Ukrayna topraklarına üç yerden saldıran Rusya, harekâtın birinci aşamasının başarıya ulaştığını açıklasa da, durum Rusya için iç açıcı değil. Birinci ayın sonunda Ukrayna savunması karşısında hedeflerine ulaşamadığı anlaşılıyor. 

Başta ABD, istihbarat kaynakları, Putin’in Rus ordusunun Ukrayna’daki başarısız performansı hakkında danışmanları tarafından yanlış bilgilendirildiği görüşünde. Doğru olsa da bu aşamada anlamlı değil. ABD’nin, Putin adına “şerefli bir çıkış(!) stratejisi” arayışı olabilir. Çünkü savaş başladıktan sonra ordunun performansı devlet başkanı seviyesindeki kararlara esas değildir. Olsa olsa savunma bakanının işi olabilir.

DİKKAT ÇEKEN AYRINTI

Ancak savaş kararı alınırken  “başkomutanlık” düzeyinde, ordunun savaşa hazırlık durumuyla, düşman ordunun olanak ve yetenekleri tüm yönleriyle analiz edilerek karar alınmalıdır. Bu bir savaş ilkesidir. Bunu, M.Ö 6. yüzyılda Çinli strateji ustası Sun Tzu, “Savaş Sanatı” adlı eserinde, “Düşmanı ve kendinizi iyi biliyorsanız, yüzlerce savaşa bile girseniz sonuçtan emin olabilirsiniz. Kendinizi bilip, düşmanı bilmiyorsanız, kazanacağınız her zafere karşın yenilgiyle de tanışabilirsiniz. Ne kendinizi ne de düşmanı biliyorsanız, sizin için gireceğiniz her savaşta yenilgi kaçınılmazdır” ifadesiyle kayıt altına almıştır. 

Putin’in karar aşamasında da yakın çevresince yanıltıldığı öne sürülüyor. Ancak Ukrayna’da yaygın istihbarat ağına sahip FSB’nin (KGB’nin devamı Dış İstihbarat Servisi), Putin’i yanıltıcı istihbarat raporlarını önüne koyması ne olası ne de ikna edici. Yine de yakın tarihin en büyük istihbaratçısı unvanına sahip Putin, tarihte en büyük yanlış istihbaratın kurbanı olmak üzere...

Nedeni, Sun Tzu’nun “Ne kendinizi ne de düşmanı biliyorsanız, sizin için gireceğiniz her savaşta yenilgi kaçınılmazdır” ilkesine, Putin’in gereken önemi vermemesi olabilir. Putin’in, savaş kararı alırken topladığı Milli Güvenlik Kurulu’nda, FSB Başkanı Sergei Nariskin’i kamuoyu önünde azarlaması ilginçtir. 

‘ORTAK AKIL YOKSUNLUĞU’

Putin’in kandırıldığı ya da yanıltıldığı iddialarının aksine, istihbarat raporlarından hoşnutsuzluğunun dışavurumu olabilir. Olasıdır ki; Ukrayna’nın küçük bir lokma olmadığına, Rusya’nın midesine oturabileceğine dair istihbarat Putin’in önüne konmuştur. Ukrayna ordusunun Sovyet dönemindeki ordu olmadığı, savaşa hazırlık düzeyinin yüksek ve modern silah sitemleriyle istihbarat desteğine sahip olduğuna dair raporların Nariskin’in elinde olmaması ve Putin’den saklaması, olanaksızdır. Eski KGB subayı özgüveniyle Putin’in, istihbarat raporlarını dikkate almama olasılığı akla daha yakın geliyor. Putin’in temel savaş ilkesini dışlayan hesap hatası ve savaş kararı, Rus ordusundan beklentileri boşa çıkaran taktik resmin asıl nedeni olabilir. Başat faktör ise Putin’in 22 yıllık iktidarındaki güç zehirlenmesi, Rus devletinin kurumsal hafızanın dışlanması ve yönetimdeki ortak akıl yoksunluğudur. 

HESAP HATASI

Sonuçta Ukrayna ulusal birliğinin, ordusunun, devlet yapısının hafife alınması Rusya’yı acı bir savaş deneyimiyle karşı karşıya bırakabilir. Bundan sonra Rusya savaşı kendi lehine çevirse de ki, olasıdır, Putin’in savaş kararı stratejik hesap hatası olarak tarihe geçecektir. Her istihbaratçının ipini çekecek başka bir istihbaratçı bulunur derler, ancak Putin bunu dahi kimseye bırakmaya niyetli görünmüyor.

ALİ ER

EMEKLİ TUĞGENERAL