Geçen haftanın gündemde yer alan bir haberi mide botoksu yaptırdıktan sonra ölen Türkmenistan uyruklu bir kişi hakkındaydı. İşlemle ilgili kişiler göz altına alınıp serbest bırakılmış ve bu süreçte de hasta hayatını kaybetmişti. Ancak durumun sadece tek bir kişiyi etkilemediği, benzer işlemi yaptıran pek çok hastanın değişik şikâyetlerle sağlık merkezlerine başvurduğu görüldü.

Avrupa Hastalık Önleme ve Kontrol Merkezi’ne iletilen raporlara göre bu 10 günlük sürede Almanya’dan 12, Avusturya’dan 1, İsviçre’den 1 ve Türkiye’den 53 olmak üzere 67 botulizm vakası bildirimi yapılmıştı. İşlemde kullanılan ürün clostridium botulinum adlı bakteri türleri tarafından üretilen bir toksin yani zehirdir. Bu toksinin yarattığı hastalık ise botulizm olarak tanımlanır.

Daha detaylı bilgi için: https://www.cumhuriyet.com.tr/cumhuriyet-pazar/zehirle-gelen-guzellik-1976971

TARTIŞMALI SONUÇLAR

Bildirimlerin 60’ı İstanbul’daki özel bir hastaneyle, üç vaka ise İzmir’de özel bir merkezle ilişkilendirildi. Sağlık turizmi açısından önemli bu durum nedeniyle ülkemizde botoks tedavisi görenlere ilişkin de değişik merkezlerden uyarılar yayımlandı. Sağlık Bakanlığı ise yapılan işlemi ve kullanılan ürünleri incelemeye aldı. Bu ürünlerin izinli teminine karşın mide amaçlı kullanım uygunluğu olmaması öne çıkan husus oldu.

Uluslararası Estetik Plastik Cerrahi Derneği’nin 2020’de Yapılan Estetik/Kozmetik Prosedürler Araştırması’nda Türkiye, botoks uygulamaları da dahil olmak üzere prosedür sayısında beşinci sırada yer aldı. Konu sadece sağlık açısından değil kozmetik açıdan da öne çıkmış durumda. Obezite de sağlık yanında estetik kaygılarla en fazla başvurulan tedavi alanlarından biridir. Sağlık Bakanlığı’nın son verilerine göre ülkemizde yetişkin nüfusun yüzde 30’dan fazlası obezdir. Obezite tedavisinde ilk yaklaşım diyet ve egzersiz, sonrasında obezite cerrahisidir. Cerrahinin zorluğu ve donanım gerektirmesi nedeniyle daha masum gözüken botoksun burada da fayda sağlayabileceği araştırılmıştır.

Toksin düz kas ve iskelet kaslarının kasılmasını engeller. Mide hareketleri azalır, mide boşalması gecikir. Böylece kişilerin daha uzun süre tokluk hissiyle daha az yiyerek kilo vermesi beklenir. Aşırı doz ya da hatalı enjeksiyonlarda ise toksin bu kez zehir etkisini göstermeye başlar. Halsizlik ve yorgunluk hissinden solunum durmasına dek giden durumlar gözlenebilir. Mide botoksu hakkında son yıllara dek olan bilimsel çalışmaların sonuçlarının tartışmalı olması da önemlidir.

DERS ÇIKARMAK

Bilimsel dayanağı çok güçlü olmamasına rağmen kolay uygulanabilir ve erişilebilir olması ile uygulama sağlık turizminde de önemli yer kazandı. Aslında orta düzeyde kilo vermek isteyen ve diyete uyabilecek kişiler için önerilen bu işlemin etkisi yaklaşık 3 ay sürüyor. Ama uygulama yapılan kişilerce daimi bir zayıflama yöntemi olarak görülmesi talebin artışına yol açmaktadır. Bu tarz uygulamalarda kontrol makamlarının ise proaktif olmak yerine reaktif girişimleri önde tutması maalesef olaydan kalıcı dersler çıkarılmasına yönelik inançları zayıflatmaktadır.

DR. ÖMÜR TANYEL

BEYİN VE SİNİR CERRAHİSİ UZMANI