Mümtaz Soysal

Dil ve Durum

15 Ekim 2011 Cumartesi
\n

\n\n\n

BİR dildeki çok eski deyimlerin çok yeni durumlara uygun düşer duruma gelmesi endişe verici olmalı. Örneğin, doktorunuz Abur cubur yemekten çocuğunuzun sindirim sistemi ya da büyüme temposu bozulmuşdese endişe duymaz mısınız? Sizin açınızdan, abur cuburluk güncelleşmiş demektir. Yahut, politikanın saçma sapansözlerle dolması ya da oğlanın okullardadikiş tutturamayışıailede yeni bir güncellik yaratmaz mı?

\n

Çağ atladığı, hızlı büyümesiyle dünyaya parmak ısırttığı söylenen bir ülkede bu tür eski deyimlerin gitgide daha çok kullanılır olmaya başlaması sahiden düşündürücü değil mi?

\n

Hele bunların süper”, “dört çekertüründen son yılların gözde deyimleriyle iç içe geçmiş ve birlikte kullanılır olması toplumdaki tutarsızlıkların belirtisi sayılmalıdır.

\n

Doğuyla Batı arasına sıkışmış melez bir kültürümüzün olduğu su götürmez. Ama bunu bir kusur olmaktan çıkarıp bir çeşit üstünlüğe dönüştürmek de bizim elimizdedir. Öte yandan, bunun sadece edebiyatla, sanatla sağlanabileceğini, daha doğrusu o alanlardaki sentezlerin yeterli olabileceğini düşünmek de büyük yanılgıdır.

\n

Birçok konuda olduğu gibi bu konuda da melez kültürün gerçek bir atılım kaynağına dönüştürülmesini aslında üniversiteler düzeyinde sağlanabilecek bilimsel bir sorun olarak görmek gerekiyor. Medreseler sisteminin yıkılması, hatta İstanbul Darülfünunun özerk üniversiteye dönüştürülmesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesinin kurulması gibi yakın tarihin reformları hep bu sorundan kaynaklanır. Cumhuriyet, eski-yeni sentezini bu topraklar üzerinde kurulmuş bütün uygarlıkların sentezi biçiminde sağlamayı amaçlamıştı. Şimdi, bırakın öyle bir anlayışı, çocuklara camileri sevdirmek ya da evlere imam ziyaretleri düzenlemek gibi acayip uygulamalarla ne olduğu pek anlaşılamayan bir döneme girmek üzereyiz.

\n

Böyle geçiş dönemlerinde, neyin ne olduğunu kestiremeyen insanlar yol gösterici ışık arar. Bu ışık henüz ana muhalefet partisinden gelmedi. Ya da geliyor da fark edilmiyor.

\n

Üniversiteler sessiz. Oysa, asıl bilimsel tanıyı koyması gereken onlar.

\n

Ses çıkarmalarının zamanıdır.\t

\n\n


Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Çelişki Korkusu 19 Mart 2014
Acı 14 Mart 2014

Günün Köşe Yazıları