Alev Coşkun

İskilipli Atıf, Milli Mücadele’ye Karşıydı

06 Şubat 2021 Cumartesi

Çorum Valisi ve yanındakiler İskilipli Atıf Hoca’ya saygı ziyaretinde bulunmuşlar. Bu ziyaretin amacı nedir?

Bu hareket, Cumhuriyet değerlerine ve Milli Mücadele’ye karşı çıkan bir kişiye yapılan bir ziyarettir. Temelde, Cumhuriyete ve Atatürk’e karşı bir gösteri hareketidir.

Önce Iskilipli Atıf’a bakalım, kimdir?

1. Teali İslam Cemiyeti başkanlığını yapmıştır. Bu cemiyet, Aralık 1919’da kurulmuştur ve Milli Mücadele’ye karşıdır.

2. İngiliz Dostları Cemiyeti kurucusu, casus Sait Molla ile birlikte çalışmıştır.

3. Bunların hepsini İngiliz casusu Rahip Frew yönlendiriyor, destekliyor ve besliyordu. 

4. İskilipli Atıf Hoca’nın başkanı olduğu Teali İslam Cemiyeti’nin Milli Mücadele’de Konya, Niğde, Nevşehir bölgelerinde örgüt kurduğu, Gâvur İmam ve Anzavur ayaklanmalarında isyancılara destek verdiği tespit edilmiştir.

5. Milli Mücadele’nin en zorlu günlerinde Müderrisler Cemiyeti Başkanı Mustafa Sabri, Milli Mücadele karşıtı bir bildiri yayımlamıştı. 26 Eylül 1919 tarihli bu bildiride Kuvayi Milliyecilere “adi”, “eşkıya”, “kudurmuş haydutlar” diye hakaret ediliyordu. İskilipli Atıf, bu cemiyetin başkan vekili olarak bu bildiriye imza atmıştı.

6. İskilipli Atıf’ın başkanı olduğu Teali İslam Cemiyeti de ayrıca Kuvayi Milliyeciler aleyhine bir bildiri yayımladı. Bu bildiride, Mustafa Kemal ve tüm Kuvayi Milliyecilere hakaret ediliyor, “Bu asiler en kısa zamanda yakalanıp ortadan kaldırılmalıdır. Bu, hepimiz için bir farzdır” deniliyordu.

Bu ihanet bildirisi 30 Ağustos 1920’de Yunan uçaklarıyla Anadolu kentlerine havadan atıldı.

7. Cumhuriyetin kuruluşundan sonra Atıf Hoca rahat durmadı. 25 Kasım 1925 tarihinde Şapka Kanunu kabul edildi. Bu kanundan sonra Erzurum, Sivas, Kayseri, Maraş, Giresun ve Rize’de bazı karşı hareketler ortaya çıktı. Bu illerde Istanbul’dan gelen bazı kişiler, “şapka geldi din elden gitti” propagandası yapıyorlardı.

8. Bu illerde İskilipli Atıf’ın 1924 yılında yazdığı, “Frenk Mukallitliği ve Şapka” (Batı Taklitçiliği ve Şapka) adını taşıyan kitabının halk arasında dağıtıldığı ve isyancılar üzerinde etkili olduğu tespit edildi. 

9. Ankara Istiklal Mahkemesi, İskilipli Atıf’ı 3 Şubat 1926’da idam kararı ile cezalandırdı. Burada 2 suç tespit edilmiştir:

a)- Basımı, dağıtımı yasaklanan “Frenk Mukallitliği ve Şapka” adlı kitabın isyan bölgelerine dağıtılarak halkı isyana teşvik etmek,

b)- Milli Mücadele’de, başkanlığını yaptığı Teali İslam Cemiyeti’nin hazırladığı bildirilerin Yunan uçakları tarafından Anadolu’da dağıtılması.

Ankara Istiklal Mahkemesi bu davada Ömer Rıza Doğrul, Hafız Osman, Tahirül Mevlevi gibi din adamlarına beraat kararı verirken Iskilipli Atıf’ı “ayaklanma çıkarmak”, “halkı kışkırtmak”, “dini politikaya alet etmek” ve “vatana ihanet etmek”(Ingilizlerle işbirliği yapmak) suçlarından idama mahkûm etmiştir.

Devletin valisi, devletin kaymakamı, seçimle gelmiş belediye başkanı ve AKP milletvekilleri ne yapmak istiyor?..



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

İş Bankası ve Atatürk 12 Eylül 2024
CHP 105 yaşında 5 Eylül 2024

Günün Köşe Yazıları