Yazarlar Günün Köşe Yazıları Spor Konuk Yaşam Tüm Yazarlar
Alaturka Başkanlık
Son günlerde, Başbakan’dan başlayarak herkesin, dilinde “başkanlık” veya “yarı başkanlık”, daha doğru deyişiyle de “başkancı” sistem olduğuna göre, istesek de istemesek de daha bir süre bu konuyu tartışacağız demektir.
\nGeçen gün Başbakan gazetecilerle konuşurken başkanlıkta Türk sisteminden söz etmiş, sistemin illa ABD’deki gibi olmasının zorunlu olmadığını söylemiş, Sanayi ve Teknaloji Bakanı Nihat Ergün de “Anayasa değişmese bile yarı başkanlık sistemi olacak” demiş.
\nÖyle anlaşılıyor ki alaturka (bize özgü) parlamentarizmden alaturka başkanlık seçimine yatay bir geçiş yapacağız.
\nVe hem Nihat Ergün’ün hem de Başbakan’ın aynı yönde sözlerinden anlaşıldığına göre de bu gerekli anayasa değişikliği olmasa da gerçekleşecek; yani hem alaturka hem de uysa da, uymasa da mantığına uygun olacak.
\nİşin özünde ise fazla bir şey değişmeyecek. Yani parlamenter giysili tek adam rejimi, “başbakanlık” ya da “başbakancı” rejim, bütün yetkilerin aynı kişinin elinde toplandığı “yarı başkanlık”, doğru deyişiyle “başkancı” rejime dönüşecek.
\n***
\nBaşkanlık rejimleri kuvvetler ayrılığının bütün mekanizmalarının net ve kusursuz işlediği bir sistemdir ki katıksız uygulaması ABD’de mevcuttur.
\nOnun dışında kurumların birbirlerine karşı durumlarının net çizgilerle belirlenmediği sistemlere “yarı başkanlık” diyenler olduğu gibi bir kısım hukukçular da bunu, doğurduğu sonuçlardan hareketle “başkancı” olarak nitelerler.
\nBurada altı çizilmesi gereken husus, “başkancı” sistemlerde sistemin başındaki kişilerin, kurumların işlevleri ve konumları net bir şekilde belirlenmediğinden uygulamada, ABD’deki başkandan daha fazla erk sahibi olduğudur.
\nLatin Amerika diktatörlüklerinde görülen bu sistemin, uygulamadaki sonucu, bizdeki parlamentarizm kılığındaki “başbakancı” sisteminkiyle aynıdır.
\nBizim başbakancı sistemimizin bugünkü yapısı şudur:
\nÇoğunluk partisinin demir yumruklu başkanı, başbakan olarak yürütmenin başıdır.
\nAynı zat, partisinin milletvekillerini saptadığından ve o parti yasamada çoğunlukta olduğundan aynı zamanda, yasamanın da, hukuken başkanı olmasa da fiilen bütün denetimini elinde tutmaktadır.
\nAynı zat, aynı şekilde, 12 Eylül 2010 referandumunun sağladığı imkânlarla HSYK ve yüksek yargıyı da kontrolü altına aldığından her üç erkin iplerini de elde tutmaktadır.
\nİşte “alaturka parlamentarizm” veya “alaturka başbakancı” denen sistem budur.
\n***
\nTayyip Bey’in isteğiyle, onun istediğini istediği gibi yapabilmesini temin için, “başbakancı” sistemden, “başkancı” sisteme kişisel bir geçiş Erdoğan’ın her üç erki de tekelinde tutmayı sürdürmesini amaçladığından ve ne parlamenter ne de prezidansiyel demokrasinin ilkelerine uymadığından, keyfi bir nitelik taşıyacaktır.
\nDemokrasilerde kişilerin çıkar veya keyifleri için yapılan değişikliklere keyfi denir.
\nBu değişimin, Tayyip Bey’in kişisel statüsünü belirlemekten başka gerekçesi yoktur...
\nBaşkanlık (kaldı ki burada rejim başkanlık da değil, başkancı) sistemlerini savunanların en büyük kozları bu yöntemle koalisyon istikrarsızlıklarına son verileceği savıdır.
\nOysa görüyorsunuz, Türkiye’de bugün sorun koalisyon ortamının doğurduğu istikrarsızlık değildir.
\nSakın, bu sözlerimden “Türkiye’de istikrarlı demokrasi var” anlamı çıkarılmasın!
\nVar olan istikrar değil, bütün erkleri tekelinde tutan, her konuyu kendine göre düzenleyen otoriter, totaliter bir sistemdir.
\nBu durumda alaturka başbakancılıktan, alaturka başkanlığa geçelim mi, geçmeyelim mi tartışması “kırk katır mı, kırk satır mı” ikilemi arasında kolan vurmaya benziyor.
\nYazarın Son Yazıları Tüm Yazıları
Günün Köşe Yazıları
Video Haberler
- İBB'de yeni uygulama: Ücretsiz HPV aşısı
- Milli Eğitim Bakanı Tekin'den 'mülakat' açıklaması
- Besin alerjisi nasıl tedavi ediliyor?
- 10-16 Mayıs Engelliler Haftası
- Cumhuriyet Vakfı Başkanı Alev Coşkun konuşma
- Özgür Özel'den 'atama' çıkışı
- Özgür Özel kutlama programında
- CHP'li vekilden Soma için flaş çağrı...
- Mine Esen'den anlamlı konuşma...
- Serra Menekay yazdı, Aysim Dolgun Ildız besteledi
En Çok Okunan Haberler
- Selahattin Demirtaş'ın cezası belli oldu!
- 'Anayasa ihlalinin sembol ismini...'
- Erdoğan açıkladı: Bir gruba daha yeşil pasaport müjdesi
- Yurttaş ne kadar beğeniyor?
- Uyuşturucudan yakalanan oyuncudan ilk paylaşım
- Soylu’dan muhabire müdahale
- Şeriat karşıtı paylaşıma 9 ay hapis!
- Ayhan Bora Kaplan soruşturmasında yeni gelişme!
- İki sınav da aynı gün yapılacak
- Cemaatin inşaatı için 130 ağaca ‘idam fermanı’