Geçen haftaki yazımın sonunda Suriye yolculuğu izlenimlerimi sürdüreceğimi bildirmesem bu hafta belki de bir başka konuda, örneğin “Türkiye’de farklı olmak” başlıklı araştırma ya da “özür bildirisi” konularından birinde yazardım…

Ülkemiz Türkiye gerçekten de köşe yazarı bakımından bir konu cenneti. Baş döndürücü, değişken, ama öte yandan da ne yazık ki hiç değişmeyen gündemiyle…

***

Bir Ortadoğu ülkesine bu ilk yolculuğumun izlenimlerini anlatmayı, şu anda bulduğum bir deyimi kullanarak, “spotlama” yöntemiyle sürdürmeye çalışayım…

Bu yolculukta bende iz bırakan kişiler ve olaylar arasında Şam Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı öğrencisi Rita Sarkis’in görüntüsü ve öyküsü ön sırada yer alıyor…

Suriyeli bir Ermeni aileden, Türkçeyi akıcılıkla konuşan bu güzel ve şirin genç kızın Türkçe öğrenme öyküsü bana çok ilginç göründü…

Aile Türkiye sınırına yakın bir yerleşim yerinde oturuyor.

Baba Türkçeyi Türk TV kanallarını izlerken öğrenmiş ve sevdiği bu dili öğrenmeye kızını o yönlendirmiş…

Rita bu konuda ilk öğretmeni olarak babasını görüyor ve kendisinde Türkçe sevgisi uyandıran bu Ermeni babadan sevgiyle söz ediyor…

Görüldüğü gibi yaşam dediğimiz şey her türlü biçimsel “özür”den, soğuk “diaspora”dan, şu ya da bu soydandır gibi saçma sapan suçlamalar ya da soyum şudur budur gibi ahmakça övüngenliklerden çok daha zengin ve anlamlı…

***

İkinci spotu, bizi Suriye’ye davet eden “Mas Ekonomik Grubu” başkanı Firas Tlass’la zarif eşi bayan Tlass’a ve çoğunluğunu türbanlı hanımefendilerin oluşturduğu davetli Türk topluluğuna yöneltiyorum…

Bayan Tlass, İngiliz edebiyatı uzmanı bir Müslüman Suriyeli.

İngilizcenin yanı sıra mükemmel Fransızcası, cesur bile sayılabilecek modern ve zarif giyim kuşamıyla tam anlamıyla bir Batılı hanımefendi.

Onu, grubumuzdaki (çoğunluğu davetli gazetecilerin yakını) türbanlı hanımlarla birlikte bakışlarımın çerçevesine aldığımda şöyle düşünüyordum:

Sanki mesela 1930’ların Türkiye’sine Afganistan’dan bir kadınlar topluluğu, Cumhuriyetin ve Cumhuriyet kadınının nasıl bir şey olduğunu görüp öğrenmeye gelmiş…

Cumhuriyet kadını onlara görüntüsüyle de örnek oluyor…

O yılların Afgan kadınları Türkiye Cumhuriyeti kadınından mutlaka bir şeyler öğrenirlerdi…

Bizim bugünküler, Suriye yolculuğumuzun ikinci gününde, Şam Sanat Evi’ndeki davette, davetin ev sahibesi Müslüman ve Arap bayan Tlass’la karşılaştıklarında azıcık da olsa şaşırıp burkulmuşlar mıdır dersiniz?

Sanırım bu satırları okuyan birçok kişi de bu soruyu benim gibi “hiç sanmıyorum” diye yanıtlayacaktır…

Ya aralarında en çok on iki-on üç yaşında, başı sımsıkı türbanlı bir çocuğun da bulunduğu bu Türkiye Cumhuriyeti kadınlar topluluğunun görüntüsü karşısında bayan Tlass’ın aklından geçmiş olabilecekler?

Tahmin etmek güç olmasa gerek…

***

Suriye yolculuğu izlenimlerimin ikinci ve son bölümünü de bu gözlemler oluştursun…

Görüldüğü gibi ülke gündeminden yine de pek uzaklaşamadım…

Bir Ortadoğu ülkesine bu ilk yolculuğumda, hayallerimizi süsleyen masalsı Arap kültürünün izleri pek yoktu…

Buna karşılık Şam’daki Ulusal Müze’nin düzenlenişinden ve zenginliğinden çok etkilendim.

Emevi Camisi de görülmeye değer bir sanat başyapıtı.

Bir başka gözlemim, ülkemizle Suriye arasında gelişmeye hazır kültürel (ve kuşkusuz başka birçok alandaki) ilişki potansiyeli…

Suriye yolculuğumuzun “mimarı” sayılabilecek, Şam Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölüm başkanı, tarihçi ve edebiyatçı Doç. Mehmet Yuva, Hatay Samandağ’dan…

Şam Üniversitesi’nin çeşitli bölümlerinde yine genellikle Hatay ve çevresinden pek çok genç öğrenim görüyor…

En uzun ortak sınıra sahip olduğumuz, derin tarihsel ve kültürel bağlarımız olan Suriye, hızla değişip geliştiği gözle görülebilen bu kardeş ülke, Türkiye’nin Ortadoğu’ya ve bütün Arap dünyasına açılan en yakın ve en önemli kapısı olabilir…

ataolb@cumhuriyet.com.tr

Faks: (0212) 343 72 64