Emre Kongar
Emre Kongar ekongar@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

1 Mayıs ve Taksim Neyin Simgesidir?

01 Mayıs 2014 Perşembe

Gerek demokrasi gerekse işçi sınıfı tarihi, 1 Mayıs’ın demokrasi, özgürlük ve emek simgesi olduğunu gösterir...
Türkiye’deki özel tarih ise 1 Mayıs’ı Taksim’le özdeşleştirir; otoriter ve totaliter eğilimli egemenlerin, demokratik oluşumlara ve emekçi sınıflara karşı, faili meçhul cinayetleri bile kullanarak güç ve kuvvet gösterdiği bir olay haline getirir.
Taksim, “Gezi Parkı Direnişi” ile demokrasi ve özgürlük alanı olma simgesini ayrıca güçlendirmiştir.

***

Demokrasi tarihi, kapitalizmin gelişmesi ile ortaya çıkan burjuvazinin, feodal düzene, toprak ağalarına, asillere karşı mücadelesi ile başlar...
Bu mücadele, Sanayi Devrimi ile ortaya çıkan ve gelişen işçi sınıfı ile yaygınlaşır, güçlenir, anlam kazanır ve çağdaşlaşır...
İşçilerin istedikleri haklar, ancak temel hak ve özgürlükler anlayışının, demokrasinin gelişmesi ile evrenselleşir ve genel kabul görür, böylece emekçilerin mücadelesi güçlenir, demokratik mücadele ile bütünleşir.

***

Türkiye’deki oluşum ise daha farklıdır:
Osmanlı’nın geri kalmış, yarı sömürgeleşmiş dintarım toplumu yapısından dolayı, burjuva ve işçi sınıflarının gelişmesi kendiliğinden olmamış, demokrasi, insan hakları, işçi hakları, ancak Atatürk Devrimleri ve 1961 Anayasası ile “yukardan aşağı” yapılandırılmıştır.
Burjuvazinin ve işçi sınıfının güçsüzlüğü, çok yavaş gelişmesi, demokrasi, insan hakları, işçi hakları gibi kavramların da benimsenmesini ve uygulanmasını çok geciktirmiştir.
Çok Partili Düzen’e geçilmesinden sonra, feodal kalıntılarla beslenen ve cılız burjuvazi ile ittifak arayan fırsatçı politikacılar, demokrasiyi, insan haklarını ve işçi haklarını “çarpıtılmış bir milli egemenlik kavramına” dayadıkları “sınırsız iktidar” anlayışlarının önünde ciddi engeller olarak gördüler...
Uzun süre, Soğuk Savaş’tan da yararlanarak, “dincilik” ve “antikomünizm” adı altında, demokrasiyi “çoğunluk diktatörlüğü” biçiminde çarpıtarak evrensel ve çağdaş değerlerin gelişmesini engellemeye çalıştılar, hâlâ da çalışıyorlar.

***

Taksim ve 1 Mayıs, “Feodal kalıntılardan beslenen çağ gerisi politikacılarla, evrensel değerleri içselleştiren emekçilerin ve demokratların arasındaki çatışmanın” alanını ve tarihini vurgulayan bir demokrasi, özgürlük ve emek simgesi olmuştur.  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları