Soru: 2007 yılından beri çalışıyorum. 2014 yılında iş kazası geçirdim. Tarafıma yüzde 68 kayıptan iş kazası aylığı bağlandı. Mevcut gün sayım 2048 gün. Bu aylık dışında malullük aylığı alabileceğim de söylendi. Böyle bir hakkım var mı? Malullük aylığı alırken çalışabilir miyim? Abidin Z.

5510 sayılı kanunda, çalışma gücünü veya iş kazası/meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünü en az yüzde 60 oranında kaybedenler malul sayılıyor. Malullük aylığı bağlanması için malul sayılmanın dışında 10 yıldan beri sigortalı olup en az 1800 gün veya başka birinin sürekli bakımına muhtaç durumda olanlar için 10 yıllık sigortalılık süresi aranmadan 1800 gün ile malullük aylığı bağlanıyor.

Geçirdiğiniz iş kazası sonucu çalışma gücünüzü yüzde 68 oranında kaybettiğiniz için aynı zamanda malul sayılıyorsunuz. 10 yıllık sigortalılık süresi ve 1800 gün şartı da yerine gelmiş. Bu durumda tarafınıza malullük aylığı bağlanması için işten ayrılmanız ve aylık talebinde bulunmanız gerekir. Malullük aylığı alırken tekrar SSK kapsamında çalışmanız halinde malullük aylığınız kesilir.

Soru: Sigorta başlangıcım 01/07/1997, prim günüm 3987. EYT kapsamında 3600 günden yararlanıp emekli olabilir miyim? Bir çocuğum var doğum borçlanması yapmalı mıyım? Gönül E.

Sigorta başlangıcınızın 8 Eylül 1999 öncesi olması nedeniyle EYT kapsamındasınız. EYT’lilerin talebi, haklarında 8 Eylül 1999 öncesi emeklilik koşullarının uygulanması. EYT düzenlemesi bu talep doğrultusunda çıkarsa 3600 günden emekli olmak için, bu gün sayısıyla birlikte 50 yaş ve 15 yıldan beri sigortalı olma şartlarının yerine gelmesi gerekiyor. 15 yıllık süre ve 3600 gün koşulları yerine gelmiş. 50 yaşını doldurmanız halinde emekli olabilirsiniz. Bu koşuldan emekli olamamanız halinde ise emeklilik yaş haddinin bulunmadığı tek koşul olan 20 yıldan beri sigortalı olup en az 5000 gün prim ödeme koşullarını yerine getirmeniz gerekiyor. 20 yıllık süre koşulu yerine gelmiş olmakla birlikte 5000 günü tamamlamanız için 5000-3987=1013 gününüz eksik. Bir çocuk için 2 yıl (720 gün) borçlanma yapmanız halinde 1013-720=293 eksik gününüz oluyor.

Soru: Stajyer olarak başlangıcım 12/9/1994, emekliliğe esas başlangıcım 13/6/1997, doğum tarihim 9/4/1979, prim ödeme gün sayım 7747. EYT kapsamında olduğumu düşünüyorum ve halen çalışıyorum. EYT kanunu çıktıktan sonra emeklilik konusunda karar verebilmek için, Ocak 2023 tarihinde emekli olursam alacağım maaş ile EYT yasası çıkmamış gibi 12 sene daha prim ödeyip 55 yaşında emekli olunca alacağım maaşı hesaplamak istiyorum. Bunu nasıl yapabilirim veya siz söyleyebilir misiniz? Tarık A.

Stajyerlik başlangıcı emeklilik koşullarının tespitinde dikkate alınmamakta. 13/6/1997 sigortalılık başlangıç tarihinizin 8 Eylül 1999 öncesi olması nedeniyle EYT kapsamında bulunuyorsunuz. EYT’lerle ilgili yapılacak yasal düzenlemede, 8/9/1999 öncesi emeklilik koşullarının uygulanması durumunda; 25 yıllık sigortalılık süreniz 13/6/1997+25 =13/6/2022 tarihinde yerine geldiğinden ve 7747 prim gün sayınızın bulunması nedeniyle emeklilik hakkına kavuşursunuz. 2023 Ocak ayı itibarıyla aylık talebinde bulunmanız halinde tarafınıza mevcut prim gün sayınız üzerinden aylık bağlama işlemi yapılır. Ancak emekli olmayıp belirttiğiniz gibi 12 sene yani 12x360=4320 gün daha çalışmanız halinde prim ödeme gün sayınız 7747+4320=12067 gün olur. Tarafınıza 3’lü karma sisteme (Gösterge+4447+5510) göre aylık hesabı yapılacağından emekli aylığınızın miktarında primlerinizin asgari kazanç veya katları üzerinden ödenmesi önemli olduğu gibi, prim ödeme gün sayınıza göre hesaplanan aylık bağlama oranları (ABO) da belirleyicidir. Sadece aylık bağlama oranları üzerinden karşılaştırma yapıldığında;

Gösterge sisteminde tarafınıza normal gösterge tablosundan aylık bağlandığı varsayımı yapıldığında hesaplanan ABO’lara göre 12 yıl daha çalışarak emekli olmanızın emekli aylığının miktarı yönünden daha avantajlı olduğu görülüyor.

SORULARINIZ İÇİN 

nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr adresine e-posta yollayabilirsiniz.