Güray Öz
Güray Öz guray@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Haberde Nesnellik Üzerine

11 Nisan 2016 Pazartesi

Cumhuriyet gazetesinin Yayın İlkeleri habercilikte bağımsızlığa, özgürlüğe ve nesnel yayıncılığa büyük önem verir. İlgili maddeleri yinelemekte yarar var. İkinci bölümün ilk maddesi şöyledir: “Cumhuriyet gazetesi ve diğer yayınlarda temel amaç halkın haber alma hak ve özgürlüğünü sonuna kadar kullanabilmesinin sağlanması, bunun için gerekli özenin ve çabanın gösterilmesidir. Çabamız, adil ve açık fikirli olmak, çatışan değişik görüşleri irdeleyerek belli başlı bakış açılarına yer vermektir.” İkinci maddede de nesnel yayıncılık vurgulanmıştır: “Bu amacı gerçekleştirmek için bağımsız, özgür ve nesnel yayıncılığın tüm kurallarına uymak zorunludur. Gazete, haberde gerçekliği, güncelliği, kamu yararını, nesnelliği, dengeli ve adil olmayı, yorumda ifade ve eleştiri özgürlüğünü esas alır. Bu ilke yayıncılığımızda temel aldığımız insan ve yurttaş haklarının, kamu yararı ilkesinin de özünü oluşturur.”
Özellikle son günlerde yaşanılan utanç verici ağır suç; savunulması insanı dehşete düşüren çocuk tacizleri gazetelerde ne yazık ki hak ettiği yeri, hak ettiği şekilde alamadı. Gerçeğin peşindeki az sayıda gazete, olayları ortaya çıkarmayı görev edinmiş cesur muhabirler, kimi internet siteleri dışında konuyu enine boyuna araştırmaya niyetlenen olmadı. Genel eğilim ortada durmak, sanki nesnellik ortada durmakmış gibi haberi geçiştirmek oldu. Burada iktidar çevrelerinin konuyu kapatmak, saptırmak için gösterdikleri olağanüstü çabayı da kaydetmek gerekir.
CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun konuyu çarpıcı bir şekilde gündeme getirmesi de iktidar çevreleri tarafından fırsata dönüştürülmek istendi. Konuyu saptırabilmek için demagojinin tüm yöntemlerini kullanan iktidar çevreleri, medyası ve ne yazık ki “ana akım medya” diye anılan gazeteler ellerinden geleni yaptılar. Ana akım medyada bir iki cesur örnek dışında genel eğilim, nesnellik adı altında ortada durmak, gerçek ile saptırmanın ortasında yer almayı nesnellik olarak tanıtmak ve kimi ünlü köşe yazarlarının yaptığı gibi bunu içine sindirebilmek oldu.
“İğneyi kendine çuvaldızı başkasına” atasözüne uyalım. Cumhuriyet gazetesi başından beri konuyu çok yönlü ele aldı. Yalnızca tek bir manşetin özensizliğin kurbanı olduğunu söyleyelim. Kılıçdaroğlu’nun doğru tutumu ile iktidar çevrelerinin saptırma gayretlerinin, İzmir’de iktidar yanlılarının ve CHP’li kadınların eylemlerinin “siyasetteki ‘sapık’ tartışması toplumdaki kamplaşmayı tırmandırdı” üst başlığıyla ve “Karşı Karşıya” başlığı altında verilmesi, haberin bu mantıkla düzenlenmesi doğru olmadı.
Haberde nesnellik; gerçekle, saptırma, yalan arasında ortada bir yerde durmak değildir. Nesnellik tüm boyutlarıyla gerçeği ortaya çıkarmak, onun yanında yer almaktır. Bırakalım bu tür “habercilik”, haberi gerçeği arayarak değil, iktidarı kızdırmamak esasına göre kurgulayan, nesnelliği gerçeğin yanında değil, gerçekle yalanın ortasında durmak olarak anlayanlara kalsın.

Barış Gazeteciliği El Kitabı
İPS İletişim Vakfı Yayınları arasında çıkan Prof. Dr. Sevda Alankuş’un hazırladığı Barış Gazeteciliği El Kitabı bu alanda büyük bir boşluğu dolduracak. Özellikle günümüzde gazetecilerin, muhabirlerin özel çaba göstermesi gereken bir alanla ilgili temel ilkeler kitapta yer alıyor, çok yönlü değerlendiriliyor. Bir dizi ön çalışmadan yararlanılarak hazırlanan kitabı henüz edinmemiş tüm arkadaşlarıma salık veriyorum.

Web sitesinde yorumlar aktif değil
Merhabalar. Gazetenin web sitesinde yorumlar bölümünün çok aktif olmadığını gördüm. Bölüm site tarafından kullanılmıyor mu, sadece buton olarak öyle mi duruyor yoksa web okurlarından pek yorum mu gelmiyor anlamadım açıkçası ve merak ettim.
Ben 4 yıl Radikal gazetesinin web sitesinin yorum editörlüğünü yaptım. Dolayısıyla yorum alanı aktif kullanıma açılırsa bir gazete ve yazarları- çalışanları vs. açısından ne denli önemli bir alan olduğunu çok iyi biliyorum. Gazeteyi geliştirici yönü olduğu kadar, okur-gazete güven ilişkisini de tazeleyici bir yönü vardır yorum alanının kullanılmasının. Ayrıca da gazetenin okurun-halkın nabzını tutmak, fikrini almak açısından çok faydalı olduğuna yıllar içinde defalarca kez şahit oldum. Bu konuyu önemseyip, değişime ve gelişime dönük adım atmanız dileğiyle. İyi günler diliyorum.
Saygılarımla... Nilgün Uzun Uluocak

Yorumlar konusunda bir öneri
Merhabalar. Naçizane bir önerimi iletmek istiyorum. İnternet gazetenizin yorum bölümü çok kullanışsız. Disqus yerine kendi yorum sisteminizi kullanmanız hem arama motorlarınca olumlu algılanacaktır hem de kullanıcılara daha kolay yorum yapma şansını sunacaktır. Eğer gerekli değişiklikler yapılırsa haberlerin yorumlanma oranı bir şekilde artarsa arama sonuçlarında çok daha yukarılara çıkacaktır.
Böylelikle “gerçekler” daha çok insana ulaşacaktır. Belki daha iyisini yapacaksınızdır ama dedim ya naçizane fikrimdir. Selamlar, iyi çalışmalar.. Taner U.

Newton’un tutkulu ilgileri
10 Nisan Pazar günkü Cumhuriyet’in arka sayfasının son sütunundaki haber (Newton vaktini “boş işlerle” geçiriyormuş) YANILTICI. Zira, sanki yeniymiş gibi sunulan bu habere konu olan yeni belgelerin ortaya çıkması çok ilginç olsa da Newton’un simya hatta teolojiyle tutku derecesinde ilgilenmiş olduğu herhalde iki yüz yıldan uzun zamandır ilgili herkesin bildiği bir durum, yani “yeni ortaya” çıkMAdı! R. Ömür Akyüz (Prof. Dr.) Fizik Bölümü    



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Sondan Bir Önceki 7 Eylül 2018

Günün Köşe Yazıları