Ataol Behramoğlu
Ataol Behramoğlu ataolbehramoglu@gmail.com Son Yazısı / Tüm Yazıları

Başkalarının hikâyesi

05 Ağustos 2020 Çarşamba

Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü ve Başdanışmanı İbrahim Kalın’ın birkaç gün önceki bir sosyal medya paylaşımı tepkilere yol açtı. Görebildiğim kadarıyla Kalın’dan açıklayıcı bir yanıt gelmedi. Zaten gelmesi de gerekmiyor. Söyledikleri yeni şeyler değil. Belli bir çevrenin bilinen düşünceleri. Paylaşım şöyleydi:

Bize yüz elli yıldır modernleşme adı altında başkalarının hikâyeleri anlatıldı. Artık kendi hikâyemizi yazmanın zamanıdır.

***

Söz konusu kişi bulunduğu makama gelmeden önce kendi çevresi dışında tanınan biri miydi bilmem.. Biyografisinde, kendi ilgi alanında ciddi sayılacak bir eğitim almış olduğu görülüyor. 1992 yılında (benim İstanbul Üniversitesi’nde öğretim üyesi olduğum yıl), bu üniversitenin tarih bölümünden mezun olmuş. Yüksek lisans (master) öğrenimini Malezya’da tamamlamış. Malezya’ya nasıl, hangi olanaklarla gittiğini, hangi üniversitede öğrenim gördüğünü ve oradaki eğitimin konusunu bilmiyoruz. Ardından George Washington Üniversitesi’nde “beşeri bilimler ve mukayeseli felsefe” alanında “Molla Sadranın varlık görüşü ve bilgi felsefesi” üzerine yazdığı tezle doktorasını tamamlamış. Molla Sadra adını ilk kez duyduğum için merak edip baktım: 1571-1640 yıllarında yaşamış İranlı ünlü bir İslam filozofu. İbrahim Kalın, 2005-2009 yılları arasında Siyaset Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA) kurucu başkanlığı yapmış. 2001’de Ahmet Yesevi Üniversitesi Mütevelli Heyeti üyeliğine seçilmiş. 2007’de “İslam ve Batı” adlı kitabı yayımlanmış. Aynı konularda başkaca araştırmaları ve çevirileri de var.. İçinde bulunduğumuz yıl profesör unvanı almış.

***

1971 doğumlu olduğuna göre şu anda 49 yaşında, büyük olasılıkla orta ya da belki az gelirli bir Erzurumlu ailenin çocuğunun küçümsenemeyecek yaşamöyküsü.

Öykünün (hikâyenin) evrelerine baktığımızda, Cumhuriyetin, Cumhuriyet öncesindeki modernleşme süreçlerinin öngördüğü Batılı, laik, modernist aydın profilinin karşısında “‘sağcı’ demeyeyim” fakat “sağda” bir aydın profili görüyoruz. O zaman “başkası”, “başkaları” göndermeleri de açıklık kazanmış oluyor.

***

Günümüzden yüz elli yıl öncesi 1870’lerdir. Osmanlı modernleşmesinin tarihini 1839 Tanzimat Fermanı’nın ilanıyla başlatacak olursak bu tarih 200 yıla yaklaşıyor. Başkalarının hikâyesi denilen, Cumhuriyet dönemini de kapsayan bu tarihin hikâyesi değilse, neyin, kimin hikâyesidir?

Tanzimat ve sonrasındaki modernleşme girişimleri, Yeni Osmanlılar, 1. ve 2. Meşrutiyet, birbirini izleyen savaşlar ve ağır yenilgiler, imparatorluğun parçalanması, Cumhuriyet ve Atatürk devrimleri, bütün bunlar bizim tarihimiz ve bizim hikâyemiz değilse, kimin tarihi, kimin hikâyesidir?

Bu tarihi ve hikâyesini “başkaları”nın gören kişi, kendisini hangi tarih ve hikâyenin içinde görüyor?

***

Modernleşme tarihimiz ve hikâyesi, acılarla, çilelerle dolup taşıyor. Çok sancılı bir tarihtir bu. Ama büyük bir tarihtir ve bizim tarihimizdir.

Nice baskılara göğüs gerilmiş, içinde ve çevresinde entrikalar çevrilmiş, hataları ve yanlışları da olmuştur.

Bu hata ve yanlışlar sadece sağdan değil, kendi içinden de eleştirilmiştir.

Herhangi bir tarihin hiçbir sayfası bütünüyle hatasız olamaz. Bu, bizim modernleşme tarihimiz bakımından da hiç kuşkusuz böyledir.

Fakat başkalarının değil kendi tarihimiz, bizim hikâyemizdir.

Modernleşme tarihimizi ve onun büyük aşaması olan Cumhuriyet devrimlerini reddeden, onu “başkalarının hikâyesi” sayan biri, gerekçesini nerede, hangi dünya görüşünde ararsa arasın ve bunu söylerken hangi düşünsel birikimine güvenirse güvensin, “biz” olmayan, “başkası” olma talihsizliğini yaşamakta olan kişidir.

Böyle bir kişinin ve düşünce birliğinde olduklarının yazacakları tarih ve anlatacakları hikâye ise, bizim yani bu ülkenin tarihi ve hikâyesi değil, aslında hiçbir yere ve hiçbir zamana ait olmayan sanal bir tarih ve hikâye olacaktır



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları

Türkiye kimin? 11 Aralık 2024

Günün Köşe Yazıları