Safranbolu zaten bir mücevher. Geleneksel mimarisiyle, doğanın tüm nimetleriyle, kültürel birikimleri ve mirasıyla, korumacılıktaki muhteşem başarısıyla bir mücevher... 70’li yıllardan beri Safranbolu’nun tüm bu özelliklerini Metin Sözen Hoca aracılığıyla kavramış ve gide gele hakkında çok yazmış biri olarak 1994’de UNESCO “Dünya Miras Listesi”ne alınmasına en çok sevinenlerdenim.

Türkiye’nin en eski belgesel film festivali bu mücevherin taşlarından biri. “Altın Safran Belgesel Film Festivali” bu yıl 24. kez yapıldı. Dün akşam sona erdi. Uluslararası festival dört ayrı yarışmayı içeriyordu. Yapım Destek Ödülü yanı sıra Kısa Metrajlı ve Uzun Metrajlı belgeseller; bir de “Kültürel Miras ve Korumacılık” teması çerçevesindeki filmler. Bu sonuncu kategoride iki belgesel yönetmeni  Selçuk Metin, Cemalettin İrken’le birlikte jüri üyesiydim. İzlediğimiz birbirinden ilginç filmlere geçmeden önce  birkaç genelleme...

(Coşkun Aral, Onur Ödülü’nü Safranbolu Belediye Başkanı Elif Köse’nin elinden aldı.) 

EMEK ÖDÜLÜ COŞKUN ARAL’A

Yarışmalara 102 ülkeden 1478 belgeselin katıldığı bilgisi verildiğinde şaşırmadım değil doğrusu. Belgesellere ilgi çok büyük. Hele iletişim fakültelerinden sonra ama genel kanı bu alanın daha demokratikleşmesi gerekliliği; gençlere daha çok fırsat tanınması.

Her yıl verilen Belgesel Sinema Emek Ödülü bu kez gazeteci, yazar, fotoğraf ve belgesel sinema ustası, alanında yol açan usta bir sanatçı yorumcuya, Coşkul Aral’a verildi. Coşkun Aral’ı mesleğe başladığı günden beri  izliyorum. Belgesel sinemaya can ve kan veren, cesaretiyle, yüklendiği misyonla örnek oluşturan, çalışkanlığıyla yol gösteren biri. Ödülünü, Safranbolu Belediye Başkanı Elif Köse’den alırken yaptığı bir saptama çarpıcıydı: Aynı zamanda ülkemizdeki eğitim ve birikim düzeyine de işaret ediyordu.

“Ülkemizde belgesel adeta bir ceza gibi gösterilir... Ve ‘Gelinim Olur musun’ programının binde biri kadar desteklenmez!”

Ödülünü kendinden önce belgesel sinemaya emek verenlere saygı ve şükran duygularıyla, kendinden sonraki genç kuşaklara bu birikimi aktarma sorumluluğuyla “Safranbolu Belediyesi iyi ki varsınız” diyerek aldı.

Ben var oldukları için hem Coşkun Aral’a hem de Elif Köse’ye teşekkür ediyorum. Bu genç dinamik, enerjik kadın başkan, sosyal ve sportif merkezler kadar kadın danışma merkezleri, kadın üretici pazarları, engelsiz işyerleri, aktif yaş alma merkezleri, tarım eğitimi, barınma evlerini de hayata geçiren delifişek bir hemcinsim. Bütün bunları yaparken kültürel ve sanatsal etkinliklerden hiç vazgeçmiyor. Ancak devletten (Karabük Valiliği, Kardemir  Karabük Demir-Çelik Fabrikaları, vb.) destek alamıyor. Çünkü CHP’li...

KÜLTÜREL MİRAS VE KORUMACILIK

Kültürel miras ve korumacılık kapsamında izlediğim birbirinden güzel ve değerli filmler arasında büyük ödülü Eren Aybars Arpacık yönetmenliğindeki “Etrim’in Altın Kızları” adlı 17 dakikalık belgeseline oybirliğiyle verdik.

Etrim köyünde (Muğla’ya bağlı) 4 kuşak arasında muhteşem ilişki, bilinç ve birikim aktarmacılığı ele alıyordu bu film... Emek ve üretim ilişkilerinin sıcaklığı; yerel mirası yüceltirken evrensel değerleri vurgulaması; doğallığı, sahiciliği, samimiyetiyle seyirciyle kurduğu bağ... Bunları yaparken de mutluyluğun resmini çizmesi  muhteşimdi. Dayanamayıp Sedat Benek’in “Madak” (manda demek) filmine de pastoral lirizmi, insan-doğa ilişkisini, hayvan sevgisini değerlendirmesi ve yüceltmesi nedeniyle de jüri özel ödülü verdik. Yarışma dışı izlediğim Derviş Zaim’in “Tavuri” filmi ise başlı başına bir yazı konusu!

İşte Safranbolu’da üç gün böyle geçti!

SONUÇLAR

• Safranbolu temalı yapım destek ödülü: “Safranbolu’nun Altın Çiçeği Safran” - Başak Çardak
• Uluslararası En İyi Kısa Metraj Belgesel Ödülü: M.Trivier - “Algorytm of Beauty”. 
• Jüri özel ödülü: Deniz Telek - “Suyu Bulandıran Kız”. 
• Ulusararası en iyi uzun metraj ödülü: Fırat Özeler - “Kavur”. Jüri özel Ödülü: Berna Gençalp - “Kim Mihri”. Mansiyon: Z.Sevener ve S.Sümer - “Araya Korona Girmeseydi”