YENİ anayasa yapma masasına koşulsuz oturulacağı haberi, bir bakıma, hayra alamet sayılmalıdır. Anayasa yapmanın temel koşulu biliniyorsa, tabii: Bir toplumun tarihten gelen gelişme çizgisine ters düşen, onu geriye çekecek bir metin yazmak için masaya oturmanın adı anayasa yapmak olamaz; metnin adı öyle olsa da.

Daha doğrusu, öyle bir metinden hayır gelmez. Nitekim, 1982 Anayasası ülkeyi 1961 Anayasası’nın gerisine oturtmaya kalktığı için yıllardır onca düzeltmeyle bile tam işe yarar duruma sokulamadı. Şimdi yazılacak metne, daha etkin bir yönetim kurma bahanesiyle başkanlık sistemi ve Güneydoğu uğruna birtakım etnik haklar sokulacaksa, onun da akıbeti farklı olamaz.

Unutmayalım ki, General de Gaulle tehdidi gölgesinde yapılan Fransa’nın beşinci Cumhuriyet Anayasası, yarı-başkanlık sistemini getirdiği halde 1789 tarihli İnsan ve Vatandaş Hakları Bildirgesi’ni baştacı ilan ettiği için Fransız demokrasisi hâlâ dimdik ayaktadır.

Koşulsuzluğun asıl yararı, masaya koşulsuz oturanlara savundukları “yenilikler” konusundaki yanlışları orada uzun uzadıya anlatmak olanağını verecek olmasıdır. Öbür üyeler bu yanlışları vurgulayarak çok yararlı bir iş yapmış olabilirler.

Yanlışların başında Sayın Başbakan’ın getirmeye çalışacağı başkanlık sistemi geliyor. O girişimi önleyebilmek çok zor olmamalı. Yeter ki AKP’liler kendi kişisel görüşlerini savunmakta dirençli davranabilsinler. Çünkü, genellikle biliniyor ki -başta şimdiki cumhurbaşkanı olmak üzere, partinin deneyimli üyeleri- Milli Mücadele’nin Meclis Hükümeti sisteminden dönüştürülmüş olan parlamenter sistem bizim toplum için bütün sistemlerden daha uygundur ve ufak tefek düzeltmelerle devam etmesi gerekir.

Öbür önemli konuya, yani BDP’lilerin, terör sorununu adını koymadan dolaylı bir şantaj unsuru olarak kullanarak getirmeye çalışacakları “demokratik özerklik ve anadilde eğitim paketi”ne gelince, uyum komisyonunun deneyimli üyeleri bu isteklerin, genellikle sanılanın aksine, birçok bakımdan Güneydoğu halkının aleyhine sonuçlar vereceğini iyi anlatabilmelidirler.

Öyle bir zahmet, Sayın Başbakan’ı başkanlık sistemi uğruna bölücü ve ayrılıkçılarla ortak ağırlık oluşturma hesabından döndürebilir belki.