Enerji Bakanı Berat Albayrak, 2018 hedeflerinin yerli kömür üretiminde rekor kırmak olduğunu söyleyeli iki gün oldu.
Albayrak bu hedefi, Hattat Holding ve Eren Holding arasındaki yerli kömüre dönüş protokolünde açıkladı. Geçen yıl 70 milyon ton yerli kömür üretildiğini, bu yıl 80 milyon tonun geçileceğini, hedefin de seneye 100 milyon tonu yakalamak olduğunu anlattı.
Çok muhtemeldir ki, bu iddialı hedefleri koyarken Meclis’te görüşülen “torba kanun”daki maddeye güveniyordu Bakan.
Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) ile Türkiye Kömür İşletmeleri’nin (TKİ) kömür sahalarını bölerek yeni ruhsat isteme ve bunları ihale etme yetkisi veren maddeye yani.
Fakat işler farklı gelişti.

***

İşçiler Zonguldak’ta büyük tepkiye yol açan bu maddenin kaldırılması için kendilerini madene kilitledi. 2 bin maden işçisinin katıldığı eylem 21 saat sürdü.
Direniş etkili oldu. Genel Maden İşçileri Sendikası, Ankara’da Türkİş Genel Başkanı Ergün Atalay’ın Ankara’da hükümet yetkilileriyle yaptığı görüşme sonrası maddenin tasarı metninden çıkarılması sözü alındı.
Hükümetin bu sözü ne kadar süreyle ve nasıl tutacağı konusunda garanti yok. Bakan Albayrak’ın bahsettiği 100 milyon ton üretim, ancak sahaların bölünüp parçalanıp satılmasıyla mümkün olacaktı. O da iş kazalarının artması pahasına maden şirketlerinin kâr hırsıyla sürekli çalışmasıyla...
Tasarının Plan Bütçe Komisyonu tartışmaları sırasında Enerji Bakanlığı Müsteşarı’nın tutanaklara yansıyan sözlerini aktarmakta yarar var:

Kaynak kısıtlıymış da
“Orada bizim 4-5 tane müessesemiz var, onlar da aslında yine tek ruhsat altında çalışma yapıyorlar. Bununla biz bu imkânı kazanmış olacağız. Mevcut yasalarda bu ruhsatı bölme imkânı yok. Özel sektör ruhsat bölme talebiyle geldiğinde Bakanlığın yetkisi var. Ancak, TTK ve TKİ’nin elindeki ruhsat alanları bölünemiyor idi, buna imkân vermiş olacağız.
Bir diğer husus da TTK ve TKİ yine, bu ruhsat alanlarını bölerek işletmelerini açık bir ihaleyle özel işletmecilere de verme imkânına kavuşmuş olacak.
Kamu eliyle belli bir yere kadar işletmecilik yapabiliyoruz ancak hepsine yetişme imkânımız yok mevcut kaynakların sınırlı olmasından dolayı. Özel sektör de bu konuda kendisini zaman içerisinde geliştiriyor. Özel sektörün, özel girişimin, teşebbüsün de önünü bu yeni madde düzenlemesiyle de açmış olacağız.”
Böyle işte. Kamu eliyle işletmeciliğin “bir yere kadar” olduğunu söyleyen Müsteşar, “mevcut kaynakların sınırlı olmasını” gerekçe diye gösteriyor. Ki o da bütçe kaynakları tabii.
Oysa bir devletin temel dertlerinden biri kaynakları arttırmak olmalı. Ama bizim devleti yöneten AKP kadrosu, mevcut kaynakları, karayolu. Havaalanı, metro cezaevi müteahhitlerine çıkardığı davetlerle milyon milyon saçıyor.
Vergi cenneti ülkeler listesini yayımlasa, Başbakan’ın çocuklarının şirketlerinden yüzde 30, Hazine lehine kesinti yapacağı halde yapamıyor.
Sıra zaten yıllardır çok ağır bedeller ödeyen Zonguldak’taki kömür madenlerini doğru düzgün işletmeye geldiğinde de “kaynak sıkıntısı”.
Sonra da “100 milyon ton üretim rekoru” sözleriyle o sahaları bölüp ruhsatlandırıp şirketlere ihale etmece. Çok iyi düzen.
100 milyon ton üretim hedefini, AKP kadrosunun maden şirketlerine verdiği söz olarak okumak gerekiyor.
Dolayısıyla torbadan çıkarılma sözü verilen maddenin nasıl şekilleneceği, önemini koruyacak.