ALMANCA, Batı dilleri arasında sözcük dağarcığı en zengin olanlardan biridir. Ama bu zenginlik, Latin ya da Anglosakson kökenli dillerden farklı olarak, eski Cermen dillerinin önek bolluğundan ve özellikle de son yüzyılların sözcüklerini birbirine ustaca birleştirmekten kaynaklanır.

Türkçeyi sözcük zenginliğine kavuşturmanın bize özgü yollarını halkımızla dilcilerimiz de bol bol kullanabilmeli ki dil gelişsin.

Bir de, şu son zamanların “sözcük bölme” hastalığı olmasa...

Eskiden “sivrisinek” diye yazardınız, değil mi? Türk Dil Kurumu’nun sözlükleri ve bilgisayar yazılımcıları bir süre “sivri sinek” diye ayırmakta ısrar ettiler. Basımevleriyle gazete düzeltmenleri, hatta bilgisayar yazılımcıları da “uluslararası”nın beline balyozu çoktan vurdular.

İşin kötüsü, bu eğilim düşünceyi de şaşırtabilir.

Örneğin, toplumun bu iktidarlarca gericiliğe, hatta karanlık bir tarikatçılığa çekilmesiyle umutsuzluğa düşen çevrelerde son aylarda sorulmakta olan bir soruya gelelim. Endişeli yüzlerle hep soruluyor: “Cumhuriyet’in ilericiliğini kurtarmak için çare kalmadı ve her şey oldubitti mi yani?” Tutuculuğun kazandığını, ülkenin artık bir tarikat yönetimine düştüğünü ima ederek böyle konuşuyorlar. Oysa, Dil Kurumu’nun sözlüğüne göre “oldubitti” sözü bir sürecin değil, eski dildeki “emrivaki”nin, yani anlık bir olayın ifadesi oluyor. Uzun sürmüş bir olaya “emrivaki” denmez.

Demek ki, olay bitmemiştir, sürmektedir. Tek sözcük olarak “oldubitti” diye yazılmasaydı, “emrivaki” anlamına gelebilirdi belki.

Hazır yeri gelmişken, bu anlam karmaşasından yararlanıp iman tazeleyerek birbirimize söyleyelim: Hayır, her şey bitmemiştir. Cumhuriyet’in aydınlığını geri getirmek için yapılacak daha çok iş var. Süreç sürüyor, hem de kendi sonunu kendi davranışlarıyla hazırlaya hazırlaya... AKP iktidarını yönlendiren zihniyet ölçüyü kaçırmış, özellikle dış politikada tam bir başdönmesiyle hata üstüne hata yaparken, bir yandan da içte ve dışta bol keseden atıp tutuyor. Tek kişinin iradesine indirgenmiş rejimlerin sonu hep bu tür başdönmelerle gelir, şöyle ya da böyle. Yeter ki, sonrasına yönelik umutlar sönmemiş olsun.