31 Mart 2024 yerel seçimlerinden birinci parti olarak çıkan CHP’nin tarihsel sorumluluğu ilk cumhurbaşkanı ve genel milletvekili seçimlerinde iktidarı değiştirmek. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, bu doğrultuda “seferberlik” ilan etmişti. Seferberlik, en başta değişimi cesaretle derinleştirmektir. Seferberliğin bir parçası da tüzük ve program değişikliği doğrultusundaki kurultaylar.

CHP Tüzük Kurultayı 4 Eylül’de Sivas’ta sembolik olarak açılacak ve 6 Eylül’de Ankara’daki oturumla tüzük değişiklikleri yapılacak. 7-8 Eylül’de ise delegasyon program değişikliği çalışmalarını yürütecek. Ancak netleşecek programın yaklaşık altı ay sonra program kurultayında delegasyonun onayına sunulacağı öngörülüyor. 2008’den bu yana 16 yıl geçti ve dünyada ve ülkemizde yaşananlar karşısında program çok eskidi. Kılıçdaroğlu döneminde yıllar önce başlatılan program çalışması bir türlü sonuçlandırılamadı. Bu noktada yeni tüzük ve programa ilişkin birkaç not düşelim.

PARTİYİ İLERİYE TAŞIMALI

Murat Karayalçın’ın il başkanı olduğu dönemde İstanbul il başkanlığında çok ciddi ve birkaç ay süren tüzük çalışması yapılmış ve çalışmanın son şekli 2014’teki İstanbul il kongresinde de delegasyon tarafından onaylanmıştı. Fakat dönemin genel başkanı Kılıçdaroğlu çalışmayı rafa kaldırmıştı. CHP Genel Başkanı Özel, bu çalışmayı incelemeli ve yararlanmalıdır. Tüzük yenilenirken yapılması gereken önemli bir değişiklik MYK’yi PM’nin seçeceği bir düzenlemenin olmasıdır. CHP gibi bir partide MYK üyeliğinin genel başkanının iki dudağının arasında olması o makamı aşağı çeken, genel başkanın da tasarrufunu abartan bir uygulama. Baykal zamanında tüzüğe giren bu uygulama Kılıçdaroğlu’nca da benimsendi ve yürürlükte kaldı. Oysa PM tarafından seçilen MYK üyeleri arasından genel başkan başkanlık divanını seçebilir.

Genel sekreter de doğrudan seçilmelidir. PM üyelerinin sayısı da gençlik ve kadın kontenjanı da dikkate alınarak artırılmalı. Bu kontenjandan PM’ye girecekler de partide, ilinde, bölgesinde, uzmanlık alanında yaptıklarıyla o makamı hak etmeli.

ÖNERİLER

Önemli bir nokta da kimin hangi göreve nasıl seçileceği ve kimin seçeceğidir. Şunları önerebiliriz: 

1) Tüzük genel başkana milletvekili adaylıklarında yüzde 5 kontenjan olanağı vermeli. 

2) Milletvekili ve belediye başkanı görevi istisnai durumlar dışında iki dönemle sınırlandırılmalı. İki dönemi tamamlayan milletvekili veya belediye başkanı yeniden aday olmak istiyorsa istisnai bir nedenle, PM üyelerinin çoğunluğundan onay almalı. 

3) Milletvekili, belediye başkanı, belediye meclis üyesi ile ilçe, il başkanı üyeliğinde beş yılı dolduran parti üyelerince doğrudan seçilmeli ve delegelik sistemi kaldırılmalı. Bunun için üye reformu büyük önem taşıyor.

4) Genel başkan, delege sistemine son verileceği için belde, ilçe ve il başkanları ile PM üyeleri tarafından yüzde 10 imza toplayanlar arasından birden fazla aday olduğunda nitelikli çoğunlukla, nitelikli çoğunlukla seçilemediği takdirde salt çoğunlukla seçilmeli. 

5) Söz konusu makamlara aday olmak isteyenlerden diğer şartların yanında en az beş yıllık parti üyesi olma şartı aranmalı.

Tüzüğün ruhu ve işleyişi kapsayıcı ve kucaklayıcı olmalıdır.  

PROGRAM YENİLENİRKEN

CHP, programını yenilerken son 16 yılda olup biten gelişmeleri mercek altına almalı ve Altı Ok ilkelerine, felsefe ve duruşuna uygun bir yaklaşımla hareket etmelidir. CHP’nin halkçı ve devrimci niteliği ile diğer oklarda belirtilen nitelikler karşı karşıya değil, birbirini tamamlayan niteliklerdir. CHP, toplumsal uzlaşıyı dikkate alan, kapsayıcı bir şekilde yeni programını ele almalı, halkçı-devrimci-laik duruşu ile ulusumuzun duyarlılıkları sentezlenmelidir. Geleneksel olanla çağdaş olanı bir arada ve barışık olarak sahiplenmelidir.

CHP’nin muhalefet jargonu iktidar programıyla birlikte artık alternatif iktidar jargonuna dönüşmelidir. Ekonomik program neoliberal rüzgârlara kapatılarak “karma ekonomi” doğrultusunda stratejik adımlar atılmalı, enflasyon ile yıkıcı etkileri ve cari açığa teknolojk yenilikleri içeren üretim ekonomisi ile cevap verilmeli, tarım ve hayvancılık süratle ayağa kaldıracak önlemler alınmalı, barınma krizinin nasıl aşılacağı ortaya konmalı, kayıt dışı kontrol altına alınmalı ve çok kazanandan çok az kazanandan az vergi alınması öngörülmelidir.

CHP programının dış politikadaki ve ilişkilerdeki reorganizasyon, fabrika ayarlarına nasıl dönüleceğine, ayrıca iklim değişikliği, kontrolsüz dış göç ile uluslararası göç hareketleri ve benzer konulara da yer vermesi beklenecektir.