Türkiye Cumhuriyeti yasalarına göre sahiller halkın. Hatta ilgili madde, “Kıyılar, herkesin eşit ve serbest olarak yararlanmasına açıktır. Kıyı ve sahil şeritlerinden yararlanmada öncelikle kamu yararı gözetilir. Buralarda hiçbir yapı yapılamaz; duvar, çit, tel örgü, kazık ve benzeri engeller oluşturulamaz” diyor.

Gelgelim, iktidar yasayı ek yönetmeliklerle deforme edip halkın çıkarını gözetmekten iyice uzaklaştı. Onların gözettiği kesim turizm yatırımcısı, esnaf ve işletmeci. Brezilya’nın İpanama’sından, Lizbon’un Galapos Plajı’na, Dubai’nin Burc el-Arap’ından, Cannes’ın Long Beach’ine kadar denize giren biri olarak söyleyebilirim ki dünyanın her tarafında öncelik halkındır. Vatandaş, sahile en kolay biçimde erişir, havlusunu atar, varsa şezlongunu açar, güneşlenir, denize girer. Üstelik, duşunu ücretsiz alır, bu alanların yakınlarında halk tuvaletleri de vardır. Parası olana ise belirli aralıklarla, kulüp türü, lüks olanaklar sağlanır, işletmeciler de parasını kazanır. Bizde ise tüm yönetim türevleri sahillerin-plajların parsellenmesini normal karşılıyor olmalı ki artık denizin içine kadar monte edilen sabit şemsiye ve şezlonglara kimsenin sesi çıkmıyor. Günlük kiralamaların 300 TL ile 2 bin TL bandında olduğunu anımsatmaya gerek yok, geçen gün Kilyos sahilinde yürüyenlerden 350 TL istemiş kapı girişini tutan arsız. Antalya sahili daha beter, yan yana bitişik nizam oteller nedeniyle yoldan sahile inmeniz için kilometrelerce yürümeniz gerekiyor. Ola ki bir boşluk buldunuz sahile eriştiniz, bu kez yan otelin güvenliği tepenize biniyor: “Burası özel bölge.” Hakkını yemeyelim geçenlerde önce Çeşme, sonra Akçay’da havlu eylemi yaptı bir grup aktivist. Gerçi, 7 bin 500 TL’lik sadaka türü emekli maaşına, akaryakıta 2. ayda gelen yüzde 100’lük artışa sesini çıkaramayanların, “Sahiller bizimdir” demesi çok rasyonel gelmiyor 2023 Türkiye’sinde ama olsun eylem, eylemdir!

EMEKLİ DÜŞMANI!

1990’ların başlarında “Çankaya’nın şişmanı, işçi düşmanı” diye bir slogan vardı. Cumhurbaşkanı Turgut Özal ile ANAP iktidarı bu eleştiriye “Teşbihte kusur olmaz” diyerek hoşgörüyle baktılar, kimseye cumhurbaşkanına hakaret davası açılmadı.

Şimdilerde ise slogan, “Maliyenin bakanı, emekli düşmanı” diye modifiye edilmiş yüzde 25 zam alan bir kesim memur-işçi emeklisi tarafından. Gerçekten de Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in emeklilerle bir sorunu var. Kendisine en alt kademeden, en üst kademeye kadar gelen, “Emekliye ek zam ver” çağrısını, “Bütçe tutmaz” diyerek geri çeviriyor. Daha doğrusu AKP kulislerindeki bazı tanıdık milletvekillerinin görüşü bu: “Mehmet Bey söz dinlemiyor...” Belki de AKP’liler kendilerini böyle savunuyor, kabineye fazla bir etkileri olmadığı için bilemem ancak Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Macaristan dönüşündeki, “Memura zam ver, emekliye verme olmaz” sözü de sanırım Şimşek’e bir gönderme.

Mehmet Şimşek’in emekli karşıtlığına gelince; bu yeni bir şey değil. 2010-2015 yıllardaki Maliye Bakanlığı döneminde yine emeklileri hedef almıştı! Hatta bir açıklaması vardı, o günlerde CHP’nin emeklilere bayram ikramiyesi verilmesine yönelik çalışmalarına ilişkin (*): “Bunları yapsınlar, kaynak göstersinler sadece şapka çıkartmam, samimi olarak derim ki: Ben de CHP’ye oy vereceğim.”

Görüldüğü üzere kamudaki (örneğin Diyanet’in araba sevdası dahil) kiralık araçları, Saray ve kabinenin aşırı giderlerini, devlet bankalarının yöneticilerine yapılan yüzde 100’lük zammı, 5’li çeteye vergi affını normal karşılayan Mehmet Şimşek, emeklileri bütçeye yük olarak görüyor! O yüzden kimse TBMM tatilinin bitiş tarihi olan ekimden önce emekli maaş artışı beklemesin!

* CHP lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun emeklilere dini bayramlarda ikramiye verilmesi önerisi ilerleyen yıllarda AKP iktidarınca yasalaştırıldı.

Bu arada konu CHP’den açılmışken İstanbul delegasyonu bu hafta sonu belli olacak. İlçelerin büyük bölümünde genel merkez rüzgârı esiyor. Ancak CHP’li belediyelerin yönetimde olduğu bazı ilçelerde genel merkeze yakın adayların birbiriyle yarışması, delegasyon listelerini renklendirmiş durumda. Bu tablo il başkanlığı seçimini ilginç hale getirebilir.