Orhan Bursalı
Orhan Bursalı obursali@cumhuriyet.com.tr Son Yazısı / Tüm Yazıları

Fırsatı niye kaçırdık, umarım bu kötü tablo gerçekleşmez

22 Mart 2020 Pazar

Toplumda dışarı çıkma yasağı konsun mu konmasın mı tartışıldığına ve hükümetin bu tür bir tedbiri ciddi olarak düşündüğüne, salgın ve ölümlerle ilgili gelişmeleri dikkatle izleyerek bir karar verme aşamasına doğru hızla gittiğine ilişkin işaretleri sezinlediğimize göre, matematik bize hızlı davranılmasının şart olduğunu gösteriyor..

Umarım olmaz, kötü tablo gerçekleşmez umarım, umarım ve umarım...

Ülke topu topu 10 gündür adım adım sıkılaştırılan ve genişletilen önlemler alıyor... Evet topu topu 10 gündür.

Bu önlemleri başlangıç olarak biraz daha radikal, 1 ay önce almaya başlasaydık, bu fırtınayı en az hasarla atlatma olanağına sahiptik. Sanki bu fırsatı kaçırdık gibi.

Ne zamanlar kaçırdık:

İlki, İran’da patladığında (ve İtalya’da). Birkaç on kişide virüsün görülmesi ve birkaç ölümle salgının İran’da işbaşı yapması, en büyük alarmdı! Bu şu demekti: İran’da binlerce kişiye bulaşmış durumda, salgın üstel artacak, ölümler de. Aynı şekilde İtalya’da da..

İran ile müthiş bir iletişim ağımız olduğunu sağır sultan biliyordu. Sınırlarımız açık, binlerce kişi gidiyor geliyor ve Türkiye’nin her yanına yayılıyordu. İtalya ile de... Türkiye’den Çin’e kaç uçak kalkıyor ve iniyordu? Çin’den, hadi Wuhan diyelim, son iki ayda kaç kişi geldi gitti?

Wuhan kaç aydır dünyanın gündeminde? Gözümüzün önünde Çin’in verdiği büyük savaşı seyretmiyor muyduk?

Bu aşamada iktidar veya SAĞLIK BAKANLIĞI, olayı yakından izleyen uzmanlarımızı toplayabilirdi ve BİLİM KURULU önlemleri bir bir ardına gelebilirdi.

O zaman, PROAKTİF denen, öngörülü, bu olayın bir iki ay sonrasını görebilen ve önlem alan bir siyaset işbaşında olurdu.

Üzerimize çığın düşeceğini söyleyen açıklayan insanlar vardı. Bir uzman kopacak olan ve koparak yuvarlanacak olan çığ durumunu görür, sezer.

Dedikodu, boş laf ile zaman geçti

Biz medya olarak ise ne yaptık, ekranlar uzmanlara değil, ciddi bilim insanlarına değil, komplo teorileri üreten insanlara teslim edildi. Bu da olur o da; belki de hepsi doğrudur tepinmeleri ülkeyi esir aldı. Bu ekran bulamacı, eminim siyaseti de karar alma ve olan biteni anlama noktasında olumsuz etkiledi. Hareketsizliğe itti: Ulema diye topluma sunulanlar bile bu konuda anlaşamazken...

Bir komplocu kafa, ekranlardan “farklı düşüncelerin” tartışılmasına karşı çıkılmasını da eleştiriyor hâlâ... Tam bir liberal: Bırakın söylesinler, uydursunlar, gerçekler saklansın, bilim dışlansın!

Önümdeki tablo umarım gerçekleşmez

Alanlarında uzman mühendis dostlarımın önüme koyduğu hesap tablosu, umarım olmaz ve gerçekleşmez dedirtti bana. Eğer bugün sokağa çıkma yasağı konsa, yaşadığımız 10 günlük salgın ve ölüm sayılarından yola çıkarak çizilen grafik oku, en az 14 gün boyunca yukarıya tırmanmayı sürdürecek. İtalya örneği!

Diyor ki: “Şu an sokağa çıkma yasağı başlasa ve Çin usulü milletin evlerinin kapılarına çiviler çakılsa bile 14 gün boyunca şu ana dek virüs kapmış am henüz virüs belirtisi geliştirmemiş taşıyıcılar tarafından enfekte edilenlerle (bulaştırılanlar ile), sayı büyüyecek, hem de aynı eğriyi takip ederek! Çünkü karantinadan kaçan ve parkta mangal yakan vurdumduymaz, henüz Homo sapienleşemeyen bir türüz. Basit bir excel tablosu ile yaptığım hesaba göre, bundan 14 gün sonra, (bir mucize olur ve eğer bulaşma eğrisi düz hale gelirse bile) hasta sayısı 160 bin, ölü sayısı 2100 olacak.” 

Şüphesiz her öngörü tam çıkmayabilir, başka etkenler veya görülemeyenler devreye girebilir, matematik model yanılır ve bayram ederiz! Ama yanılmazsa virüsler bayram edecek!

Yazının amacı: Atik olun!

Bundan bir panik çıkarmak gerekmiyor. Zaten amaç da bu olamaz, zaten katlanarak açıklanan bulaşma sayıları bize bir şeyler söylüyor!

Bakanlık da giderek artan bir sıkılaşma peşinde koşuyor, olayı çok ciddiye alıyor, ama görünen köy de kılavuz istemiyor, gençler ve bazı aileler hâlâ birbiriyle dışarıda buluşuyor. Anadolu’da mikrofon uzatılan insanımızın pek çoğunun verdiği yanıtları biliyoruz. İtalya’da bile bazı kentlerde askerler dolaşmaya başladı..

Bizde yüzde kaçımız virüs bize işlemez inancı ile yaşıyor?!    

Amaç şu, sokağa çıkma yasağı konacaksa hemen konsun. 



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları