Geçen haftaki konum Hughette Eyüboğlu, hazırladığı Biz Mektup Yazardık! adlı kitap ve eşzamanlı açılan sergisiydi. Kitabın asıl sahibi ise Bedri Rahmi Eyüboğlu’ydu. O da bu dünyaya 21 Eylül 1975’te, 46 yıl önce veda etmişti. 

Bedri Rahmi’yi ve dönemini mektuplarla, belgelerle birçok yönüyle yansıtan bu kitabı incelemek, sergisini görmek, bir yandan da sinema sanatçısı Bennu Yıldırımlar’ın okuduğu, salonda yayımlanan şiirleri dinlemek, belleğime öylesine kazınmış ki şimdi sizlerle paylaşayım istedim.

Güzel şiir, güzel okunur, yaşam enerjisi verir derler. Doğrudur.  

Ne var ki, Bedri Rahmi’den kalan kendi okuduğu “Mor” başlıklı tek bir şiir var. YouTube’da buldum, dinledim. Keşke daha çok olsaydı…

Resimleri gibi, şiiriyle de çok renkli bir tabloydu sanki. Dinlemenizi öneririm.

Gösteri dergisi geçmişte şairlerin kendi okuduğu şiir kasetleri armağan etmişti.  

ŞİİR MATİNELERİ

21. yüzyıl, şiirin, barışın yüzyılı olmalı. Zaten yüzyıllar öncesi halk ozanlarımız köy köy, şehir şehir gezip sazlarını çaldılar, besteledikleri şiirlerini dile getirdiler. Sonraları bunlar kitlesel ve kültürel etkinlik olarak büyük kentlerde şiir matinelerine dönüştü.

Attilâ İlhan, Özdemir Asaf bu alanın aranan isimleriydi. Radyolu yıllarda ulusal şiirler kadar aşk şiirleri, toplumcu şiirler de kendine yer edindi. Şiir rüzgârları esti.

Ben 1980’li yılların ortalarında ilk kez Nâzım Hikmet’in Hıfzı Topuz tarafından Fransa’da teybe kaydedilen kendi okuduğu şiirlerini dinlemiştim. Nâzım’ın ses tonu, vurguları, tıpkı şiiri gibi, farklıydı.

Günümüzde Genco Erkal’ın okuduğu Nâzım Hikmet şiirleri de daha farklı. Her ikisini de unutmak olası değil. İstendiğinde her zaman Google’dan bulunup dinlenebiliyor. Dahası çeşitli kuşaktan şairler kendi sosyal medya sayfalarında ya da YouTube kanalında kendi okudukları şiirin videolarını yayımlıyorlar. Bu büyük olanağa kavuşulmadan önce sadece müzik kasetleri, CD’leri gibi, şiir kasetleri ve CD’leri vardı.

Ünlü şairlerin şiirini okuyanlar arasında Semih Sergen, Müşfik Kenter, Müjdat Gezen, Rutkay Aziz, Yılmaz Gruda ilk sıralardaydı.

Öte yandan şiir kasetleri geçmişte, kimi şiir kitaplarının armağanı olarak da veriliyordu. Örneğin Yüksel Pazarkaya’nın Mutluluk Şiirleri (Açı Yayıncılık, 1995) kitabı “Kendi sesinden şiir kasetiyle” çıkmıştı.

ŞİİRLER, DİZİ FİLMLERE DE YANSIDI

Farkında mısınız bilmem, kimi dizi filmlerde şiirler de okunuyor artık. En yakın örneğini 29 Eylül’de yayımlanan, geçen sezon Bennu Yıldırımlar’ın da Asya Günalan karakteriyle katıldığı dizi film Sadakatsiz’de izledim. Başkahramanlarından Asya (Cansu Dere), eski kocasının eşi Derin’in (Melis Sezen) delice kullandığı otomobille denize düşer, boğulmaktan zor kurtulur. Derin’i de kurtarır. Kıyıda sırtüstü yatmaktadır. Ambulans gelir, sağlıkçılar onu yeniden yaşamaya döndürmek için çalışırlarken o, Ataol Behramoğlu’nun “Yaşadıklarımdan öğrendiğim bir şey var” şiirini şiir okur gibi değil, yaşadıklarını, yaşamöyküsünü anlatır gibi, iç sesle dile getirir ve şiir hayata dönme gücü verir. Dönerken şiirin son dizeleri de duyulur: “Yaşadın mı büyük yaşayacaksın, ırmaklara, göğe, bütün evrene karışırcasına/Çünkü ömür dediğimiz şey, hayata sunulmuş bir armağandır/Ve hayat, sunulmuş bir armağandır insana.”

Değerli arkadaşım Ataol Behramoğlu’nun bu şiirini ben de çok güzel bulurum, çok yaygındır. Haluk Çetin’le sürdürdüğü müzik ve şiir dinletisinde her zaman yer alır, herkesin belleğindedir. Bunlar ve kendi sesinden videosu YouTube’da da var. Ayrıca Şef İbrahim Yazıcı yönetimindeki Olten Filarmoni Orkestrası’nın çaldığı besteyi, Selva Erdener okuyor, bunu da Google’dan yeni öğrendim.

Öğrendiğim bir şey de kendi sesinden şiir videosu olan pek çok şairin olması. İşte bulabildiklerim: Âşık Veysel, Nâzım Hikmet, Ahmet Muhip Dıranas, Melih Cevdet Anday, Can Yücel, Ahmed Arif, Attilâ İlhan, Sennur Sezer….

Şairleri dinlemek ve okumak güzel olmalı ki Freud, “Daha fazlasını öğrenmek istiyorsanız şairleri okuyunuz” diyor. Çünkü şairlerin yazdığı şiirler, insanı daha iyi anlamamızı sağlar, insana yaşam enerjisi verir…