Ali Sirmen
Ali Sirmen asirmen@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

‘Türkiye İran olur mu?’

06 Ocak 2018 Cumartesi

İran’da patlak veren iktidar karşıtı gösteriler dünyada heyecan uyandırırken, ülkeyi tanıyanlar sağlıklı bir yorum için iktidar yanlısı güçlerin tepkisinin beklenmesi gerektiğini vurguluyorlardı.
Sonunda, beklenen oldu. İktidar yanlıları da sokağa indiler ve olaylar ivmesini yitirdi.
İran Devrim Muhafızları Komutanı Tümgeneral Muhammed Ali Caferi önceki gün açıkladı:
- Fitne bitmiştir!
Gösteriler Devrim Muhafızları’nın daha da ileri gitmelerine gerek kalmadan, sokağa dökülenlerin yenilgisiyle sonuçlanmış, 2009’da yaşananların benzeri bir kez daha tekrarlanmıştır.
2009’da sandığa hile karıştırdığı gerekçesiyle patlak veren gösterilerde de Ahmedinejad’ı kurtaran yine sokağı gaddarca bastıran Devrim Muhafızları olmuştu. Bunda çok şaşılacak bir yan da yoktu. Kendi de Devrim Muhafızı kökenli olan Ahmedinejad’ın kabinesinin üçte ikisi yine Devrim Muhafızları mensuplarından oluşmaktaydı.

***

İçinde sandık olmakla birlikte, özgürlük ve demokrasiye yer olmayan dini liderlik makamının, her alanda son söze sahip olduğu cüppelli vesayet rejimi İran “mollarşi” düzenini, sistemin vurucu gücü ve güvencesi olan Devrim Muhafızları ile onun alt kolu gençlik örgütü Besiç’i kavramadan tam olarak anlamak mümkün değildir.
Doğrudan doğruya dini liderliğe bağlı olan Devrim Muhafızları ve alt kolu gençlik örgütü olan Besiç, Ayetullah Humeyni tarafından Kasım 1979’da kurulmuştur.
Devrim Muhafızları ve Besiç, yalnız gönüllülük ilkesine dayalı bir milis gücü olmakla kalmayıp aynı zamanda siyasal ve ekonomik bir güçtür.
Bunlar ilke olarak ücret almazlar, sistem gönüllülük esasına dayalıdır. Ama gerçekte “ödül” alırlar, Besiçler üniversiteye girmekte önceliğe sahiptirler, iş yaşamlarında devletin kredi olanaklarından yararlanırlar, kamuda işe alınmada ihalelerde öncelikleri vardır.
Nitekim, Pars doğalgaz alanlarının geliştirilmesi için açılan 2 milyar dolarlık ihaleyi Devrim Muhafızları’nın bir şirketi almıştı.
Devrim Muhafızları’nın şirketi olan Hatem el Enbiya, inşaat, altyapı ve enerji dallarında, önemli 750 ihaleyi almayı başarmıştır.
Son gösterileri tetikleyen nedenlerden biri olarak da, Devrim Muhafızları’na tanınan ekonomik ayrıcalıkların ve kaynakların öncelikle bunlara tahsis edilmesinin halkta doğurduğu tepkiler gösterilmiştir.
Devrim Muhafızları’nın gençlik örgütü, alt kolu Besiç’e üye olmak için yedi yaşına gelmiş olmak yetmektedir. Her meslek grubunun, her branşın kendi içinde Besiç örgütleri mevcuttur.

***

Sokaklarda devriye gezen, gelip geçenlerin davranışlarını, kadınların kılık kıyafetlerini denetleyen Besiçler gerek gördüklerinde, davranışlarını uygun bulmadıkları kişileri camiilerin altındaki mahzenlerde sorguya çekmekte, dövmekte, işkenceye tabi tutmaktadırlar.
Besiç üyelerinin İran İslam Devrimi’ni koruyup kollamaya yönelik eylemleri her türlü yargı denetiminden azadedir.
Bu durum zaman zaman akıl almaz vahşet olaylarına da neden olmaktadır. Nitekim, 2000 yılı Temmuz ayında Tebriz’de arabasıyla yoldan geçmekte olan 26 yaşındaki Elnaz Babazade’nin kılığını beğenmeyen bir Besiç milisi, kızı arabadan inmeye davet etmiş, direnmesi üzerine sokakta tecavüz etmiş, sonra da öldürmüştür.
Devrim Muhafızları’nın önde gelen komutanlarından birinin oğlu olan bu Besiç militanının cinayeti polis tarafından ört bas edilmiştir. (Bakınız Milliyet 13.07.2000) Devrim Muhafızları, kuruluşlarının 38. yılını iki ay önce kutladı. Bu törende bir konuşma yapan Tuğgeneral Muhammed Rıza Nakdi, kuruluşun hâlâ birçok ülke için esin kaynağı olduğunu söylüyordu. Nakdi bu sözleriyle, hangi ülkeleri kast etmekteydi acaba?
Humeyni’nin iktidara gelmesinden beri, komşumuzdaki gelişmeleri izlerken şu soru sıkça sorulur:
- Türkiye, İran olur mu?
Bugünlerde böyle bir soruyla karşılaşsanız, son gelişmeleri de göz önünde bulundurarak vereceğiniz yanıt ne olurdu acaba?



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Laiklik nedir? 6 Mart 2024
Yıldönümü 3 Mart 2024

Günün Köşe Yazıları