Olaylar Ve Görüşler

Çevre kirliliği ve plastik kullanımı - İsmail Özcan

09 Ekim 2024 Çarşamba

Yaşadığımız doğal çevre bugün birçok koldan kirletiliyor. Evsel, kimyasal, endüstriyel katı, sıvı ve gaz halindeki atıklar tüm yaşam alanlarını ve bu alanların yakın ve uzak çevresini kaplamış bulunmaktadır. Özellikle milyonların yaşadığı metropollerin, büyük şehirlerin içleri ve yakın ve uzak çevreleri karası, denizi/gölü/suyu, havasıyla birlikte sözünü ettiğimiz kirliliklerin her çeşidine maruz kalmış durumdadır. Bütün çevre kirletici maddelerin içinde en baskın kirletici ise plastik madde atıklarıdır. Naylon poşetlerden tutun da kap kacak, tabak çanağa doğanın kendisiyle başa çıkamayacağı binlerce çeşit plastik madde karaları, denizleri işgal etmiş bulunuyor.

İNSANIN BENCİLLİĞİ

Açık seçik bir gerçektir ki plastik kullanımı, yaşadığımız dünyanın en büyük sorunlarındandır. Bu sorun yalnızca insanları değil, yaşayan tüm canlıların da etkileyecektir. İnsanların bencilliğiyle, aymazlığıyla yalnızca kendi felaketine değil, bu kirlilikte hiçbir rolü olmayan kendi dışında binlerce, yüz binlerce çeşit canlının da felaketine sebep olacaktır.

MİKROPLASTİKLER

Başta naylon poşetler olmak üzere tüm plastik maddeler önce karaları kirletiyor, sonra gölleri ve denizleri kirletiyor. Bunun dışında denizlere doğrudan plastik madde atıkları boşaltılıyor. Denizler/okyanuslar bugün geri dönülemez şekilde plastik atıklarıyla kirlenmiş ve oksijensiz kalmış haldedir. Başta balıklar olmak üzere birçok deniz canlısı kirlenen denizlerde yaşam savaşı veriyor. Ek olarak plastik atıklar hem karada hem de denizde zaman içinde aşınıp yıpranarak mikroplastiklere dönüşüyor. Bunları yiyen balıklar ve diğer deniz canlıları zehirleniyor. Dolayısıyla mikroplastiklerle zehirlenen balıkları yiyen insanlar da zehirleniyor. Günümüzün en büyük sorunlarından biri budur. Ayrıca denizlere atılan şeffaf plastikleri denizanası sanarak yiyen kaplumbağalar ve onları yutan balıklar ölmektedir.

ATIK AYRIMI

Türkiye plastik maddelerle ve onların atıklarıyla mücadelede çok geç kalmış bir ülkedir. Gelişmiş ülkelerde üretimi ve kullanımı çoktan yasaklanmış birçok plastik madde bizde hiçbir kısıtlamaya tabi olmadan üretilmekte ve kullanılmaktadır. Ülkemizde yıllarca sınırsızca kullanılan plastik madde olan naylon poşetler birkaç yıl önce 25 kuruş karşılığında paralı hale getirilince plastik poşet kullanımı kısa süre içinde yüzde 75 azalmıştı. Fakat geçen zamanda yüksek enflasyona rağmen poşet fiyatları 25 kuruş olarak sabit tutulunca kullanım yine poşetlerin bedava verildiği zamanlardaki seviyelere yaklaştı. 

BİRLİKTE MÜCADELE

İnsanların bu atıklarla çevrenin kirlenmesine karşı umursamazlığı bir kimsenin bindiği dalı kesmesinden hiç farkı yoktur. Dünyada çevre temizliğine önem veren ülkeler, diğer ülkeler de bu temizliğe önem verene kadar asla güven içinde olamazlar. Çünkü çevre kirliliği bileşik kaplar misali yayılıcı ve eşitleyicidir.

Seçeneği olmayan dünyamızın yok olmadan önceki son felaketi olan başta plastikler olmak üzere tüm kirleticilere karşı tüm insanlar, toplumlar elbirliği ile mücadele vermedikçe dünyamızı kurtarma şansı yoktur.



Yazarın Son Yazıları Tüm Yazıları


Günün Köşe Yazıları