Kemalizm, Mustafa Kemal Atatürk öncülüğündeki bağımsızlık mücadelesinin ideolojisidir. Ezilen halkın devrimci ideolojisi Kemalizm, gücünü akıldan ve bilimden alır.  

Devrimcilik, Atatürk’ün yaşamı boyunca vazgeçmediği en önemli ilkelerdendir. Örneğin, en zor koşullarda bile, saltanat ve hilafeti kaldıracak devrimci kararlılığı ve cesareti göstermiştir. Toplumsal koşullar gerekli kıldığında,  uygulanan politikaları değiştirmekten de çekinmemiştir. Örneğin, 1930’lara dek liberal ekonomik politikalar uygularken, sonrasında kamucu, devletçi ekonomik politikalara yönelmiştir. 

Günümüzde bazı çıkar çevreleri, Kemalizmin devrimcilik ilkesini perdelemeye çalışırlar, Kemalizmin “demode bir ideoloji” olduğunu ileri sürerler. Oysa Kemalizmi var eden nesnel koşullar bugün de mevcuttur. Dolayısıyla, toplumun geniş kesimlerinde Kemalizm karşılık bulmaktadır. Kuşkusuz devrimcilik ilkesi gereği, Kemalist politikalarda da güncellemeler yapılmaktadır.   

Bu çabaya, 1930’larda yayımlanan Kadro, 1950’lerde yayımlanan Forum (1979’da yayımlanan Yeni Forum ile karıştırılmasın) ve 1960’larda yayımlanan Yön gibi dergiler, ciddi katkılarda bulunmuştur. Örneğin Forum, bastığı yazılarla, en demokratik anayasamız olan 1961 Anayasası’nın kuramsal temellerine katkı sunmuştur. Yön ise sosyalist deneyimler ışığında, Kemalizmi güncelleme çabasına ağırlık vermiştir.  

Egemen çevreler, devrimci Kemalizmin, kendi çıkarlarına zarar verdiğini görünce, Kemalizme doğrudan tavır almayı göze alamayıp, Kemalizmi denetimleri altına almak amacıyla, dogmatik, muhafazakâr bir Kemalizm icat etmişlerdir. Bu çaba, 12 Eylül darbesiyle doruğa ulaşmıştır. Burada amaç, Kemalizmi toplumsal gelişmelere ayak uydurmayan bir ideoloji durumuna düşürmek, ülkemizin sorunlarına çözüm üretemediğini öne sürmektir. Bu çevreler, “dış güçlerin ülkeye müdahalesi ve devletin bekasının tehlikede olduğu” gibi söylemlerin arkasına sığınarak Kemalizmin içini boşaltmada belli ölçüde başarılı da olmuşlardır.  

ATATÜRK’ÜN ÖNGÖRÜSÜ 

Atatürk, dogmatizm tehlikesini çok önceden görmüş ve şöyle demiştir: “Zaman süratle ilerliyor; milletlerin, toplumların, kişilerin mutluluk ve mutsuzluk anlayışları değişiyor. Böyle bir dünyada, asla değişmeyecek hükümler getirdiğimi iddia etmek, aklın ve ilmin gelişmesini inkâr etmek olur.”

Son yarım yüzyıldır ülkemizde üretim, bölüşüm ve mülkiyet ilişkilerinde büyük değişiklikler yaşanmıştır. Bu değişiklikler toplumsal, ekonomik, siyasal yapıda ciddi sorunlar doğurmuştur. Bu sorunlar, ülkemizi bugün yaşadığımız derin buhrana sürüklemiştir. O nedenle, bazı alanlarda geçmişteki uygulamaları aşan çözümler üretmek, günümüz devrimci Kemalist aydınlarının önünde acil bir görev olarak durmaktadır. Bunların başında da kırdan kente göç etmiş, kentlerin varoşlarına yığılmış geniş kitlelerin iş ve aş sorunlarını çözmek, bilişim çağını yakalamak, hukuk devletini güçlendirmek gelmektedir.

AV. HAYDAR AKSOY

İSTANBUL BAROSU