Sadece ülkemizin geleceği için değil.
Yarım asırlık süreyi kapsayan üretim lisansı ve 22 milyar dolarlık yatırım bedeline bakıldığında, Akkuyu Nükleer Güç Santralı’nın (NGS) Türkiye- Rusya ilişkisinde de bir numaralı konu olduğunu söylemek yanlış olmaz.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin, Akkuyu’da üretilecek elektriği 12.35 sent gibi, bugünkü fiyatlara bakıldığında astronomik bir bedelle satın alacağını önceki yazıda anımsattık. (İlk iki reaktör yüzde 70, üç ve dördüncü reaktörler yüzde 30. Ve her reaktör devreye alındıktan sonra 15’er yıl.)

***

Bugün projeye dair bir başka gelişmeden söz edeceğim. Ama öncesinde, temel atma ve inşaatına başlama takvimi sık sık ötelenen Akkuyu NGS’nin, acil sorununun finansman olduğunu vurgulamak gerekiyor.
Rosatom’un üstlendiği projenin yüzde 49’una, adeta doğrudan görevlendirmeyle, üç Türk şirketinin ortak edilme girişimi de bu ihtiyaçtan kaynaklanıyordu. (Bu oran, -dolayısıyla Türkiye’den bir sermaye çıkacağı gerçeği- milletlerarası anlaşmaya 2010’da konulmuş.)
Cengiz-Kolin-Kalyon (CKK) ortaklığı ile Rusya Federasyonu Devleti’nin enerji şirketi Rosatom arasında geçen haziranda bir ön protokol imzaladı. CKK’nin yüzde 49 ortaklığı, Türk tarafından 10 milyar dolarlık bir kaynağın finanse edileceği anlamına geliyor. Bunun için nihai ortaklık sözleşmesinin imzalanması gerekiyor. Geçen hazirandaki ön protokol sırasında asıl ortaklık sözleşmesinin ekim-kasımda imzalanacağı söyleniyordu.

İki şirket ayrıldı mı?
Ancak bu arada çok da beklenmeyen bir gelişme olmuş. Akkuyu, devasa ölçekte ve uzun vadeli bir yatırım malum. Rusya Federasyonu, üç Türk şirketinin bu ortaklığa belli kriterler bakımından ne kadar uygun olduğunu, sözgelimi dayanıklılık bakımından 49 yıl sonra da ayakta kalıp kalmayacağından emin olmak istemiş.
Ve Rusya’nın devlet nükleer enerji şirketi Rosatom, bu amaçla bir ihale açarak danışman firma belirlemiş.
Geçen ekim ayında yapılan denetim ihalesini, uluslararası bir şirket olan “Baker Tilly”nin Rusya’daki partneri “Baker Tilly Russia” kazanmış. Denetim şirketinin, CKK ortaklığını oluşturan üç Türk şirketinin finansal, vergisel ve ticari kredibilite gibi unsurları içeren denetimini yaptığı, bu denetimin sonuçlarının da raporlandığı belirtiliyor.
Akkuyu NGS’nin geleceği açısından kayda değer bir not: Enerji kulislerinde denetim süreci başlar başlamaz “iki Türk şirketinin” bu konsorsiyumdan ayrıldığı da konuşuluyor. Uğruna pek çok yeni yasal düzenlemenin yapılacağı, bedelsiz Hazine arazisi tahsis edilecek, alım garantileri verilmiş bu ölçekteki bir yatırımın, kamu tarafından daha bilgiye dayalı ve net tartışılması gerektiği açık.
Baker Tilly Russia’nın, Akkuyu için Türk şirketlerinin yeterliliğini ölçmeye dönük denetim raporu, şüphesiz ki sadece Rusya’yı ilgilendirmiyor.