“Muallim olacaksın, bu hayatın dinmek bilmeyen ve yeis kabul etmeyen mücadeleleri etrafında kalbinde bir aşk duymuyorsan yolunu değiştir aramızdan ayrıl.”

“Türk muallimleri görev ilhamını vicdanından alır.”

Adalet Bakanlığı ve İstiklal Mahkemeleri Başkanlığı’da yapmış olan Mustafa Necati (1894-1929) eğitim tarihimize damga vurmuş eğitim bakanlarımızdandır. Muallimler Birliği Başkanlığı da yapmış olan Necati'nin bakanlığı döneminde 1928 yılında yeni harfler kabul edilmiş, 1926 yılında her düzeydeki öğretimden ücret alınması kaldırılmış, 1926 yılında okul kitaplarının bakanlıkça basılması kararı alınmış ve yine 1926 yılında Gazi Orta Muallim Mektebi ve Terbiye Enstitüsü kurulmuş ve köy öğretmeni yetiştirmesi için çeşitli girişimlerde bulunulmuştur. Mustafa Necati'nin 20 Aralık 1925 ve 1 Ocak 1929 tarihleri arasında yapmış olduğu Eğitim Bakanlığı her yönüyle incelemeye değerdir(Akyüz,2001).Necati’yi özellikle öğretmenler unutmamıştır.

Öğretmenlerin onu unutmamasın en önemli nedeni, öğretmenlerle dolaysız ilişkiye önem vermesi, onlarla mektuplaşması, onlarda kendisine gönderecekleri bir mektup veya telgrafla, karşılaşacakları haksızlıkların veya güçlüklerin giderileceği kanısının yerleşmesidir(Akyüz,2001). Mustafa Necati'nin şöhretinin ve unutulmamasını onun “icraat adamı” olmasına bağlayan eğitim tarihçilerine göre Mustafa Necati eğitime kendine has ve farklı bir olay olarak bakmakta, eğitimle uğraşanlara “aidiyet duygusu” ve “biz bilinci” aşılamaktadır.

Mustafa Necati köylü toplumun eğitim yoluyla kalkındırılacağına inanıyor, bütün çocukların okula gittiği, bütün köylerinde okul ve öğretmen bulunan bir ülke amaçlıyordu.

Mustafa Necati 1 Ocak 1929'da ölümüne kadar süren 3 yıllık bakanlığı döneminde Tevhid-i Tedrisat Kanunu'nun gerektirdiği uygulamaların yaygınlaştırılması, Maarifi Umumiye Kanunu’n kabul edilerek yürürlüğe konulması, Talim ve Terbiye Dairesi’nin kurulması, taşrada Maarif Emirlikleri'nin oluşturulması, ilk köy öğretmen okullarının açılması gibi eğitim alanında çok önemli reformların gerçekleştirilmesine öncülük etti. Öğretmenliği en yüce meslek olarak gören biri olarak bakanlığı döneminde öğretmenler için “Terbiye” dergisinin yayınını başlatmıştır(Sakaoğlu, 2018).Yaptığı tüm bu hizmetler ile adeta Milli Eğitim Bakanlığı’nı yeniden kurmuştur ve bu yaptıklarının tümü onu Hasan Ali Yücel ile beraber eğitim tarihimizin unutulmaz ikinci bakanı haline getirmiştir. Türkiye Hepimizin, Eğitim Hepimizin…