Mehmet Ali Güller

Kâğıttan kaplana test balonu

06 Şubat 2023 Pazartesi

Devletlerarası ilişkilerin geçen haftaki en önemli konusu, ABD semalarında dolaşan Çin’in balonuydu.

Çin balonun meteoroloji balonu olduğunu ve Pasifik üzerinden ABD’ye sürüklendiğini savunurken ABD bunun bir istihbarat balonu olduğunu belirterek vurdu.

ABD’Yİ BOYDAN BOYA GEÇEBİLEN BALON

ABD’nin Çin balonunu “istihbarat balonu” olarak nitelemesinin dayanağı, Pentagon’un “balonun manevra kabiliyeti olduğunu” söylemesiydi. Ancak bu, “istihbarat balonu” demek için yeterli bir dayanak değil. Çünkü o dayanak şu basit soruyu yanıtlayamıyor: Bir balon, Çin’in sayısız uydusunun alamadığı hangi istihbaratı toplayabilecek ki? 

Dolayısıyla balonun bir istihbarat balonu olmadığını ama sürüklenme süreci içerisinde, dolaylı bir şekilde test balonuna dönüştüğünü söyleyebiliriz. Şöyle ki bir “meteoroloji balonu” olarak Pasifik üzerinden sürüklenmeye başlayıp ABD’nin batı kıyılarına ulaştığı anda, artık fiili bir “test balonu”dur; ABD’nin savunmasını test eden bir balondur. 

Öyle ki Çin balonu ABD’nin batı kıyılarına ulaştıktan sonra, ABD ana karasını da boylu boyunca geçmiş, ABD’nin en doğusuna kadar ulaşmış ve ancak orada vurularak Atlantik Okyanusu’na düşürülmüş. Yani bu fiili durum nedeniyle, balon ABD’yi tamamen test etmiş diyebiliriz. 

Ve “Pasifik Okyanusu’ndan Atlantik Okyanusu’na kadar ABD kıtasını geçebilen balon” olarak da tarihteki yerini almış oldu.

ÇİN NE ÖĞRENDİ?

Peki Çin, bir meteoroloji balonunun sürüklenerek fiilen test balonuna dönüşmesinden neler çıkarmış oldu?

1) Çin, ABD’nin balonu ne zaman, nerede ve nasıl tespit edebildiğini öğrenmiş oldu.

2) Çin, ABD’nin balonu tespit ettikten sonra nasıl bir teyakkuz durumu izlediğini, hangi prosedürleri uyguladığını öğrenmiş oldu.

3) Çin, ABD’nin balonu nasıl vurduğunu öğrenmiş oldu.

Ve elbette, Çin başta tüm dünya şunu öğrenmiş oldu: Balon, Pasifik’ten Atlantik’e ulaştı ve emperyalist ABD’yi boydan boya geçebildi. (Balonun ne balonu olduğunun bir önemi yok. Bir de ABD’nin “istihbarat balonu” iddiası doğru olsaydı!)

Dolayısıyla Mao’nun “Emperyalizm kâğıttan bir kaplandır” tezi, bir kez daha doğrulanmış oldu.

BALONDAN ÇATIŞMA

Konunun bir diğer yönü de ABD’nin “krizli” sürecin sonunda, işi “balondan bir çatışmaya” dönüştürmüş olmasıdır.

ABD, iyi niyetli olsa, sürüklenen bir meteoroloji balonunu, bir çatışmanın konusu haline getirmezdi. Dahası, Çin’le işbirliği yapsa balon “test balonuna” bile dönüşmezdi.

Ancak balonu istihbarat balonu diye niteleyip en sonunda vurması, süreci krize dönüştürmesi ve balon üzerinden ABD-Çin gerginliğini körüklemesi, ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın 5-6 Şubat tarihli Çin ziyaretini iptal etmesi, “balondan bir çatışma” aradığına işaret etmektedir. 

Nafile. Bunlar sonucu değiştirmedi: Çin balonu, ABD kıtasını batısından doğusuna geçerek ve Pasifik’ten Atlantik’e ulaşarak, kâğıttan kaplanı test etmiş oldu!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Teğmenler meselesi 21 Kasım 2024

Günün Köşe Yazıları