Cumhuriyetin kuruluş yıllarında “Ankara’ya gelen milletvekilleri, yüksek düzey memurlar hafta sonlarını bağ evlerinde geçirmekteydiler. Ulaşım sınırlı sayıda otomobillerle sağlanıyordu.” (1)
İş Bankası’nın 1936’da hediye ettiği bir otomobili Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk, konuk yabancı devlet adamları törenlerinde kullanıyordu. Bu amaçla bir başka otomobilini sonra Celal Bayar da kullanmıştı!
Atatürk’ün son yıllarında Ankara’da ve İstanbul’da kullandığı bir de motosikleti vardı. Çevresinde güvenlik görülmediği gibi, geçtiği yollar; bugünkü gibi ne karadan, ne havadan, ne de denizden trafiğe kapanıyordu! Ayrıca uçak filosu da yoktu, yurtiçindeki gezilerinde trene eklenen bir vagonu vardı!
Taşıt araçlarının bu denli az olduğu o yıllarda; O, Almanya’dan “şehir plancıları” getirerek, olağanüstü genişlikte Atatürk Bulvarı önerdiğinde, bazı çevrelerde “ayyaş!” sözcüğü ile alay konusu olmuştu!
Planlamaya başladığında yıl 1924 idi. O zaman Ankara bir kasaba idi... Ankara’ya göçenler ile nüfus 1927’de 405 bin olmuştu, bugün ise 5.5 milyon...

***

“Türkiye İstatistik Kurumu’nun motorlu kara taşıtları istatistiklerine göre Mayıs 2018’de Ankara’daki motorlu kara taşıtlarının sayısı 1 milyon 928 bin 271’e yükseldi. Kişi başına düşen otomobil sayısında Türkiye rekorunu elinde bulunduran Ankara’da otomobil sayısı son bir yılda yüzde 6.3 arttı. Ortalama her 3.9 kişiye bir otomobilin düştüğü başkent, liderliği yine bırakmadı...” (2)

***

24 yıl Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Melih Gökçek, Atatürk Bulvarı’nın bittiği, Kavaklıdere’den Çankaya’ya çıkan Cinnah Caddesi ile dönüşte bulvara bağlanan iki yolu da “tek yönlü” yaptı ve inişi ayrıca Tunalı Hilmi Caddesi’ne de bağladı.
Bu cadde, İstanbul’da Beyoğlu ne ise Tunalı Hilmi Caddesi de Ankara için odur... Beyoğlu’nda tramvaydan başka taşıt aracı var mı? Yayalar, rahatça bir karşıya, bir bu yana, bir o yana geçerek serbestçe alışveriş yaparlar, kahvelerde, pastanelerde zaman geçirirler... Ne bir araç, ne de bir klakson sesi duyulur...
Gelin görün ki Tunalı Hilmi Caddesi’ni, sanki ana cadde! Ayrıca yolun sağında çift sıralı park eden araçlar engellenmediği için, ana caddelikten çıkar, tam anlamıyla dar bir sokağa dönüşür!
8 yıl önce, Büyükşehir Belediyesi’nin Altınpark İşletmeleri Şirketi (ANFA), Tunalı Hilmi Caddesi için “otopark ihalesi” bile yapmıştı! ANFA’nın o tarihteki Genel Müdürü Ferhat Ertürk “İhalenin hangi firmaya, nasıl ve kaça verildiği” sorularını yanıtlamayıp “Ticari sır! Vatandaşla uğraşmak hiç kolay değil, biz Don Kişotluk yapıyoruz” diye yanıtlamıştı!
Cadde esnafı ve sakinlerinin tepkisi ilginçti:
“İhalenin ne zaman, nasıl yapıldığı ve hangi şartlarda verildiği konusunda kimsenin bir bilgisi yok. İhale şartlarını duysak biz de ihaleye katılırdık. Kendi kapımızın önünü kendimiz alabilirdik. Kapımızın önünü satarlarken bunun duyurusu nerede yapılmış, açıklasınlar!” (3)
“Ankara Ticaret Odası (ATO) Başkanı Gürsel Baran’ın Sabah gazetesine verdiği röportajda gündeme getirdiği Bahçelievler 7. Cadde ve Tunalı Hilmi Caddesi’nin araç trafiğine kapatılmasına, başkentliden tam destek geldi. (3)
Ankaralılar, ‘Biz sokaklarında çocuklarımızın top oynadığı, caddelerinde araç kornası tacizine uğramadan dondurma yiyip gezdiğimiz eski Ankara’yı istiyorduk. Bu teklif çok yerinde oldu. Kesinlikle kapatılsın’ dedi.” (4)

***

Ankara Büyükşehir Belediye Meclisi, ANFA’nın işletmesindeki otopark ihalelerini iptal etti. (5)
(1) Adile Nuray Bayraktar, Ankara Araştırmalar Dergisi, sh. 76 - 2016
(2) Deniz Erciyes, Hürriyet gazetesi, 3 Temmuz 2018
(3) Aykan Çufaoğlu - Refika Karabacak, Habertürk gazetesi, 28 Ağustos 2010
(4) Tülay Canbolat, Sabah gazetesi Ankara eki, 28 Kasım 2017
(5) Aydınlık gazetesi, 10 Ocak 2018
( Not: Devam edecek...)

Ali Gevgilili!
İzmir Karataş Ortaokulu’nda sıra arkadaşım, meslektaşım Ali Gevgilili’yi yitirdik. Bir ortaokul öğrencisine kıyasla iyi İngilizce bilen, çalışkan Ali ile yollarımız, yıllar sonra basın dünyasında kesişti. O Milliyet İstanbul’da, ben Cumhuriyet Ankara’da idim. Bir gün yazıişlerinden “Ekonomi haberleri için haftada bir gün tam sayfa ayıracağız. Ona göre hazırlık yap!” talimatı geldi. Ancak, Ali bizi bir hafta atlatarak, önce o Milliyet’te başlamıştı... Dürüst bir gazeteci ve insandı... Yaşamında saçtığı ışıklar, şimdi onu yüceltiyordur...