Küresel ısınma ve iklim değişikliği elbette bitki örtüsünü olumsuz etkiliyor ancak önünü almakta zorlandığımız orman yangınlarının asıl nedeni, iletişimsizlik, bilimsel yöntemlerin bir kenarda tutulması, orman köylüsünün küstürülmesi ve partizanlık!

Çok değil, 10-15 yıl öncesine kadar ormanların bekçisi civardaki köylülerdi. Hatta bazı bölgelerde ağaç zimmetlenirdi yerel halka. Onlar da arıcılık ve keçi otlatmak başta olmak üzere onlarca sektöre kaynak yaratırdı. Sonra bir şeyler oldu. Orman köylüsünün ağaçlara yaklaşması yasaklandı, ağaç kesim işi Orman Genel Müdürlüğü’nce (OGM) “yandaş” firmalara verildi, keçi otlatanlara ceza yazıldı, koca dağlar sahipsiz kaldı. Orman köylüsü, oraların muhafızıydı. Keçiler de genelde kuru yaprakları yedikleri için tutuşma oranını düşürüyorlardı. Sadece ekolojik denge unsuru değil, önleyici çalışmaların öncüleriydi keçiler. Anlaşılan o ki OGM, kuru yaprakların toplatılmasının veya keçilerce yenmesinin önleyici çalışma olduğunun bile farkında değil.

Yangınlardaki kriz yönetimine gelirsek bilimsel çalışma yok. Hâlâ yangın kulelerine bel bağlamış bir sistem var. Dron, kiritik bölgelerde İHA kullanmak kimsenin aklına gelmiyor. Yangın söndürme filosuna Cumhurbaşkanlığı filosu kadar ilgi gösterilmediği kesin!

Oysa devletin, yani OGM’nin yukarıdaki noksanları tamamlayacak bir stratejik plan var. Uzmanların lüks otellerde yapılan seminerlerde  kaydedilen görüşleri ne yazık ki müdürlüğün ve bakanlığın bilgi bankasında eskiyor. Bakan yok, baksa da anlayan hiç yok!

Askeriyenin yerini AFAD almış. Oysa eskiden askeriye herkesten önce müdahele ederdi yangınlara. Çünkü oralardaydılar! Şimdi MSB’nin yönetmeliklerinde yer alan yangına müdahale timi rezerv güç için “AFAD ve OGM tarafından hazırlanan Büyük Orman Yangını Müdahale Planı’nda yer alan üçüncü ve dördüncü seviye yangınlarda kullanılacak” ifadesi var. Ama OGM de AFAD da askeriyeyi yardıma çağırmıyor. Askeriyeyi geçtim, partisine göre yerel yönetimleri de işin içine sokmuyorlar; eğer belediye CHP’liyse. İzmir’de gördük. Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, AKP’li meclis üyelerini otobüsüne davet etti, CHP’nin seçilmiş belediye başkanlarını arayan olmadı. 

Ekrem İmamoğlu Anafartalar’a itfaiye yolladı diye suçlu ilan edildi. Sözde kriz merkezi, belediyelerin yardım çağrısına kayıtsız kaldı, yangın söndürme uçak ve helikopterler, bakanlık personelinin inisiyatifi doğrultusunda söndürme-soğutma yaptı.

Evet şu orman yangınları bile ülkenin nasıl parti devleti haline geldiğinin kanıtı. Yanan ormanlara mı yanalım, bilimsellikten uzaklaşan sisteme mi, devlet kontrolünün her alanda kaybedilmesine mi bilemedim!

Dipnot: CHP tüzük değişikliği kurultayı öncesi İstanbul örgütü, milletvekilliğinden yerel yönetime kadar süre kuralında mutabık. Ne var ki önseçim maddesinde tartışma yaşanıyor. Elbette son söz delegelerin ama önseçim şartı unutturulursa ana muhalefet partisi büyük sıkıntıya girer.