Orhan Bursalı
Orhan Bursalı obursali@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Umutsuz vaka: Dünyada sistem ve insanlık çöküyor...

23 Kasım 2015 Pazartesi

Bunu yazmadan başka yazı yazamayacağım: Dünya yönetilebilir olmaktan çıktı. Yaşanır olmaktan da pek yakında çıkacak. Özellikle “küresel köy”e dönüştükten sonra, dünyada her şey iç içe, birbirini daha çok etkileyen, “anca bir kanca bir” özelliğe kavuştu. Ekonomik sistem olarak, bütünlüğün dışında kalabilecek ve tek başına yaşayabilecek bir ülke kalmadı gibi.
Şimdi tek tek ve kısa kısa bakalım:

Terör, sistemi kalbinden vuruyor
1. Terör durdurulamaz bir şekilde yayılıyor. Yakın geçmişini Afganistan’dan başlatabiliriz. 11 Eylül 2001 İkiz Kuleler’in yıkılışı, köktendinci İslami iktidar hareketinin beslendiği en büyük başarı olayıdır. Kapitalist emperyalist sistemin terör ve bombardıman ile yıktığı her İslami ülke, bir karşı terör saldırısı olarak kendisine geri dönüyor.
Karşı saldırı kapitalist emperyalist sistemin kalbine doğru indi. Brüksel’de bile önceki gün “tehlikeli bir terörist kentte olabilir” ihbarıyla hayat durduruldu ve asker kente sokuldu, keskin nişancılar yükseklere yerleştirildi. Bir süredir Ortadoğu’da yaşanan ve yüz binlerce kişinin öldürüldüğü dehşet, bir kâbus olarak Avrupa’ya çöktü.

Yaratıcı yıkım, her şeyi yeniden kuracak
2. Ekonomik kriz: 2007’den itibaren neredeyse 10 yıldır kapitalist emperyalist sistem krizle boğuşuyor. Tam “heyula geri dönüyor” derken bir başka yerden patlak veriyor. Avrupa’yı durgunluk sardı. ABD tamam kurtulduk havasına girdi. Finans kapitalin anlaşılan dünyada dolaşımındaki büyük paraları berhava olmadan, kapitalist sistem üzerine kurduğu tekelci iktidarını kaybetmeyecek. Bu kontrollü veya kontrolsüz daha büyük bir savaşı ateşleyebilecek bir potansiyeldir.
Bu bağlamda dünyada işsizliğin artması kaçınılmazdır. Bizim gibi “kırılgan” olarak sınıflandırılan ülkelerin kapısını istikrarsızlık ve ekonomik kriz çalıyor.
Belki de kapitalist sistem bir yeni türde bir “yaratıcı yıkım”ın eşiğinde bulunuyor. Dünyada pek çok kapitalistin var olan düzenden şikâyetleri arttı. Başka bir yazıda değerlendireceğimiz Ali Koç’lar ortaya çıkmaya başladı. Bill Gates gibi bilgi toplumu şirketleri başka bir telden çalıyor.
Bu yaratıcı yıkım, dünyayı hâlâ yöneten savaş-petrol-sanayi -eski- kompleksinin iktidarının çökmesi ve yerini bilgi toplumunun yeni sahiplerinin, yeni sermaye ve üreticilerinin iktidarının alması biçiminde gerçekleşebilir.

Dalgalar halinde insanlık göçleri
3. İklimsel gelişmeler insanlığı ve sistemi erkenden çökertebilir. Bilim insanları arasında insanlığın 100 yıl ömrü kaldı diyenler çıkmaya başladı. Dünya iklimini altüst etmeye başlayan gelişmelerin kümülatif birikimleri, kestirilemeyen beklenmedik iklim çökmelerine neden olabilir.
Bu durumda büyük besin açlıkları ortaya çıkar. İç savaşlar, ülkeler arası savaşlar ve eskisi gibi “kavimlerin büyük göçleri”ne şahit olabiliriz. Bu göçler şimdi savaş bölgelerinden merkeze kaçış şeklinde oluyor. Bu iklim çökmelerinde daha kapsamlı ve dalgalar halinde gelişebilir.
Böyle bir durum, yöresel büyük savaş ve kıyımları tetikleyecektir.
Küresel köy parçalanıp, “birey”lerinin, yani ülkelerin kendilerini kurtarmaya çalışacakları acınası bir kâbusa dönüşecektir.

En çok kaybedecek olanlar
Bu sistemin öncülüğünü yapan kapitalist-emperyalist blok, çaresiz ve her yönden iflası yaşıyor. En son geldiği nokta, aman bize bulaşmasın, aman biz felaketlerin nasıl dışında kalırız, yanılsamasıdır. Kalamazsınız...
En çok siz kaybedeceksiniz, çünkü en çok sizler varlık sahibisiniz, en çok sizler huzur sahibisiniz, en çok sizler istikrar sahibisiniz...
Hepsini kaybedeceksiniz... Bu kaybedeceklerinizden dünyanın geri kalanlarında zaten az veya çok az olduğu için, etkilenmeleri daha az olabilir. Ama insan kaybını yine de en çok bu coğrafyalar yaşayacak. Çünkü en güçlü silahlar sizlerin elinde.
Havam karamsar, yukarıdaki beklenebilir senaryoya göre hemen şimdi hayatını kuranların şansı daha çok olabilir.  



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları