Hikmet Altınkaynak

8 Mart için sekiz kadın şair, seçtikleri sekiz şiir… (04.03.2020)

04 Mart 2020 Çarşamba

İki gün sonra 8 Mart olacak, Dünya Emekçi Kadınlar Günü yaşanacak. Bu nedenle tüm kadınların bu gününü, şiire emek veren sekiz kadın şairimizin sekiz kadın şiiriyle yürekten kutluyorum, selamlıyorum.

Ülkemiz kadınlarının, özellikle emekçi kadınların, çok zor bir yaşam sürdüğünü tüm dünya biliyor. Onların Cumhuriyet yönetimiyle kazandığı haklar, son dönemde ellerinden alınıyor, ayrıca ekonomik, sosyal, siyasal baskı ve şiddet görüyor, öldürülüyorlar.

Çünkü ülkede adalet, eşitlik, özgürlük, demokrasi can çekişiyor! Hele de bir kadın bilgisizse, parasız pulsuz yoksulsa, yalnızsa, arkasızsa, vay haline!

Kadınlarımızın Cumhuriyet’le birlikte kazandıkları bir hak da şairlik.Osmanlı’da ne halk ozanı vardı, ne Divan şairi… Çünkü kadın birey değildi. Söz hakkı yoktu. Dahası sofradaki yeri bile inciticiydi.

Tanzimat’la birlikte Batı eğitimi alan Divan şiiri yazan sayıları onu bulmayan bir şair grubu edebiyata adım attı. Hepsi bu.

Kadın şairlerimiz

Şiire emek veren geçmişten bugüne kadın şairlerimiz, Cumhuriyet’le filizlenmeye başladı. Erkek şairlere göre sayıları çok az görünüyor. Bin yıllık Divan edebiyatı döneminde kadın şair sayısı onu bile bulmuyor. Örneğin Cumhuriyet’e kadar öne çıkan şairler olarak Mihrî Hatun, Nigâr Hanım, Leyla Saz, İhsan Raif, Şükûfe Nihal, Fıtnat Hanım adları sayılabiliyor.

Cumhuriyet’in kadın şairleri

Cumhuriyet’le birlikte günümüzde, önde gelen yayınevlerinden kitapları çıkan, edebiyat dünyasında adı yaygınlaşmış, aşağıda birer şiirini aldığım şairler dışında başlıca kadın şairlerimiz soyadı sırasıyla şöyle: Gülten Akın, Nuray Gök Aksamaz, Suna Aras, İnci Asena, Arzu K. Ayçiçek, Gülce Başer, Pelin Batu, Gülsüm Cengiz, Bircan Çelik, Nalan Çelik, Serpil Devrim, Nurduran Duman, Deniz Durukan, Betül Dünder, Emine Erbaş, Didem Gülçin Erdem, Serap Erdoğan, Nükhet Eren, Dilruba Nuray Erenler, Sultan Su Esen, Melisa Gülpınar, Emel Güz, Türkan İldeniz, Birhan Keskin, Zeynep Köylü, Didem Madak, Nilgün Marmara, Bejan Matur, Mine Ömer, Ayten Mutlu, Nisa Leyla, Filiz Özdem, Pelin Özer, Sedef Özkan, Rabia Hatun, Gülçin Sahilli, Sennur Sezer, Özlem Sezer, Suzan Samancı, Asuman Susam, Betül Tarıman, Berrin Taş, Zerrin Taşpınar, Ece Temelkuran, Zeynep Uzunbay, Neşe Yaşın, Zeynep Aliye, Halide Nusret Zorlutuna…

Oya Uysal, Arife Kalender, Leyla Şahin, Lale Müldür, Yeşim Ağaoğlu, Emel Koşar, Gonca Özmen, Müesser Yeniay

8 Mart’ı güzel şeyleri umut ederek, yukarıda adını andığım sekiz kadın şairimizin kendi şiirlerinden seçtikleri, kadınları anlattıkları birer şiirle kutlayalım istiyorum.

Oya Uysal, 1968’de şiir yayımlamaya başladı. 1997’de Ceyhun Atuf Kansu Ödülü aldı. Buna Cemal Süreya, Behçet Necatigil ödüllerini ekledi. Onu aşkın şiir kitabı var. “Kilimdeki Kuşlar”ı seçti.

Arife Kalender, 1970’li yıllarda şiirleri basılmaya başladı. Deneme, inceleme, öykü de yazıyor, çeviri yapıyor. Yirmi beş kitabı, Behçet Aysan, Orhan Murat Arıburnu şiir ödülleri ve ÇYDD Türkan Saylan Öykü ödülü var. “Doğa ve Kadın” şiirini seçti.

Leyla Şahin, 1971’de yayınevi ve dergilerde çalışmaya şiir ve yazılarını yayımlamaya başladı. 1990 Yunus Nadi Şiir Yarışması’nda mansiyon, 1992 Kültür Bakanlığı Şiir ödülü aldı. Beş şiir, bir biyografi, bir romanı var. Seçtiği şiir: “Ay Toplayan Kızların Sesi: Avniye Hanım”

Lale Müldür, ilk şiir ve yazıları 1980’de yayımlandı. Essen Üni. Edebiyat sosyolojisi masterı yaptı. 1983-87 arası Brüksel’de yaşadı. Ressam Patrick Claeys’le evlendi. Şiirlerinden bir seçki Dublin’de çıktı. Şiirleri bestelendi.13. İst Bienali adını “Anne, ben barbar mıyım?” adlı kitabından aldı. Onu aşkın şiir kitabı, iki deneme, bir romanı bulunuyor. “Terra Del Fuego” şiirini seçti.

Yeşim Ağaoğlu, şiirle birlikte yerleştirme ve fotoğraf sanatıyla da ilgilendi. Arkeoloji öğrenimi gördü, radyo-tv-sinema masterı yaptı, kısa film çekti.  Prof. Dr. Erika Glassen’in şiirlerini değerlendiren yazısı yankı yarattı. Ona yakın şiir kitabı var. Şiirleri İngilizce, Rusça ve Japoncaya çevrildi. “evi giyinmek” şiirini seçti.

Emel Koşar, 2006’da yazmaya başladı. Akademisyen olarak şiir dışında birçok inceleme-araştırma ile editörlük kitaplarına imza attı. Şiirleri İngilizceye çevrildi. Beş şiir kitabı var. “Sis” şiiriyle bizi Kösem Sultan’la tanıştırıyor.

Gonca Özmen, çıkan ilk şiirleriyle 1997 Y.N.Nayır Gençlik Ödülleri’nde “dikkate değer” bulundu. Türk Dili Edebiyatı’nda doktora yaptı. Ali Rıza Ertan, Orhan Murat Arıburnu, Sevda Ergin Şiir ödüllerini kazandı. Şiirleri çeşitli dillere çevrildi. İki şiir kitabı var. “Sonbahar Üşümeleri”ni seçti.

Müesser Yeniay, Bilkent Üniversitesinde doktora çalışmalarını sürdürüyor.  On kitabından beşi şiir. Şiir dışında şiire ilişkin kuramsal ve poetik yazılara yer verdi. “Hastalık” şiirini seçti. Şiirleri çeşitli dillere çevrildi. “Hastalık” şiirini seçti.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Okullar tatildeyken... 26 Ocak 2023

Günün Köşe Yazıları