Spor Yasası Meclis’ten geçti. Yasa, Türk sporunu hukuksal, mali, örgütsel ve yönetsel yönlerden yeniden düzenliyor. Buna ilişkin kulüp yönetimlerine önemli yaptırımlar getirildi. Yasa ile gelen yeni düzenlemeleri hafta başındaki “Spor Yasası ne getiriyor?” başlıklı yazımda ele almıştım. Şimdi bu yasal düzenlemeye ilişkin yapısal eleştiri ve görüşlerimi iki yazıda paylaşacağım. Yasa, Türk sporunun/futbolunun yapısal sorunlarına, günü kurtarmaya yönelik palyatif önlemler ve yaptırımlarla çözümü hedefliyor. Yaşanan sorunların yasal yaptırımlarla halledilebileceği düşünülüyor. Bu nedenle de kronikleşmiş sorunların çözümüne yönelik yapısal bir değişim ve dönüşümü sağlayacak bir yasal düzenleme ortada bulunmuyor. Var olan yapı rekabeti, kaliteyi artıracak ve sportif başarıyı getirecek yetenekte değil. Bugünkü futbol üst yapılanması böyle bir işleve, misyona ve vizyona sahip görünmüyor. Dengesiz ve haksız rekabeti yücelten bir rekabet felsefesiyle hareket ediyor. 

SPOR-FUTBOL ÜST YÖNETİMİ STRATEJİ ÜRETEMİYOR

Bu yasa ile spor üst örgütlenmesi yapısal sorunları çözümleme yerine, güncel problemleri çözmeye çalışıyor. Mevcut sorun üreten patolojik yapıyı, bazı cezai müeyyideler uygulayarak düzeltmeye kalkmak uzun vadede kalıcı çözüm sağlamaz. Kulüplerin sorunlarını doğru analiz edip çözüm önerilerini orta-uzun vadeli planlayacak şekilde bir yasal düzenlemeye gidilmeliydi. Ne var ki yasanın bugünkü bakış açısı miyopik. Uzun erimli yapısal sorunları, kısa vadeli çözüm yöntemleriyle halletmeye çalışan bir anlayışa sahip. Yarınları kurtaracak bir yapı yerine sadece yakın geleceği öncelikleyen bir yaklaşım. Bu anlayış Türk sporunu ve futbolunu kalıcı başarılara taşıyamaz.

YAPISAL SORUNLAR ÇÖZÜLMEDEN BAŞARI GELMEZ 

Kulüpleri bugün içinde bulundukları temel olumsuzluklara iten ana faktörler; şeffaflığa, hesap verebilirliğe, denetime ve paydaşlarına karşı sorumluluğa zorlayacak bir örgütsel, yönetsel, hukuksal yapılanmanın bulunmayışı. Bu yapıyı kurmadan, salt kulüp yöneticilerini cezalandırmayı hedefleyen anlayışla kulüpleri içinde bulunduğu sorunlardan kurtaramayız. Kulüpleri problemlerden kurtarmanın yolu, sıkıntı üreten yapısal sorunların çözümlenmesinden geçiyor. Türk sporunun ve futbolunun sahip olduğu potansiyeli başarıya dönüştürecek bir vizyon gerekiyor. Bu da stratejik bakış açısını zorunlu kılıyor. Bugünkü gerçeklere bakıldığında, ortada bir sportif başarı olmamakla birlikte, Türk futbolu hâlâ Avrupa’nın ve dünyanın önemli gelir yaratan, yüksek potansiyele sahip varlıkları olan bir futbol ülkesi. Yetenek havuzu çok geniş ve gelecek elli yıla damgasını vurabilecek potansiyele sahip. Ne yazık ki Türk futbolu/sporu iktisadi, mali ve sportif anlamda Avrupa ile dünya futbolundan hak ettiği payı alamıyor.

SORUN DERNEK YAPILANMASI DEĞİL!

Bugün Türk sporu/futbolunun temel sorunu dernek bazlı kurumsal yapıdan kaynaklanmıyor. Dernek statüsünde olan kulüplerin iyi denetlenmemesi, şeffaflığın olmayışı, ibra müessesesinin çalışmaması, yasal yaptırımların eşit-adil uygulanmaması kulüpleri başarısızlığa sürüklüyor. Oysa, Almanya’da Bayern, İspanya’da Real Madrid ile Barcelona ve daha birçok başka ligde başarılı dernek örgütlenmeleri mevcut. Şirketleşme ile her şeyin yoluna gireceği düşünülüyor. Avrupa’da ve ülkemizde şirket şeklinde organize olup batan, küme düşen çok kulüp var. Günümüz finansal spor yapılanması içinde kurumsal yönetim egemen örgüt modeli haline getirilmeden; şeffaflığı, denetlenebilir olmayı sağlamadan, hesap verilebilirlik yaratmadan, paydaşlarla sorumluluk paylaşmadan şirketleşmek tek başına bir çözüm değil. Sorunların kaynaklarını sadece kulüp yöneticileri ve yönetimlerinde aramak, Türk sporunu başarıya götürmez. Önemli olan bugünkü ortamın oluşmasına neden olan temel problemleri ortadan kaldıracak yapısal yaklaşım. İster şirket, ister dernek statüsünde olsun, kurumsal yönetimin egemen olmadığı bir yapılanmada sportif, mali, yönetsel başarıya ulaşma şansı bulunmuyor.