Suudi Arabistan’da oynanması beklenen Süper Kupa finali ertelendi. Hem Fenerbahçe hem de Galatasaray maça çıkmayı reddetti. Neden? Çünkü Suudi Arabistan yönetimi Atatürk tişörtü giyilmesine ve “Yurtta barış dünyada barış” yazılı pankartın açılmasına izin vermedi. Takımlar buna tepki gösterdiler ve maç ertelendi.

Suudi Arabistan’ın nasıl bir ülke olduğunu biliyoruz. Bu ülkede ciddi insan hakları ihlalleri var, kadın düşmanı uygulamalar devam ediyor. Dahası, 2018’de Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı vahşice katledildi. Cumhuriyetin 100. yılında, böyle bir ülkede böylesine önemli bir maçın oynanmasına karar verilmesi en başından yanlıştı. Ama olsun, zararın neresinden dönülse kârdır. Hem Fenerbahçe hem de Galatasaray doğru bir duruş göstermişlerdir ve bu olay hiç kuşkusuz tarihe geçecektir.

Peki, Suudi Arabistan yönetimi Atatürk’ten neden bu kadar rahatsız? Aslında bu sorunun yanıtı çok açık: Atatürk’ün temsil ettiği ne kadar değer varsa, Suudi Arabistan onlara karşıdır. Bu yüzden Atatürk’e düşmanlar.

ULU ÖNDERİN DEĞERİ

Atatürk cumhuriyetçiydi. 600 yıllık Osmanlı saltanatını kaldırdı. Suudi Arabistan ise mutlak monarşiyle yönetilen bir ülke. Elbette Atatürk’ten rahatsız olacaklar. Atatürk laiklikten, Aydınlanmadan yanaydı. Önderlik ettiği devrim, egemenliği gökten yere indirdi, toplum ümmet anlayışından ulus aşamasına geçti, demokrasinin ve laikliğin temelleri atıldı. Suudi Arabistan ise toplumsal yaşamın dini kurallara dayandığı, teokrasinin egemen olduğu bir ülke. Bu ülke elbette, Atatürk’ten ve onun temsil ettiği değerlerden rahatsız olacaktır.

Dahası var. Atatürk kadın erkek eşitliğini savunuyordu. Kemalist devrimle birlikte şeriata dayalı kurallar kaldırıldı; evlenme, boşanma, miras gibi konularda kadın ve erkeği eşitleyen Medeni Kanun kabul edildi. Kadın düşmanı uygulamaların en üst seviyede olduğu Suudi Arabistan elbette Kemalist devrimden rahatsız olacak, şaşırmayalım.

Ancak Suudi Arabistan’ın Atatürk karşıtlığının temelinde bir başka nokta daha var. O da şu: Kemalist devrim nüfusun çoğunluğunun Müslüman olduğu bir ülkede gerçekleşiyor. Dahası, hem emperyalizme karşı verilen Kurtuluş Savaşı hem de Aydınlanma devrimleri İslam dünyasındaki, haksızlığa uğramış, ezilmiş dünyadaki başka ülkelere de esin kaynağı oluyor. Örneğin, Tunus Cumhuriyeti’nin kurucusu Habib Burgiba lise öğrencisiyken defterine, “Kahrolsun müstemlekecilik, yaşasın Türkiye” yazıyor. Yine Afganistan’da Emanullah Han, Mısır’da Cemal Abdül Nasır gibi isimlerin de Kemalist devrimden etkilendiğini biliyoruz.

KEMALİZMİN BAŞARISI

İşte Suudi Arabistan yönetimi Mustafa Kemal’den tam da bu nedenle rahatsız. Eğer Kemalist devrim İslam dünyasının dışında olan bir ülkede gerçekleşseydi bu kadar rahatsız olmazlardı, onları asıl rahatsız eden konuların en önde geleni bu devrimin İslam dünyasının parçası olan bir ülkede gerçekleşmesi ve diğer İslam ülkelerine esin kaynağı olmasıdır.

Özetle, Galatasaray ve Fenerbahçe çok doğru bir tavır almıştır ve gericilik kaybetmiştir. Süper Kupa finalinin kazanını Aydınlanma devrimi olmuştur.

DOĞAN ERGENÇ

SOSYOLOG