Nergis Şimşek
Nergis Şimşek nergis.simsek@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Engelli statüsünde nasıl emekli olurum?

22 Ağustos 2023 Salı

SORU: 13/03/2002 tarihinde 4/a kapsamında engelli işçi olarak işe başladım. 01/10/2010 tarihinden itibaren ise 4/c’li engelli memur olarak görev yapmaktayım. Yüzde 50 engelli vergi indirim belgem, 16 yıl 5 ay sigortalılığım ve  toplam 5524 günüm bulunmakta. SGK’ye engelli emeklilik müracatında bulundum ve “5510 sayılı kanunun 28’inci maddesinin 5’inci fıkrası uyarınca emeklilik işlemlerinin yapılması mümkün değildir” şeklinde yanıt geldi. Engelli statüsünde emekli olmak istiyorum. Aytekin A. 

Devlet memurluğu ilk defa 2008/Ekim sonrası olanlar 5434 sayılı kanun yerine 5510 sayılı kanuna tabiler. Her ne kadar 4/a kapsamında sigortalılık başlangıcınız 2008/Ekim öncesi olsa da ilk 4/c-devlet memurluğunuz 2008/Ekim sonrası olduğundan, 5510 sayılı kanuna tabisiniz. 5510 sayılı yasada engellilere ilişkin düzenleme 28. maddenin beşinci fıkrasında bulunuyor ve yaş koşulu aranmaksızın, çalışma gücü kaybı; yüzde 40 ila 49 arasında olanlara 18 yıllık sigortalılık süresi ve 4960 gün, yüzde 50 ila 59 arasında olanlara 16 yıllık sigortalılık süresi ve 4320 gün koşullarına göre sigortalılara yaşlılık aylığı bağlanıyor. Belirtilen gün koşulları 2010 yılında çalışmaya başlayanlar için 4300 ve 3900 gün şeklinde uygulanıyor. Bu madde kapsamında engelli değerlendirmesi “Maluliyet ve Çalışma Gücü Kaybı Tespiti İşlemleri” yönetmeliğine göre Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sağlık kurullarınca yapılıyor. Hakkınızda bu maddeye göre engelli değerlendirmesi yapıldığı ve çalışma gücünüzü kaybetmediğinize karar verildiği anlaşılıyor. 5510 sayılı yasada malullük sigortası ve 28. madde dışında engellilere ilişkin başka bir düzenleme bulunmuyor.

EMEKLİ İKRAMİYESİ ALABİLİR MİYİM?

SORU: EYT kapsamında emekli oldum. Görev sürelerim ve statülerim şöyle: 20/07/1998’de THY’de 4/a kapsamında işe başladım. 09/10/2000 tarihinde devlet memuru oldum ve 13/8/2015 tarihinde istifa ettim. 1/9/2015 tarihinden itibaren 4/a kapsamında çalışırken EYT kapsamında emekli oldum. Kamuda geçen hizmetlerim için emeklilik ikramiyesi alabilir miyim? Neriman Ö.

5434/89. maddesinde emeklilik ikramiyesi konusu düzenlenmiş olup, maddede; 8/9/1999 tarihinden önce sigortalı olup bu tarihten sonra devlet memurluğu dışındaki statülerde (SSK, Bağ-Kur) emekli olanların, devlet memurluğu hizmetinin sona erdiği tarih itibarıyla 1475 sayılı kanunun 14. maddesindeki koşullara göre işten ayrılışı gerçekleşmiş ise Emekli Sandığı’na tabi geçen hizmetlere ilişkin emeklilik ikramiyesinin ödeneceği öngörülmüş. 1475 sayılı kanunda, 8/9/1999 öncesi sigortalı olanlara kıdem tazminatı ödenmesi; yaş koşulu aranmaksızın, 15 yıllık sigortalılık süresi ve en az 3 bin 600 gün şartı bulunmasına bağlanmış.

Buna göre, 8/9/1999 tarihinden önce sigortalı olmanız ve çalışma süreleriniz içinde kamuda SSK ve Emekli Sandığı’na tabi hizmet sürelerinizin bulunması ve en son SSK kapsamında emekli olmanız nedenleriyle, devlet memurluğundan ayrıldığınız 13/8/2015 tarihinde toplam hizmet sürenizin (diğer statülerde geçen hizmetlerde dahil olmak üzere) 15 yıldan beri sigortalı olup en az 3 bin 600 gün olması halinde, istifa etmiş olsanız bile tarafınıza emeklilik ikramiyesi ödeniyor. Emeklilik ikramiyesi için SGK Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü, Kamu Görevlileri Emeklilik Daire Başkanlığı’na yazılı olarak müracat etmeniz gerekiyor.

ÇALIŞIRSAM AYLIĞIM KESİLİR Mİ?

SORU: Amerika’da yaşıyorum ve EYT kapsamında emekli oldum. Şu an işsizim ve herhangi bir yardım almıyorum. Eğer çalışmaya başlarsam veya bazı sosyal yardımlar alırsam EYT maaşım kesilir mi? Mahir K.

Türkiye’den aldığınız emekli aylığınızın, ABD’de çalışmanız veya devletten yardım almanız halinde kesilip kesilmemesi hususu, emekliliğe esas hizmet süreleriniz içerisinde 3201 sayılı kanun kapsamında (yurtdışında geçen hizmet sürelerinin borçlanılması) borçlanma sürelerinizin bulunup bulunmadığına bağlı. Çünkü 3201 sayılı kanunun 6. maddesinde, yurtdışı hizmet sürelerini borçlanmak suretiyle aylık bağlananlardan, tekrar yurtdışında yabancı ülke mevzuatına tabi çalışanlar, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği alanların aylıklarının, tekrar çalışmaya başladıkları veya ikamete dayalı bir ödenek almaya başladıkları tarihten itibaren kesileceği öngörülmüş. Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, 3201 sayılı kanuna göre borçlanma yapmak suretiyle aylık bağlananların tekrar yurtdışında çalışmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmekte. 3201 sayılı kanun kapsamında borçlanma yapmadıysanız aylığınız, çalışmanız veya sosyal yardım almanız halinde kesilmez.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları