gibi adımlarla bu süreci tersine çevirebiliriz.
KONTROL GÜCÜ
Unutmayalım: Beynimiz de bir kas gibi çalışır. Onu zorlamazsak, güçsüzleşir. Teknoloji bizi kontrol etmeden, biz onu kontrol etmeyi öğrenmeliyiz. Bu hem kendi geleceğimiz hem de gelecek kuşaklar için atılması gereken en önemli adımlardan biridir.
MEHMET UTKU ŞENTÜRK
STRATEJİK İLETİŞİM DANIŞMANI / YAZAR
Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- Yarısı mesleği bırakmayı düşünüyor!
- Asgari ücret artarsa verimlilik artar
- Yankı Bağcıoğlu'ndan Suriye uyarısı:
- CHP'li Günaydın'dan Bakan Tekin'e tepki!
- Yeni Doğan çetesi davasında çarpıcı itiraflar
- Canlı tarih müzesi Hisart 10. yılında!
- Teğmenler Yüksek Disiplin Kurulu'na sevk ediliyor
- Tarihçi Yusuf Halaçoğlu'ndan şok iddialar
- TBMM'de 'Etki Ajanlığı' düzenlemesi tartışılacak: Amaç m
- Pera Palas'ta Atatürk Müze Odası
En Çok Okunan Haberler
- Baskı altındaki sorgu görüntüleri ortaya çıktı
- Putin'den 'Kürt Sorunu' çıkışı
- AKP'den TÜRK-İŞ'in talebine ilk yanıt!
- Rus uzmanların gözünden Türkiye-İsrail gerginliği
- Asgari ücret toplantısı sona erdi!
- Milli Eğitim'den yazı... Okullarda 'yılbaşı' yasağı
- ‘İşletmelere çökmeye çalışıyorsunuz’
- ‘Oğlumun pantolonuyla boğdum’
- TÜRK-İŞ asgari ücret talebini açıkladı!
- Polis, 86 yaşındaki ünlü mimarı silahla yaraladı!