Barış Pehlivan
Barış Pehlivan baris.pehlivan@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Kızılay’ı böyle ‘kurban’ ettiler

21 Nisan 2023 Cuma

Bülent Turan’dan Mustafa Varank’a, İbrahim Kalın’dan Mustafa Şentop’a...

İktidarın ağır topları üst üste Kızılay Başkanı Kerem Kınık’ı eleştirdi. Öyle ki tıpkı kamuoyunun uzun süredir yaptığı gibi “istifa etmesi” dahi istendi.

AKP’nin deprem sürecindeki günahı, sadece Kızılay başkanına atma çabası bir yana, sahiden de 155 yıllık kurumun geldiği nokta kan ağlatıyor. Kerem Kınık koltuğuna yapıştıkça koltuğun asıl sahibi Kızılay maalesef yıpranmaya devam ediyor.

Bunları düşünürken bir duyum aldım kaynağımdan. Belgelerine de ulaşınca “Henüz bilmediğimiz daha neler var” dedim. Özetleyerek anlatayım ki göz göre göre yapılan usulsüzlüğü herkes öğrensin. 

Tarih: 5 Ocak 2022.

Kızılay ile Mücahit Gıda adlı şirket bir sözleşmeye imza attı.

Beş sayfalık sözleşmenin konu kısmında şöyle yazıyordu: Adak, Şükür ve Akika Kurbanı Merkezi Kesimi ve Belirlenecek Noktalara Ulaştırılması... 

Özetle, hayırseverlerle kurban etine ihtiyaç duyanları buluşturan Kızılay projesi için yapılan bir ihaleydi... 

Güzel. İhalenin idari şartnamesinin 14. maddesine baktım. “Fiyat Farkı” başlığında şu yazıyordu: İstekli ihale tarihinden sonra, gerek taahhüt süresi içinde gerekse mücbir sebeplerden dolayı uzatılan süre içinde “taahhüdün tamamen ifasına kadar” vergilere zam yapılması veya yeni vergiler ve resimler konması, fiyatların yükselmesi, nakliye ve iş ücretlerinin artması, kur farkı gibi sebeplere istinat ederek fiyat farkı ve sair taleplerde bulunamaz.

Yani, Mücahit Gıda ihale sözleşmesinde ne yazıyorsa o fiyata adaklık kurbanı satacaktı Kızılay’a. Bu da güzel.

‘PANDEMİ’ BAHANESİYLE YASAĞI DELDİLER

İyi de...

Bu sözleşmenin üzerinden daha üç ay geçmişken ihaleyi kazanan Mücahit Gıda Kızılay’a bir dilekçe yazdı. “İçinde bulunduğumuz ekonomik koşullardan dolayı kaynak maliyetlerimiz çok yükselmiştir ve bu ekonomik krizden dolayı” diye başlayan dilekçe tahmin ettiğiniz gibi bitiyordu: “Size satacağımız kurbanlıkların fiyatını yükseltelim!”

Bir hukuk devletinde, Kızılay’ın ihale şartnamesindeki ilgili maddeyi referans gösterip dilekçedeki talebi reddetmesi gerekiyordu. Lakin öyle mi oldu? Maalesef hayır.

İhaleyi kazanan şirketin bu talebinden hemen bir gün sonra, 26 Nisan 2022’de Kızılay Uzlaşma ve Arabuluculuk Komisyonu toplandı.

Ve satın alınacak kurbanlık büyükbaş hayvanların fiyatlarının şöyle yükselmesine onay verdi:

“05.01.2022 tarihli ana sözleşmede 11.682.97 TL olan büyükbaş (sığır-erkek) bedelinin KDV hariç 15.700.00 TL, 9.813.70 TL olan büyükbaş (sığır-dişi) bedelinin KDV hariç 14.500.00 TL olarak revize edilmesine oybirliği ile karar verildi.”

Yetmedi... 

Yüzde 50 olan erkek büyükbaş hayvan şartı yüzde 20’ye indirildi.

Yani, şirket ihalenin başında imzaladığı sözleşmeden çok daha fazla kâr edeceği bir pozisyona yükseltildi. Haliyle, Kızılay’ın kasasından Konya merkezli bu şirkete ilk anlaşmadan çok daha fazla para akıtıldı.

Bakıyorum, Mücahit Gıda’ya yapılan bu inanılmaz kıyağın hemen altında haliyle Kızılay Genel Başkanı Kerem Kınık’ın imzası vardı.

Kızılay’a sordum: İhalenin idari şartnamesine aykırı olmasına rağmen bu fiyat revizesinin yapılmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Kızılay, Mücahit Gıda yararına verilen kararı pandemi şartlarının getirdiği zorluğa bağlıyordu. Halbuki fiyat değişimini zorunlu hallerde dahi yasaklayan ihale şartnamesi bile, pandeminin başlangıcından neredeyse bir yıl sonra ilan edilmişti. Yani, zaten pandemi varken bu anlaşma gerçekleşmiş, şirket de bu şartları bilerek Kızılay’ın ihalesine girmişti.

Kızılay soruma karşılık gönderdiği açıklamada özetle şunu diyordu:

“Kurumun ihtiyacı için yapılan mal veya hizmet alım sözleşmelerinin yürütülmesi sürecinde, tedarikçi firmalar tarafından elektrik, akaryakıt ve asgari ücrete yapılan zamlar, girdi fiyatlarının olağanüstü artması, döviz kurundaki yükseliş ve dalgalanmalar gibi nedenlerle sürdürülebilir tedarik için mevcut sözleşmeler üzerinden fiyat farkı verilmesi/mevcut fiyat farkı revize edilmesi/fiyat artış döneminin erkene çekilmesi veya sözleşmelerin karşılıklı feshedilmesi yönünde çeşitli talepler iletilmiştir.

Hukuk Müşavirliğinin 14.02.2022 tarih 245158 sayılı mütalaası doğrultusunda söz konusu fiyat farkı bahse konu yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar, kurumumuz mevzuatları, firma ile yapılan sözleşme, eki şartnameler, piyasa koşullarına ilişkin tespitler ve kurum menfaatleri dikkate alınarak ilgili firma talepleri değerlendirilmiştir.”

Bitiriyorum ve soruyorum: Mücahit Gıda, Kızılay’ın bu fiyat farkını vereceğini yani kendi şartını çiğneyeceğini bilerek bu ihaleye girmiş ve rakiplerini eleyerek kazanmış olabilir mi?

Olamaz, diyemiyorum!



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları