“İkinci Cumhuriyetçilik” deyimi, laik Cumhuriyetin yıkılmasına yönelik çabalarda bulunan ve AKP’nin de içinde yer aldığı grubun üstlendiği role verilen isim olarak siyasal tarihimize geçti. 

Bu konu yeterince incelenmeden günümüzde yaşananları tam olarak algılamak olanaksızdır. 

Çünkü...

Yıkılan bir imparatorluğun köhnemiş sistemini alaşağı edip bir asır önce Mustafa Kemal Atatürk’ün önderliğinde Türkiye Cumhuriyeti’ni kuranların emperyalizme karşı verdiği mücadelenin önemini…

Devrimciliğin, laikliğin özellikle bu coğrafya için ne demek olduğunu anlamadan bugünü değerlendirmek olanaksızdır.

İşgal edilmiş bir imparatorluğun kalıntılarından bağımsız bir ülke yaratabilmenin, kulluktan yurttaşlığa geçmenin, kadının hak ettiği değeri kazanmasının…

Halifeliğin, şeriat hukukunun kaldırılarak laikliğin anayasal bir ilke olarak kabul edildiği bir devlet kurabilmenin önemini idrak etmeden Türkiye hakkında konuşmak olanaksızdır.

İçeride saltanat ve halifelik yandaşlarına, dışarıda ise bunların işbirliği yaptığı işgalci emperyalist devletlere karşı çok çetin bir mücadelele veren devrimci kadrolara yüz yıldır saldıran İkinci Cumhuriyetçiler’in bitmeyen nefretini irdelemeden bu ülkede olanları anlamak olanaksızdır.

NUMARADAN (OYUNBAZCA) DESTEKLER GÖRÜNENLER 

Bu konuya odaklanan değerli çalışmalar ve kitaplar var. Bunlardan biri de Mehmet Emin Kunt’un Cumhuriyet Kitapları tarafından yayımlanan “Cumhuriyet’in Yıkımında Numaracı Cumhuriyetçiler” adlı kitabı.

Kunt, kitaba adını veren “Numaracı Cumhuriyetçi” deyiminin, Atatürk aydınlanmasının bayraktarlarından değerli hocam rahmetli Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı’ya ait olduğunu belirterek bu sıfatı şöyle tanımlıyor: 

“ ‘Numaracı’ sıfatı; Atatürk’ün temelini atarak ilkelerini belirlediği Cumhuriyet’in yerine kurulmasını hayal ettikleri bir başka Cumhuriyet’i numaradan (oyunbazca) destekler gibi görünüp altının oyulmasına destek verenlere toptan verilmiş bir sıfattır.”

Ben bu konu hakkında yazdığım “İkinci Cumhuriyetçiliğin Temelleri - İkinci Grup’tan Yetmez Ama Evetçi Liberallere 90 Yıllık İhanetin Mirası” adlı kitabımda “İkinci Cumhuriyet” deyimini kullansam da Kışlalı Hocamın “Numaracı Cumhuriyetçi” deyimini de benimsiyorum ve Kunt’un bunu “Cumhuriyet’in yıkımında birinci derecede emeği geçenlerin ortak adı” olarak kullanmasını yerinde buluyorum. 

Kunt, kitapta neden “ikinci” yerine “numaracı” sıfatı kullandığını da açıklamış.

“İkinci Cumhuriyetçi” kesimle aynı paralelde olmakla birlikte bu adı benimsemeyen, Atatürk Cumhuriyeti’ni savunma konusunda çekimser kalıp Cumhuriyetin yıkımına neden olacak eylemlere sessiz destek verenler de var. Bu nedenle “numaracı” sıfatı onları da içine alacak şekilde daha kapsayıcı olduğu için tercih ediliyor. 

Kısaca bu sıfatla anılanlar, liberaller, Yetmez Ama Evetçiler, küreselleşme destekçisi neoliberal entelektüeller, soldan dönme sol liberaller…

Ancak istisnası var: “Atatürk Devrimleri’ne bağlı liberal görüş sahipleri ile aydınlanmacılığa reddiye çıkarmayı akıllarından bile geçirmemiş eski solcular, bu kapsamın dışındadır” diyor Kunt. 

BİR TURNUSOL TESTİ: 1961 ANAYASASI 

Kitapta birçok önemli başlık arasında birisi özellikle dikkatimi çekti. 1961 Anayasası’na ayrılan bölüme, “Numaracı Cumhuriyetçilerin ‘Demokrasi Seviciliği’ Hakkında Turnusol Testi” adı verilmiş. 1961 Anayasası’nın, getirdiği ilkelerle “Demokrasi hedefinin ete kemiğe bürünmüş hali” olduğu belirtilmiş.

İster istemez aklıma altı muhalefet partisi liderinin imzaladığı “Güçlendirilmiş Parlamenter Sistem”e dair uzlaşma metni geldi. 

1961 Anayasası’nın “bürokratik vesayet düzenine neden olduğunu, yasama ve yürütmenin zayıflatıldığını, siyaset müessesesinin istikrarsızlığa mahkûm edildiğini” söyleyenlerin bu turnusol testini geçemediğini söylemek gerekiyor. 

Dedim ya; günümüzü anlamak için “Numaracı Cumhuriyetçiler” meselesini iyi öğrenmek gerekiyor. Yoksa kim numaracı bilemezsiniz...