Bilindiği üzere İstanbul Havalimanı 6 Nisan 2019 tarihinde açıldı. O günden bu yana üç yıl geçti. Ulaştırma Bakanlığı tarafından beş yıldır yapımı devam eden Gayrettepe- Havalimanı hattı Temmuz 2022’de, Halkalı-Havalimanı metro hattı ise Aralık 2023’te açılması planlanıyor. Halkalı-İstanbul Havalimanı metro sözleşme tarihi 7.3.2018. Gayretttepe-İstanbul Havalimanı metro sözleşmesi tarihi ise 7.12.2016.

Metro hatlarının açılmaması sebebiyle Havaist tarafından 105 adet otobüs ile yolcuların, şehrin muhtelif yerlerinden ulaştırılmaları hizmeti devam etmektedir.

Otobüs haricinde ise yolcular özel otomobilleri ve taksiler ile ulaşımlarını sağlamaktadırlar.

YAKIT TÜKETİMİ

Kentiçi otobüslerin 100 kilometrede tükettiği yakıt 32 litredir.

Havalimanına bu süreçte sefer yapan 105 Havaist otobüsünün yıllık sefer sayıları 427 bin adet. Yıllık ortalama yapılan km 1 milyon 480 bin km. Bu otobüsler ile bir yılda taşınan yolcu sayısı yaklaşık 10 milyon 200 bin yolcudur. Bu araçların İstanbul’un çeşitli yerlerinden yaptıkları seferlerin yakıt tüketimi üç yılda 592 bin litre, karşılığı 468 milyon TL’dir. 

Havaalanını otobüsler hariç kullanan yolcu sayısı 70 milyondur. Bu, 70 milyon yolcunun bir araçta 2 kişiden havaalanına gelen-giden otomobil adedinin 35 milyon adet otomobil olduğunu göstermektedir. Havalanı Şehir ortalama 30 kilometre üzerinden her bir otomobilin 2.5 litre yakıt tüketiminin 3 yıldaki değeri 87.5 milyon litre ve 1 milyar 750 milyon TL’dir.

KURUN BEDELİ

Havaalanına otobüs ve otomobil ile yapılan ulaşımın üç yılda yakıt tüketimi bedeli toplam 2.2 milyar TL’dir. Yolcular metro tam bilet ile 7.67 TL’ye gidecekleri seyahatlerini Havaist otobüsleri ile ortalama 45 TL, taksiler ile otoyol geçiş ücreti dahil 400 TL’ye gitmek zorunda kalmışlardır. 

Yaklaşık toplam 2 milyar Avro’ya mal olacak. Gayrettepe ve Halkalı’dan havalimanına yapılan toplam 69 km uzunluğundaki metroların hizmete gireceği tarihler itibarıyla Avro kuru üzerinden dört yıl geç yapılmasının fark maliyeti 19.3 milyar TL’dir. 

Nisan 2019’da 1 Avro 6.66 TL iken Nisan 2022’de bir Avro 16 TL...

AĞIR FATURA

AB ülkeleri ve ABD’de metro hatları kent merkezleri dışında yerüstü banliyö veya hızlı tren olarak devam ederken, İstanbul’da havalimanına giden metro tüm hat boyu neden yeraltı olarak projelendirilmiştir?

Türkiye’de metro hatları 1 kilometre maliyeti ortalama 40 milyon dolar/kilometredir.

Hızlı trenin, 1 km maliyeti 2.3 milyon dolar/kilometredir.

Toplam 69 kilometre, Gayrettepe ve Halkalı Havalimanı hatlarının, şehir merkezi dışındaki bölümleri;

Gayrettepe hattında, Hasdal - İstanbul Havalimanı arası 6 istasyon ve 26 kilometre, Halkalı hattında, Kayaşehir-Havalimanı arası 4 istasyon ve 23 kilometredir.

Her iki metro hattının kent dışındaki kısımları hızlı tren olarak yerüstünden yapılsaydı, 1.5 milyar dolar (22.2 milyar TL) israf olmayacaktı.

ETKİSİ ÇOK YÖNLÜ

Metro yapımını geciktiren merkezi hükümet ve Ulaştırma Bakanlığı’nın plansızlığı ve sorumsuzlukları yerli yabancı yolculara bütçe ve zaman yönünden ağır hasarlar vermiştir. Çevre kirliliğini önemli ölçüde artırmıştır. Seçilmişlerin liyakatsizliklerinin, beceriksizliklerinin ülkemize israf maliyetleri yukarıda tüm açıklığı ile belgelenmektedir.

Havalimanı metro istasyonunun, terminale 400 metre uzakta yapılmasını ve on binlerce yolcunun terminale bagajları ile yürümek zorunda kalacağının maliyetini matematik bilimi ile hesaplamak mümkün olamıyor mu? Projeyi yanlış icra edenler kimler?

Metrosu dört yıl sonra bitecek İstanbul Havalimanı’nın alelacele açılması, Atatürk Havalimanı işletmecisi TAV Havalimanları AŞ’ye sözleşmenin üç yıl erken fesih sebebi ile 389 milyon Avro ödenmesi, bu plansızlık ve öngörüsüzlüğün diğer bir unsurudur...

DR. SUAT SARI 

İBB MECLİS ÜYESİ, İYİ PARTİ YEREL YÖNETİMLER BAŞKANI DANIŞMANI