Savaşkan İskefli
Savaşkan İskefli savaskan.iskefli@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Dünya yatırım çekme yarışında, Türkiye borç bulma telaşında!

27 Ekim 2023 Cuma

Elektrikli otomobillerde 5.5 milyar dolarlık dev bir tesisin yapım aşamasının sonuna gelindiği açıklandı. Bu tesis ABD yer alıyor ve bu dev yatırımı yapan şirketse ABD menşeli değil, Koreli Hyundai.

Yalnızca bu kadar da değil. Suudi Arabistan'a kısa süre önce ülkenin ilk araba fabrikası kurulacağı açıklandı. Bu firma Amerikalı Lucid'di. Bu tarihten bir iki hafta sonrasındaysa yine Suudi Arabistan'a bu kez Hyundai'nin fabrika kuracağı açıklandı.

Bir başka haber de yurtiçinden geldi. Ford Otosan, ilk kez 2014 yılında Yeniköy fabrikasında hattan indirdiği Ford Courier serisini ''şirketin yatırım stratejisinin bir parçası'' olarak bundan sonra Kocaeli Yeniköy’de üretmek yerine Romanya’daki Craiova fabrikasında üreteceğini açıkladı.

Otomotiv sektöründe neler oluyor?

SUUDİ ARABİSTAN YATIRIM TOPLUYOR

Suudi Arabistan'ın zengin petrol yatakları ile elde ettiği parayı otomobil üretiminde tesisler kurulmasına yönelik teşvikler yoluyla harcaması yabancı yatırımcıların ilgisini çekti. Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu (PIF) yaklaşık 1.8 milyar dolarlık Lucid hissesi aldı. Ayrıca Hyundai ile yapılan anlaşma kapsamındaysa PIF, yeni ortak girişimde yüzde 70 hisseye sahip olacak ve Hyundai ise kalan yüzde 30 hisse ile girişimi destekleyecek. Bu sayede hem uzun vadede Suudi Arabistan hem de yatırımcı firmalar kârlı çıkacak.

ABD'DEN 430 MİLYAR DOLARLIK YATIRIM 

ABD'de 2022 yılı ağustosunda kabul edilen 'Enflasyonu Düşürme Yasası' uzun zamandır Avrupa sanayisini tedirgin ediyor. İklim paketi olarak da adlandırılan yasa için ayrılan toplam bütçe 430 milyar dolara karşılık geliyor. Avrupa bu teşviklerle ABD ile arasındaki farkın açılmasından, ileride düşebileceği güç durumdan rahatsız.

Vergi indirimleriyle elektrikli otomobil satın almayı teşvik etmeyi öngören yasa kapsamında, Kuzey Amerika'da üretilen bataryaların kullanıldığı ve bu bölgedeki madenlerden çıkan mineralleri içeren elektrikli araçlara 7 bin 500 dolara kadar vergi indirimi verilmesi gibi düzenlemeler içeriyor.

ABD'de söz konusu yasayla enerji güvenliği ve iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik yatırımlar için 369 milyar dolarlık kaynak ayrılıyor. Yenilenebilir enerji teknolojileri içinse 260 milyar dolarlık vergi teşviki uygulamasına yer veriliyor.

Ayrıca söz konusu yasa, yenilenebilir enerji bileşenleri üreten yeni veya yenilenmiş fabrikaların maliyetinin yüzde 30'u oranında vergi indirimi de sağlıyor.

ABD uyguladığı bu teşvikler ile 5.5 milyar dolarlık dev bir fabrika yatırımını bünyesine katmayı başardı.

Dünyanın en büyük ekonomisine sahip ülkesi ABD yeni yatırımcılara yer açmak için teşviklerde bulunurken dünya sanayisinin yenilenebilir enerji üzerine dönüşüm sürecinde Türkiye nerede bulunacak? Bu treni kaçıracak mı?

Bu hafta içinde Ford Otosan'ın Romanya'daki yatırımı, yeni yatırımcı çekmekten ziyade elimizdekilerin de başka ülkelere gitmesi endişesini doğurdu.

Avrupa'da da Çinli üreticilerin hızla büyümesi ile gelecekte bu pazarda mutlak hâkimiyet kurması endişesi ile çalışmalar yapıldığına yönelik sesler günden güne daha çok duyulmaya başlandı. 

Dört bir taraf dünya sanayisinin yeşil enerjiye geçişi sürecinde pastadan daha büyük bir pay almak için uğraşırken peki bizim payımıza ne düşecek?

ASIL YAPILMASI GEREKEN!

Hem Türkiye'nin Çin'de üretilen elektrikli araçlara uyguladığı yüksek Gümrük Vergisi hem de Avrupa ülkelerinin benzer bir karar almasıyla Çinli üreticiler yeni fabrikalar için harekete geçebilir. Böyle bir durumda belli ki yalnızca düşük işçi ücretleri ile cazip bir bölge olmayan Türkiye'de swap ve sukuk ile günü kurtarmak için kapı kapı dolaşmak yerine gerekli ve doğru adımların atılıp yatırım çekilmeye çalışılması ülke ekonomisi için daha faydalı olacaktır. Büyük firmaların bir ya da birkaçının gelmesi ise yabancı yatırımcının gözünü bu tarafa çevirmesini sağlayacaktır.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları