Genel seçimlerden 10 ay sonra yapılan yerel seçimlerde, CHP’nin, 47 yıl sonra yüzde 37.8’le birinci çıkması büyük politik zaferdir. Sonuçlar, çok boyutlu önemli mesajlar sunmaktadır. Bu mesajların, CHP için derin anlamı bulunmaktadır. Özü itibarıyla, mart seçiminin sonuçları, büyük ekonomik çöküşün tetiklediği “sosyal patlamanın” politik bir tezahürü olarak okunabilir.

SOSYAL PATLAMA

Saray eliti, ağır yoksulluk şartları altında yaşayan geniş halk yığınlarının çığlığına kulağını kapadı. Ekonomik buhran, insanları, canından bezdirdi. Yüksek enflasyon ve zam fırtınası, alt ve orta sınıfların “insanca yaşam koşullarını” sekteye uğrattı. Başta emekliler olmak üzere, işsiz gençler, dar gelirliler, ev kadınları gibi toplumdan izole olmaya yüz tutmuş “savunmasız gruplar”, gelecek umudunu kaybetti. Ezilen çaresiz kitlenin öfkesi adeta sandıkta patladı. Çalışan ama fakirleşen halk sınıfları ekonomideki çöküşün faturasını iktidara kesti.

Cumhuriyeti kuran, bir dönem kumsallara sıkışan ve yüzde 25 bandına çakılı kalan CHP’nin birinci parti çıkmasının anlamlı politik doğurguları olacaktır. Adil ve sürdürülebilir olmayan, kural tanımayan otoriter düzene karşı çok net bir “itirazı” ifade eden CHP’deki yükseliş, Cumhuriyetin ikinci yüzyılında yeni bir başlangıca kapı aralamaktadır.

CHP seçimden moral üstünlükle çıkmıştır. Kentli, seküler ve liberal seçmenin rolü büyüktür.

VİCDAN KARDEŞLİĞİ 

2019’da11 büyükşehrin, 2024’te, yıllar sonra Bursa, Denizli, Balıkesir, Manisa’nın Uşak, Afyon, Kastamonu, Kütahya, Kırıkkale, Kilis, Amasya ve Adıyaman gibi illerin alınması, İzmir’de büyükşehirle birlikte 28 ilçenin kazanılması, CHP’nin artık tüm bölgelerde çekim merkezi haline geldiğini göstermektedir.

Son 20 yıl zarfında dini inanç, yaşam tarzı, kimlik değerleri üzerinden seçmen davranışının konsolide edildiği ve toplumun kutuplaştırıldığı; AKP’nin en büyük işveren olarak sosyal yardımlara “bağımlı milyonlar” yarattığı, devletin tüm olanaklarının AKP’li adaylar için seferber edildiği, milyonlarca trol ordusunun devrede olduğu bir politik sistemde CHP’nin, politik gettoları tuz buz ederek 301 belediye kazanması takdire şayandır.

Değişim sloganıyla CHP Genel Başkanlığı’na oturan Özgür Özel’in seçim sürecinde dinamik, yetkin, güven veren ve ateşleyici hitabeti “duygusal kopuş” yaşayan kararsız seçmeni sandığa çekti. CHP’nin yerel duyarlılıkları gözeten aday tercihleri (genç, kadın ve halkla iç içe olan adaylar tercihi) ve bu adayların performansı seçim başarısında kuşkusuz etkili rol oynamıştır.

Balıkesir, Afyon, Manisa ve Adıyaman vb. illerde CHP’nin daha önce bir türlü beceremediği veya unuttuğu propaganda stilindeki dönüşüm (hanelerle bire bir kurulan temas, duygudaşlık, derman belediyeciliği, güven inşası vb.) göz ardı edilmemelidir.

BAŞARININ KALICILAŞMASI

Kılıçdaroğlu döneminde temeli atılan her kesimle konuşma odaklı “müzakereci ve uzlaşmacı” siyaset üslubu; Özgür Özel’in seçim meydanlarında, Atatürk ve Cumhuriyet değerleriyle bezeli, samimi “Türkiye ittifakı” söylemi, farklı politik duyarlıklara sahip seçmenin CHP’ye yönelmesini sağlamıştır. Yeni ve büyük “Türkiye ittifakında” CHP’yi adres olarak gören yeni “sosyolojik yapı”, demokratik ve ekonomik sistemin geleceği açısından topluma umut vermektedir. Bu umudun gerçekleşmesi, yerel yönetimlerin, demokrasi güçlerinin ve örgütlü sivil toplumun kuracağı güçlü dayanışmayla mümkündür. CHP, keyfiyet, kibir ve kayırmacılık ve hata yapma tuzağına düşmeden, pozitif siyaset üretmeye devam ederek bu başarıyı kalıcı hale getirebilir. Bunun da olmazsa olmazı, etkin sosyal politikalarla, “savunmasız grupları” desteklemek, refah standartları yüksek, mutlu ve huzurlu “kent vizyonunu” hayata geçirmek olmalıdır. Unutulmamalıdır ki siyaset, rüzgâra göre tavır almak değil, toplumsal sorunları, bir siyasal programla çözme, halkı ikna ve memnun etme sanatıdır.

Prof. Dr. Özkan Yıldız

SOSYOLOG, SESADER BAŞKANI