“CD’leri artık kim dinliyor? Evimizde bile CD çalmak için bir araç kalmadı”, diyenlere sesleniyorum. Bence her şey yeni bir teknolojiyle geri geliyor. Bir gün CD’lerimiz de yeniden gün yüzüne çıkacaktır. Geçen akşam değerli kemancımız Cihat Aşkın yeni bir teknolojiyle iki LP halinde kaydedilmiş “Unutulmaz Türk Valsleri”ni getirdi: Kalan Müzik, Oğuzhan Balcı’nın düzenlemeleriyle piyasaya sürmüş. Kapak İbrahim Çallı’ya, proje ise Cihat’a ait. Valsler müzik kültürümüzün ve toplumsal yenileşmenin geçiş dönemini simgeler. Dinlemeye başladığınız andan itibaren sizi eskilere götürüyor, yeni enerjiyle kaynaştırıyor. Çalan sanatçılar da kayıtlar da harika. Dede Efendi’den “Yine Bir Gülnihal” ile başlıyor. Erol Sayan’ın “Unutulmaz”ı, Neveser Kökdeş’ten “Kuş Olup Uçsam”, Yesari Asım’dan “Bekledim de Gelmedin”, Muhlis Sabahattin’den “Hatırla Sevgili” gibi yorumlarla sürüyor. Sonunda Hasan Niyazi Tura’nın üç düzenlemesi var. Onlardan birisi de Şostakoviç’e ait! Eğer evde hâlâ bir Long Play çalarınız varsa ne âlâ. Yoksa onları Spotify’dan dinleyebilirsiniz. Bu nostaljik yapıtları bugünün teknolojisiyle birleştirmek eski kuşaklar için anıları tazelemek olacak. Genç kuşaklar için de yeni keşifler olarak çekici gelecek.

JUDİTH ULUĞ’DAN YILLARIN BİRİKİMİ

Judith Uluğ’un İdil Biret Arşivi’nde yayımlanan 10 CD’lik konser kayıtlarını dinlemek beni başka bir âleme götürdü. Eski CD çalarlar olmasa da arşiv özelliği taşıyan bu kayıtları da PC’den dinleyebildim. Şefik Büyükyüksel’in öncülüğü ile başlayan İdil Biret Arşiv Projesi kapsamında yayımlanmış. İdil Biret’in izlenimlerini okuyoruz: “Judith Uluğ’un heyecan ve ilham dolu konser kayıtlarını dinlemek beni çok mutlu etti. Doğal ve abartısız müzik yapmak günümüzde az rastlanan bir kalitedir. Bu yorumların özelliği de işte burada. Müzik için icracının egosu ikinci plana geçer. Her çalınan notanın arkasında uzun ve derin çalışma vardır. Sadeliğe varmak için yılların getirdiği bir olgunluktur bu.”

Judith, 1940’da Minnesota’da doğmuş, absolüt kulağa sahip olduğu keşfedilince dört yaşında piyanoya başlatılmış. 1958’de liseyi bitirip Minnesota Üniversitesi’ne girmiş, müzik yüksek lisans derecelerini almış. Ardından Juilliard School of Music’te Adela Marcus ile piyano, Samuel Sanders ile şan eşliği çalışarak yüksek lisansını almış ve 1964’te  lisansüstü diplomasyla mezun olmuş. Sonra yaşamına bir Türk centilmeni girmiş: 1966’da Tunç Uluğ ile evlenmiş ve 1967’de İstanbul’a yerleşmişler. Buradaki ilk piyano resitalini 1969’da Robert Kolej’in Albert Long Hall salonunda vermiş. Judith, İstanbul Devlet Konservatuvarı’nda uzun yıllar piyano ana sanat dalı başkanı olmuştu. Bir  söyleşimizde ona sormuşum: “Öğrencilerinize kendine özgü bir ton geliştirmeyi nasıl öğretirsiniz?”

“Öğretmen önce teknik, ton, mekanik ve fiziksel olarak yapılabilecek her şeyi öğretir. Sonra bestecinin ne demek istediğini bulup çıkartması için yol gösterir. Horowitz, ‘Müzik notaların arkasında gizlidir’ demiş. O gizli müziği bulup çıkartmak ise artık çocuğa bağlı. İçinde yetiştiği ortam, müzikal yapısı, fiziksel yapısı filan bunları tamamlıyor.” Şimdi Judith Uluğ’un yılların damıttığı kayıtlarını dinlerken her bestecinin biçemine nasıl saygı gösterdiğini duyabiliyoruz. Judy kiminde orkestranın solisti, kiminde solo yapıtlar çalmış, kiminde oda müzikçisi olarak yer almış. Kayıtlarda ünlü solistler, şefler ve orkestralar var. Her bir icra genç kuşak piyanistlere örnek alınacak, üstünde incelemeler yapılacak nitelikte. CD’ler kendi içinde bir ortak payda taşıyor: 1.CD’de Rahmaninof, Medtner, Scriabin; Schedrin gibi Rus besteciler var. 2. ve 3. CD’de Rahmaninof’un sonat ve konçertoları devam ediyor. 4.CD’de Barber, Foss, Copland ve Stravinsky gibi Amerikalılar var. (Stravinsky de son yıllarında Amerikan vatandaşı olmuştu.) 5. CD Amerikalı Gershwin ile başlıyor, Avrupa’ya geliyor: Albeniz, Granados, Ravel gibi izlenimci etkiler bırakıyor. 6. CD Mozart’ta ait. 7. CD’de Türk bestecisi İlhan Usmanbaş ve Schönberg, Webern, Berg gibi Avrupalı çağdaşları var. 8. CD tamamen Türkler: Erkin, Saygun ve Rey. 9. CD’de Franck, Schubert ve bir Mozart Sonat var. 10. CD Liszt ile 20. yüzyıla köprü kuruyor, sonra Bartok, Debussy ve Şostakoviç ile bu ziyafet son buluyor.