Yazarları vurmaya ve hapse atmaya devam ediyorlar, değişen bir şey yok; ama artık atlar gibi yarıştırıyorlar da, Nobel Edebiyat Ödülü üstüne “üçlü bahisler” almış başını gidiyor

At yarışları ve futboldaki bahisler son yıllarda Nobel Edebiyat Ödülü’ne de bulaştı. 1901’den beri düzenlenen, edebiyat dünyasının en yüksek tutarlı (yaklaşık 3 milyon 300 bin TL) ödülü de eğlence sanayiinin bir parçası mı oldu yoksa!
O güzelim, safkan atları, zaman zaman doping de yaparak neden birbirleriyle yarıştırıp birer kumar aracına çeviririz derken, şimdi de yazarları yarıştırmaya başladı insanlar! Hani, bir yolunu bulsalar, yazarlara da doping yaparlar valla...
Yıllar önce, Atilla Özkırımlı’yla birlikte ifade özgürlüğü üstüne bir kitap hazırlamıştık. Kitabın adı, “Yazarları da Vururlar”dı. Sydney Pollack’ın 1969’da çektiği “Atları da Vururlar” filminin adından esinlenmiştik. Yazarları vurmaya ve hapse atmaya devam ediyorlar, değişen bir şey yok; ama artık atlar gibi yarıştırıyorlar da, Nobel Edebiyat Ödülü üstüne “üçlü bahisler” almış başını gidiyor.

İlk sıradaki ‘pop yıldızı’
Ladbrokes ve Paddy Power adlı bahis şirketlerinin 2016 Nobel’i için koşu pistine sürdüğü yazarların başında, “İmkânsızın Şarkısı”, “Sahilde Kafka”, “1Q84” gibi romanlarıyla son dönemde nerdeyse edebiyatın “pop yıldızı” olup çıkan Haruki Murakami geliyor.
Murakami’nin birkaç yıl önce “Koşmasaydım Yazamazdım” adlı bir kitap yazdığını düşünürsek, bu yarışa epeyce hazırlıklı olduğunu söyleyebiliriz. Ne ki, İsveç Akademisi üyelerinin popülerliğe pek yakın durmadıkları da unutulmamalı.
Yeri gelmişken, gönlümün, Haruki Murakami’den çok, bir başka Murakami’den, her yapıtında insan doğasının yeni bir keşfine çıkan Ryu Murakami’den yana olduğunu söylemeliyim.

Adonis’e ölüm tehdidi
Suriyeli şair ve denemeci Adonis de, yıllardır olduğu gibi bu yıl da bahislerde başı çekenlerden. Özellikle 20. yüzyılın ikinci yarısında modern Arap şiiri üstünde olağanüstü bir etki yaratan Adonis, Murakami’yle at başı gidiyor.
Adonis, İslama yönelttiği eleştirilerden dolayı, İslam ülkelerinin yöneticilerinden ölüm tehditleri almıştı. Yalnızca yöneticiler değil, bazı “âlimler” de, Adonis’in kitaplarının yakılması için çağrıda bulunmuşlardı.
İsveç Akademisi, bu yıl ödülü pek çoklarınca “Arap dünyasının yaşayan en büyük şairi” sayılan Adonis’e vererek, İslam ülkeleri yöneticilerinin bu zorbaca tutumunun karşısına dikilmeyi göze alır mı, bilemiyorum.

Kenyalı bir muhalif
Bahislerde adı sıkça geçen yazarlardan biri de, Kenyalı romancı ve oyun yazarı Ngugi wa Thiong’o.
Baskıcı Kenya yönetimine yıllardır kafa tutan, bu yüzden bir yıldan fazla hapis yatan, yıllarca sürgünde yaşamak zorunda kalan Ngugi’nin ödülü alması, seçici kurulun politik bir kararı göze alıp almamasına bağlı kuşkusuz.

Kestirmek zor
ABD’nin iki seçkin yazarı, Philip Roth ile Joyce Carol Oates ise, uzun süredir Nobel’in koşu pistinde nal topluyorlar. Bu yıl, önde koşanları geçme şansları ne kadar? Kestirmek zor.
Nobel Edebiyat Ödülü’nün seçici kurulunu oluşturan İsveç Akademisi üyeleri şaşırtmayı çok severler, bahisçilerin ve gazetecilerin tahminlerini boşa çıkartmakla ünlüdürler. Ganyan, plase falan derken, bakarsınız yine hiç akla gelmedik bir yazar ödülü alır gider...