YSK, anayasa, seçim yasaları ve kararlarını anarak Recep Tayyip Erdoğan’ın ve Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylık başvurularını oybirliğiyle kabul etti. Kararın gerekçesi, başvuru evrakında “eksiklik” olmamasıdır. İncelemenin başvuru evrakına dayanarak yapılması gereklidir ama 10 Mart itibarıyla ikinci dönemini doldurmasına 100 gün kalan cumhurbaşkanının durumu açısından yeterli değildir. Çünkü anayasa madde 116’da, YSK’nin andığı 101. maddedeki “Bir kimse, en fazla iki defa cumhurbaşkanı seçilebilir” kuralıyla doğrudan ilgili bir kural daha vardır. Cumhurbaşkanı, seçimlerin yenilenmesi kararını, kendisinin “bir defa daha” adaylığına ilişkin kurala dayanarak almıştır!

AYKIRILIK

YSK öncelikle, “Seçimlerin başlamasından bitimine kadar, seçimin düzen içinde yönetimi ve dürüstlüğü ile ilgili bütün işlemleri yapma ve yaptırma” görevini yerine getirirken anayasaya uygun karar almak zorundadır (m.79). “Seçimin dürüstlüğü ilkesi”ne, tüm kararlarında uymakla, bu anayasal ilkeyi uygulamakla yükümlüdür. “Kararları aleyhine başka bir merciye başvurulamaz” denilmiş olması, anayasa kural ve ilkelerine aykırı karar alınması anlamına gelmez. Tersine, YSK’nin bu konuda çok daha titiz ve duyarlı olmasını, sorumlu davranmasını gerektirir. YSK incelemesi, 116. maddeyi kendiliğinden göz önüne almadığından  eksiktir, kararı anayasaya aykırıdır. Başvuru evraklarının “biçimsel olarak” eksik olmaması, kararın anayasaya uygunluğunu sağlayamaz.

Cumhurbaşkanının adaylık başvurusunun değerlendirilmesinde, bu sorunla doğrudan ilgili olan “en fazla iki defa” seçilebilme ile buna getirilen “istisna” kuralları göz ardı edilemez. Anayasa, cumhurbaşkanının “bir defa daha” aday olabilmesi için, seçimlerin yenilenmesi kararını TBMM’nin alması gerektiğini öngörmüştür. Cumhurbaşkanı ise bu kuralı bilmesine karşın, “kendisinin kendisi için aldığı” 10 Mart kararına dayanarak “üçüncü defa” aday olmuştur. Başvuru evrakı arasında buna ilişkin bir belgenin bulunmaması, evrak incelemesinde göz ardı edilmesinin gerekçesi olamaz. Anayasa kural ve ilkeleri, itirazları beklemeksizin, cumhurbaşkanının herkesçe bilinen durumunun kendiliğinden göz önüne alınmasını gerektirir.   

‘FAHİŞ HUKUKSUZLUK’

Cumhurbaşkanının adaylığı, “anayasaya karşı hile” oluşturmaktadır. Çünkü bu durum, anayasanın öngördüğü ama kendi durumundaki “iki defa cumhurbaşkanı seçilmiş” bir kimseyi kapsamayan, anayasanın yasakladığı bir sonuca, başka bir yoldan, kendisinin imzaladığı bir kararla ulaşmaya çalışmaktır. Oysa istisna nitelikli kurallar, özü gereği asla genişletilemez. Anayasanın, koşullarını açıkça belirlediği ve sınırlarını çizdiği çerçeve içinde uygulanır. 

YSK, anayasanın açık kurallarına ve özüne aykırı davranmıştır. “Anayasaya karşı hile”nin varlığını onaylamış, “seçimin dürüstlüğü” ilkesiyle ilgili anayasal yükümlülüğünü yerine getirmemiştir. Bu “fahiş hukuksuzluk”, başvurunun kabulüyle ortadan kalkmış olamaz, meşruluk kazanamaz. YSK’yi de tarihsel sorumluluktan kurtarmaz. 

PROF. DR. MESUT GÜLMEZ