Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Anayasa Mahkemesi’nin verdiği hak ihlali kararına, saygı duymadığını ve uymayacağını söyledi. Bununla da yetinmeyip daha ileri giderek şunları da sözlerine ekledi:
- Aslında onlarla ilgili kararı veren mahkeme kararında direnebilirdi. Eğer direnmiş olsaydı AYM kararı boşa çıkacaktı...
Hemen belirteyim, söz konusu karara Cumhurbaşkanı’nın uyup uymamasının kıymeti harbiyesi yok. Çünkü AYM verdiği ihlali tespit kararıyla, Cumhurbaşkanı’na bir yükümlülük yüklemiyor. Yalnzca, ihlali yapan yargı merciine bu ihlali giderme yükümlülüğünü getiriyor ki, o da bunun gereğini, tahliye kararı vererek, yerine getirmiştir.
AYM’nin kararının davanın esasına müteallik olmadığı hususu da doğrudur ve mahkemenin Sayın Başkanı Zühtü Arslan da bu noktanın altını çizmiştir.
Sayın Arslan’ın da belirttiği gibi AYM’ye bireysel başvuru, iddia edilen hak ihlallerinin olağan kanun yollarında giderilmemesi halinde, ikincil nitelikte bir başvuru yoludur. Yoksa bu başvurularda bozma ya da onama gibi kararlar verilmemektedir. Yapılan sadece hak ihlali olup olmadığının tespiti ve var ise, derece mahkemesine bunun giderilmesini bildirmekten ibarettir.

***

Burada asıl üzerinde durulması gereken husus, derece mahkemesinin bu karara uyma zorunluluğudur.
Bu konuda anayasanın 153. maddesi açıktır. Söz konusu maddenin son fıkrası aynen şöyle der:
“Anayasa Mahkemesi kararları Resmi Gazete’de hemen yayımlanır ve yasama, yürütme ve yargı organlarını, idare makamlarını, gerçek ve tüzel kişileri bağlar.”
Söz 153. maddeden açılmışken yandaş takımının AYM’ye yönelttiği bir haksız eleştiriye de değinmek gerek. Yandaşlar korosu, AYM’nin verdiği kararı, gerekçesini yazmadan açıklayarak, 153. maddeyi ihlal ettiği için eleştiriyor.
Can Dündar ve Erdem Gül ile ilgili karar bir iptal kararı olmadığına göre, “İptal Kararları gerekçesi yazılmadan açıklanamaz” diyen 153/1’e aykırılık söz konusu değildir.
Peki, acaba Recep Tayyip Erdoğan’ın, AYM’nin kararlarına uyması gerekenleri uymamaya teşvik yetkisi var mıdır?
Cumhurbaşkanı’nın görev ve yetkileri ile ilgili olan anayasanın 104. maddesi şöyle der:
“Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla Türkiye Cumhuriyeti’ni ve Türk Milleti’nin birliğini temsil eder. Anayasanın Uygulanmasını, Devletin organlarının düzenli çalışmasını gözetir.”
Demek ki Tayyip Bey 153. maddeye göre, AYM kararlarına uyulmasını gözetmek durumundadır, uyulmamasını tavsiye etmek durumunda değil.
Nitekim, Tayyip Bey 2014 Mart’ında, daha henüz Başbakan olduğu sırada, Twitter yasağı ile ilgili olarak, hiç de hoşuna gitmeyen AYM kararına saygı duymadığını ama uymak zorunda olduklarını söylerken anayasanın 153. maddesine uygun davranmıştır.
Gelin görün ki, aradan geçen 2 yılda Tayyip Bey 153. maddeye uymak zorunda olmadığını düşünebildiği gibi yargıya da uymaması yolunda tavsiyede bulunabilmektedir.

***

Tayyip Bey acaba bu cesareti nereden alıyor?
Yasalara ve anayasaya bakmayın! Oralarda, anayasaya uymama ve başkalarını da böyle bir eyleme teşvik etme yetkisi veren bir hüküm yok. Tam tersine 104. madde ona anayasaya uyulmasını gözetme görevini vermiştir.
“Hiçbir kimse veya organ kaynağını anayasadan almayan bir devlet yetkisini kullanamaz” diyen ve egemenliğin kayıtsız şartsız milletin olduğunu söyleyen anayasanın 6. maddesine göre, Tayyip Bey bu davranışıyla milletin egemenlik hakkını gasp etmektedir.
Tayyip Bey’i anayasaya uydurmak mümkün olmadığına göre, bu durumu gidermenin tek yolu, anayasal bir düzenleme ile Tayyip Bey’in iradesini anayasa yerine ikame etmektir.
Böylelikle Tayyip Bey’e “Yasa da anayasa da milli irade de benim!” demek imkânı sağlanmış, keyfiliğe de ileri demokrasi demenin yolu açılmış olur.
Meclis’te hazırlatılmak istenen yeni anayasanın hikmeti vücudu da budur.