Yapay zekânın gelişmesiyle, kamerayla görüntü işleme teknolojileri çok gelişti. Kamera, insan gözünden daha iyi görür hale geldi. Bu sayede, başka tamamlayıcı teknolojiler sayesinde, arabalar otonom –kendi kendilerine– hareket edebiliyorlar.  

BUNA HAZIR MIYIZ? 

Hastaneye gideceksiniz. Evinizin önüne taksi çağırdınız, geldi. Ama içinde sürücü yok. Biner miydiniz? Yaşlı annenizi arabaya refakat etmeden, hastaneye gönderir miydiniz? Çocuğunuzu düzenli kontrolüne gitmek üzere, sürücüsü olmayan taksiye emanet eder miydiniz? Biraz zor oldu, değil mi? Son yıllarda yapılan anketlerde bu soruya verilen yanıt oldukça olumsuz bir seviyeden, yavaş yavaş daha güvenilir seviyelere çıkıyor. Sürücüsüz araçlara güvenimiz giderek artmakta. Kendimiz denemek için biniyor ama büyüklerimizi veya küçüklerimizi emanet etmek konusunda biraz tereddüt ediyoruz, haklı olarak. 

Roborace ile yarış pistlerinde sürücüsüz araçlar yarışıyorlar. Son yıllarda yapılan anketlerde otonom sürüşe olan güven artıyor görünse de endişelerimiz sürüyor. Çünkü araba kullanmayı seviyoruz, iyi sürücü olduğumuzu düşünüyoruz. 

İŞSİZLİK BOYUTU 

Anketler farklı şekilde düzenlendiğinde, yapay zekâlı araçların muhtemelen ortalama bir insandan daha iyi sürücü olacağına kanaat getiriyoruz. Çünkü teknolojiyle donatılmış bir araç her türlü hava koşulunda bizden daha iyi görecek, tepkileri daha hızlı olacak. Ayrıca ne alkol ne uyuşturucu kullanıyor ne de duyguları var. Kurallara daima uyuyor. Diyelim, önümüzdeki 10-20 yıl içinde otonom sürüş gelişti. Mevzuat buna izin verdi. Toplum olarak ayak uydurduk ve otomobil üreticileri bunu seri olarak üretmeye, satmaya başladı. Sadece binek veya ticari araçlar değil, aynı zamanda dolmuşlar, otobüsler, kamyonlar vb. kara taşıtlarının tümü peyderpey sürücüsüz hale geldi. Bunları süren binlerce, on binlerce şoför, forklift operatörü ve daha niceleri ne yapacak? Ya hepsi işsiz kalacak veya onlara farklı meslekler kazandıracağız. Acaba ne olmak isterler? 

Hiç kamyon şoförüyle konuştunuz mu? Ne kadar yalnız, sıkıcı, zor bir meslek olduğunun farkında mıyız? Ailesinden uzakta, gece gündüz demeden, bayram-tatil düşünmeden, yük yetiştirme baskısı altında, kötü çalışma koşullarında hayatlarını sürdürüyorlar. Bu insanlar da “insanca” yaşamayı ve çalışmayı hak etmiyorlar mı? 

UYGARLIĞIN DİJİTAL EVRİMİ 

Konulara geniş çerçeveden yaklaştığımızda, çözümün ne kadar zor olduğunu anlıyoruz. Uygarlığımızın ve insanlığın gelişimi adım adım, deneye yanıla, evrimsel adımlarla ilerliyor. 

Sürücüsüz araçlar gelişecek, hayatımıza girecek. Toplum buna alışacak. Hatalar, kazalar olacak. Zamanla düzelecek. Ekonomiye, istihdama yansıması olacak, bunlar da çözülecek. 21. yüzyıl gerçekten ilginç, çok fazla değişimin aynı anda yaşandığı bir yüzyıl. Otonom araçlar da en tartışmalı konulardan biri.

HALİL AKSU 

YÖNETİM DANIŞMANI - DİJİTAL DÖNÜŞÜM UZMANI