Temmuza girdik. Yazı yarıladık sayılır. Salgın kısıtlamasının çoğu gitti, azı kaldı. Aşılama sürüyor. Gündem artık yaz yolculukları, yaz okumaları, yaz festivallerine doğru akıyor.

İşimiz gücümüz okumak yazmak, yaşamak olduğuna göre, önce adında yaz olan kimi önemli kitapları anımsayalım.

Bu nedenle epeyce eskilere 1940’a kadar gidelim.

Bunların ilki Yaz Yağmuru, Peride Celâl’in 2. kitabının adı. Kapak görseli ünlü ressam, karikatürist, oyuncu Münif Fehim’in. Semih Lütfi Kitabevi yayımlamış.

Romancılığının birinci döneminde hep aşk ve macera temasını seçen Peride Celâl’in 24 yaşında çıkan bu kitabını Ahmet Hamdi Tanpınar’ın 1955’te ikinci öykü kitabı Yaz Yağmuru izliyor. Adını da kitaptaki ilk öyküden alıyor.

Kadın hareketinin unutulmaz ilk isimlerinden Nezihe Muhittin’in kitabı ise Bir Yaz Gecesiydi (1943) adını taşıyor.

Şair, öykücü, romancı, tiyatrocu Necati Cumalı’nın filme aktarılan, ödüller kazanan ünlü romanı Susuz Yaz, 1962’de çıkıyor.

Çağdaş şiirimizin kurucularından Behçet Necatigil, 1963’te yayımladığı kitabında yeni şiirlerini Yaz Dönemi (1963) adlı kitapta topluyor.

Şair Murathan Mungan’ın şiir kitabının adı Yaz Geçer (1972).

Adalet Ağaoğlu’nun Yaz Sonu romanı (1980), Hilmi Yavuz’un Yaz Şiirleri (1981), Zeynep Oral’ın Yaz Düşüm Yaz (1985), Melisa Gürpınar’ın Yaz Mektupları (1986), Murathan Mungan’ın Yaz Sinemaları (1989), Sezer Ateş Ayvaz’ın Aynalarda Yaz (1989... yaz kitapları!

Aynı yıl üç yaz romanı

1990’da çıkan üç yaz romanı var: Burhan Günel’in Başka Bir Yaz; Demir Özlü’nün Bir Yaz Mevsimi Romanı; Nedim Gürsel’in Uzun Sürmüş Bir Yaz adlarını taşıyor. Ve Mehmet Zaman Saçlıoğlu’nun Yaz Evi (1994) öyküleri.

Zeynep Oral’ın “Yaz” sözcüğü geçen 2. kitabı ise Yaz Kalbim Yaz.

Yüksel Pazarkaya’nın Yaz Öyküleri (2009) tek değil. Mevsim öyküleri olarak önce Güz Öyküleri (2007) ile başlıyor, ardından Kış Öyküleri (2008), Bahar Öyküleri (2009) ve en son Yaz Öyküleri ile dört kitap olarak tamamlanıyor. Pazarkaya, bir vakanüvis gibi, kendi tarihini yazıyor.

Yaz kitapları daha da sürebilir...

Yaz, tiyatro demek. William Shakespeare’in Bir Yaz Gecesi Rüyası yapıtını unutmamak gerekiyor. Çünkü 17. yüzyıldan süzülüp gelen bir aşk öyküsü sunmasının yanında birey ve toplum ilişkilerine de ışık tutuyor, yol gösteriyor. Güncelliğini, güzelliğini hiç yitirmiyor.

Şiirli bir yaz

Yaz zamanı, şiir demek aynı zamanda. Abdulkadir Budak yönetimindeki iki aylık edebiyat dergisi Sincan İstasyonu’nun Temmuz- Ağustos 2021 günlü 114. sayısı “Şiir Özel Sayısı” olarak yayımlanmış. 40’a yakın şairin şiirinin yer aldığı bu sayıdaki şairlerden Mustafa Köz, “Aşka Övgü” adlı beş dörtlükten oluşan şiirinin ilk dörtlüğünde şöyle sesleniyor: “Kalbim bir orman uğultulu derin/beni böyle an sevgilim,/de şair o kuytuda bir rüzgâra gömülü/unutma o rüzgârın sürüklediği uykuyu./”

Yaz, festival demek. Kim bilir nerede ne festivaller var. Müzik, tiyatro, fikir festivalleri... Beykoz Kundura’da da Bir Yaz Gecesi Festivali yapılıyor.

Yazı dolu dolu, inatla yaşayacak sanatçılarımız da çok. Gerçi uzun bir süre kısıtlamalar yüzünden seslerini duyuramadılar. Umarız artık her birinin sesi bir konçerto gibi güçlü çıkar.

Konçerto deyince, Mimoza Yangını (2021) adlı şiir kitabındaki her şiiri toplum önderi güçlü kadınlara adayan Emel Koşar, “Konçerto” şiirini de İdil Biret’e adamış, şöyle başlıyor:

“Aynalama beni portakal çiçeği/baharı sürükleyen dalgalarla/Cehennem yağdır/İçimde akan doğurgan nehre/Cesareti kırılan, çözülen gece/Karıncalanıyor kalbim/Senden zorla aldığım kalbi ver/Sesi silkeleyen nehre/Kar toplayan sabah/Gönül koyma bana/Yalpalıyor sesin yolculuğunda/Hatıranın ikiz kardeşi

Unutmaktan korkma/Saçtığın kökler taşır o zehri/Güz bıraktıran nehre.”

Sağlıklı, mutlu, verimli bir yaz diliyorum herkese… Umarım bedeninizi olduğu kadar, ruhunuzu ve bilincinizi de dinlendirirsiniz…