Nilgün Cerrahoğlu
Nilgün Cerrahoğlu nilgun@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Tiyatro Baharı

03 Mayıs 2012 Perşembe
\n

\n

Ferzan Özpetekin Şahane Misafirini gördünüz mü?\n

\n

Özpetekin filmi eski bir tiyatro sahnesinde biter. \n

\n

O sahne Romanın dillere destan şehir tiyatrosu Teatro Vallenin sahnesidir. \n

\n

Antik Romanın iki bin yıllık mabedi Pantheonun az ilerisinde, kendisiyle aynı adı taşıyan küçük bir ara sokakta Teatro del Valle... \n

\n

İtalyan başkentinin bu en eskişehir tiyatrosu”, bir yıldır işgal altında. \n

\n

Occupy Wall Streetve ÖfkelilerinMadriddeki işgal eylemlerinin kültür versiyonunu oluşturan Teatro Valle işgali”; geçen yıl tam bu mevsimde başladı... \n

\n

Dönemin kültür ve aydın düşmanıBerlusconi hükümetinin cesaret verdiği sağcı belediye başkanı Gianni Alemanno, tiyatro fonlarını kesip Valleyi özelleştirmek isteyince, Romada bir tiyatro baharıpatladı… \n

\n

Kararın tebliğine fırsat kalmadan sahne ışıkçısından aktörüne, Vallenin izleyicilerini de kapsıyan büyük bir insan zinciri, tiyatroyu kuşatarak işgal altına aldı. \n

\n

O gün bugün işgal sürüyor. \n

\n

www.teatrovalleoccupato.it adresiyle internette üç dilde -İtalyanca, İngilizce, Fransızca- bilgi verenişgal hareketi; kültürel direnişi tüm yönleriyle kamuoyuna anlatıyor ve destekçileri gelişmelerden günü gününe haberdar ediyor. \n

\n

Tiyatro siyasetin malı değildir\n

\n

Valle işgalini”, ben tiyatronun önünden geçerken tesadüfen ilk gününde keşfettim. \n

\n

Tiyatro binasını sıra dışı bir insan kalabalığı sarmıştı. \n

\n

Ön cephe boydan boya, siyasi afişlerle kaplıydı… \n

\n

Fuaye ve tiyatro salonunun içinde de ünlü tiyatro eserlerinden yapılan alıntılar, afişlerle balkonlara asılmıştı… \n

\n

Nobelli yazar Dario Fodan (Sahi bizim Nobel yazarımız Orhan Pamuk nerede?) ünlü sinemacı Nanni Morettiye dek kültür sanat dünyasının tüm kalburüstü temsilcileri Teatro Vallede buluşmuşlardı… \n

\n

Büyük aktörler, sanatçılar, yazarlar her biri yoğun programlarını bir yana bırakıp Valleye koşmuşlardı. \n

\n

Geçirdiği fıtık ameliyatının ardından kötürüm kalan Bernardo Bertolucci bile; Valle direnişinefiziken katılamadığı halde duygusal bir destek mesajı göndermiş, Valledeki direnişi filme alabilmiş olmayı çok arzu ederdimdemişti. \n

\n

Valleetrafında etkili bir medya kampanyası yaratmayı başaran Çizmenin sanat dünyasının önde gelen isimleri; işgali başlatan maraton boyunca birer birer sahne almışlar; yapılan kısa -beşer/onar dakikalık- konuşmalar boyunca, tiyatro tutkularını ve siyasi kaygılarını işgalin doğrudan parçası olan izleyicilerle paylaşmışlardı... \n

\n

Şahane Misafirin eşcinsel pastacısını oynayan sevimli aktör Elio Germanno mikrofon başında mesela şöyle bir konuşma yapmıştı: \n

\n

Tiyatro sanatçılar ve izleyenlerindir. Tiyatro siyasetin malı olamaz. Tiyatro bizlerin olduğu için biz bugün buradayız. Tiyatro, yurttaşlara ait olduğu için burayı işgal etmekteyiz. Kâr adına kimin elinde kalacağı belli olmayan tiyatromuzu korumak boynumuzun borcudur. Tiyatromuzu vermeyiz!\n

\n

Özpetekin Şahane Misafiri burada çekmesi de; direnişeverilen desteğin parçasıydı… \n

\n

Haziranda bir yılını dolduracak olan işgal döneminde Valleyi vakfa dönüştürebilmek için para toplamaya girişen işgalciler”; dönüşümlü olarak hâlâ tiyatroda yatıp kalkıyor. \n

\n

Tiyatro sahnesini atıl bırakmayarak, burada sürekli temsiller, gösteriler, konserler, seminerler, konferanslar, sergiler düzenliyorlar. Başta bedava olan etkinliklerin çoğu,Valleyi desteklemekadına artık paralı yapılıyor\n

\n

‘Koyun’dan yurttaşa… \n

\n

Teatro Valleişgali, şehir tiyatrolarının yanı sıra İtalyada kamu tiyatrolarıolarak anılan devlet tiyatrolarına atfedilen önemin bir göstergesi. \n

\n

Milanonun efsanevi Piccolo tiyatrosu yanında Torino, Cenova, Trieste, Catania gibi önemli kentlerde on altı büyük kamu tiyatrosu bulunan İtalyada bu gelenek, II. Dünya Savaşı sonrası yıllarda güç kazanmış… \n

\n

Faşizm tortularındanarındırılan özgür, bağımsız yurttaşıgeliştirmek amacıyla desteklenen kamu tiyatroları”, belli bir misyonla ortaya çıkmış: Toplumu demokratik yönde dönüştürmek! \n

\n

İzleyiciyi koyunkategorisinden çıkartıp, yurttaşlık bilinciylegeliştirmek... \n

\n

Bu amaçla onlara kültürel, medeni, laik bir donanım vermek… \n

\n

Tiyatroyulaikbir kurum olarak kilise baskısından özellikle uzak tutmak ve özerk biçimde güçlendirmek… \n

\n

Muhafazakâr sanatadına, kilise nitekim öteden beri tiyatroya hep nüfuz edip, etkisine sahip çıkmak istemiş… \n

\n

19. yüzyılda kamu tiyatrosununİtalyadaki ilk çıkışı zaten başlangıçta kiliseden; dini bayramlar harici kamuya gösteri sunmak özgürlüğünü elde etmek ayrıcalığıyla sağlanmış… \n

\n

Tiyatro dolayısıyla laiklikle doğrudan ilgili bir konu. \n

\n

Kamu hizmeti veren tiyatro”, rastgele bir gösteri sahnesinden ibaret değil. Çok etkileyici birkültür taşıyıcısı”. \n

\n

Antikçağlardan itibaren tiyatro daima açılım, diyalog, eleştirel bir düşünce mabedi olmuş… \n

\n

Tiyatroyu vermek bu nedenle, bunların hepsini feda etmek anlamına geliyor. \n

\n

AKPnin tiyatroyu hedefe koyması boşa değil. \n

\n

\n\n



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Noel katliamı kâbusu 22 Aralık 2024
Emevi Camisi’nde namaz 15 Aralık 2024
‘Belle Époque’ bitti 8 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları