Onların İslamı felsefi niteliklerinden boşaltılmış, tamamen vülger, güncel bir materyalizm düzeyine indirgenmiş, menfaat, nasiplenme anlayışına dönüştürülmüş bir ideoloji. Bunuda siyasette insanları ezmek için kullanıyorlar.
Dış basını hedef almak dünyada görülmüş bir şey değil. Dünya siyaset, diplomasi tarihinde yok böyle şeyler. Soğuk savaş yıllarında en totaliter, en diktatoryal olarak tanımlanmış ülkelerin liderleri bile böyle akıl dışı açıklamalar yapmamıştır.

LEYLA TAVŞANOĞLU

Önde gelen yazarlarımızdan, hukukçu Demir Özlü, Gezi Parkı eylemlerinin özgür ruhlu genç kuşağın başarısı olduğunu söylüyor. İç ve dış basını hedef alan Başbakan Erdoğan’ın akıl tutulmasına uğramış olabileceğine işaret ediyor. Bir de Avrupa Parlamentosu’nun son kararını aynıyla kendilerine iade etmesi açıklamasının da Erdoğan’ı Kenan Evren’in durumuna düşürebileceği konusunda uyarıda bulunuyor.
- Sizce Gezi Parkı eylemleri Türkiye’ye ve AKP Hükümeti’ne ne mesaj verdi?
D.Ö.- Bu, kendiliğinden patlayan bir başkaldırıydı. Diktatör olmaya kalkışan, aklına esen her şeyi ne yolla olursa olsun kabul ettirmek isteyen, yapamazsa da haz duymayan tuhaf bir kişiliğin ruhlara kasvet veren birikmiş davranışlarının yadsınmasıydı; kırılma noktasıydı. Yüksek düzeyde uygar bir sivil itaatsizlik hareketidir.
Elbette ki yasalar çerçevesinde yapılmıştır. Geniş anlamda da Türkiye’yi uygarlık dışına sürüklemek isteyen bir siyasi hareketin durdurulması girişimidir. Bugüne kadar görülmemiş ölçüde güçlü, çok renkli, kendine özgü, demokratik bir hareket bu. Bunun onuru genç kuşağa aittir. Türkiye’ye, teba değil, özgür insanlar olabilirsiniz, mesajını verdi. Hükümet, bu mesajı tam olarak anlayacak düzeyde ya da yapıda değil. O, “köle bir halk, dindar ve kindar gençlik” amaçlıyor. Çağa yakışmayan bir düşünce. Oysa Gezi Parkı Direnişi dünya gençliğine örnek oluyor.
- Başbakan Erdoğan, Gezi Parkı eylemcilerini ideolojik davranmakla suçladı. Bir hukukçu değerlendirmesiyle, size göre ideolojik davranmak suç mudur?
D.Ö.- Tam tersine. Bugün ideolojik dönemde yaşıyoruz. Hemen hemen her davranışımızda ideolojik unsurlar var. En kocaman ideolojiyi de kendisi (Başbakan Erdoğan) taşıyor. Bütün televizyonları zaptederek çok konuşması hep ideolojisinin propagandasıdır. Ama nasıl bir ideolojidir bu?
İslamı felsefi niteliklerinden boşaltmış, tamamen vülger, güncel bir materyalizm düzeyine indirgemiş, bunu menfaat, nasiplenme anlayışına dönüştürmüş bir ideoloji. Bu durumu da siyasette insanları ezmek için kullanıyor. Bu, renksiz, derinlikten uzak, tatsız bir ideolojidir. Çağ dışıdır. Oysa gençler çeşit çeşit ideolojiler taşıyorlar. İdeolojileri tek tip değil. İdeoloji düzeyine varmayan mitleri de var. Sanatlara çok yakınlar. Gündelik mitleri hep iç açıcı. Hepsi özgürlüğe, özgür birey olmaya yönelik. İdeolojiler hiç suç olabilir mi? Biz kendisinin içi boşaltılmış, pörsümüş ideolojisine, “Bu suçtur” dedik mi? İdeolojiyi şiddet hareketleriyle kabul ettirmek girişimi suç olabilir. Bugünkü iktidarın yapmak istediği de bu. Çok yakınında...
- Gezi Parkı eylemlerinden yeni bir siyasi oluşum çıkması olasılığı olabilir mi?
D.Ö.- Doğrusu bunu bilemem. Bu konuda tahminler yürütmek o genç eylemcilerin içlerinde olmayı gerektirir. Ben dıştan gördüklerimi aktarmaya çalışıyorum. Her şeyi onlara bırakmak gerekir, düşüncesindeyim. Bu fevkalade olayı yaratan onlar. Yaratıcılıkları da var. Şimdiki halde başka türlü -olumlu anlamda- politikacı tipleri çıkabilir diye düşünüyorum.
- Bu eylemlere bir tür Türk Baharı denebilir mi?
D.Ö.- Denemez. Araplarda olan başkaldırılar bahara varamadı ki. Tersine, kaosa ya da geri adımlar atılmasına yol açtı. Türkiye’nin birtakım grupların ve sözde entelektüellerin aşındırma çabalarına karşın aşındıramadıkları bir düzeyi vardır. Bu çeşit hareketler bilinç düzeyini ve bilgiyi artırır. Deneyler elde edilmesidir de bu. Önümüzdeki zamanda eylemciler de, çevrede olanlar da daha çok olgunlaşacaklar.

Ülkeyi felakete sürükleyecekler

Meslektaşım, hukukçu Sayın Bülent Arınç sesleniyorum, iktidarda kalmak için elinizi kana bulamayın. Suriye’ye girmeye kalkmayın. Bu, Türkiye’nin, hepimizin, gençlerin mahvı olur.

- Daha önce Cumhuriyet mitinglerini göz ardı eden dış basın ve Batılı ülkelerin yetkilileri, acaba Gezi olaylarını neden gündemlerinin birinci maddesine oturttular sizce?
D.Ö.- Bu olguda kimi komplo teorileri duydum.
- Örneğin?
D.Ö.- ABD, Başbakan Erdoğan’a desteğini çekiyor gibi. Ama ben sanmam. Batılı ülkelerin Cumhuriyet mitinglerini anlamaları zordu. Sonuçta Cumhuriyet bize özgü bir olgu. Batılı ansiklopedilerin eski baskılarında Cumhuriyetimiz modernleşme örneği olarak yüceleştirilir. Yeni baskılarda ise bu konuda hiçbir yorum yoktur. Cumhuriyet mitinglerinin düzenlendiği zamandan beri Batı’daki durum çok değişti. Bir kere, Silivri’deki davaların cılkı çıktı. Orada adaletin kullanılmadığı anlaşıldı. Delilsiz, sahte delilli ceza davalarıyla dünyanın gözünü ne kadar süreyle boyayabilirsiniz?
Sonra, o günlerden bugüne, tutuklu, tutuksuz gazetecilerin durumunu dehşetle öğrendi dünya. AB’ye giriş gösterilerinin samimi olmadığını, icraatın tam tersine olduğunu, bunun iktidara yerleşme amacıyla zaman kazanma oyunu olduğunu aptallar bile anladı. Bu iktidarın nelerin peşinde olduğunu, “başkan”ın yargı sistemini kendine bağladığını, eğitimi Batılı kaynaklarından, diyeceğim pozitif bilimlerden uzaklaştırma çabalarını gördüler.
Tiyatrolara, operalara mescit gibi saçmalıkların yerleştirildiğini duyanların aklı durdu. Ayrıca Batı’da “yeni kapitalizm”den bıkanların sayısı çok arttı. İlgi ondandır.
- CNN International kanalı muhabiri Christiane Amanpour’un canlı yayında Başbakan’ın dış politika danışmanı İbrahim Kalın’ın sözlerini ‘The show is over” (gösteri bitti) diyerek kesmesini nasıl karşıladınız?
D.Ö.- Dar anlamda, “Doğru söylemiyorsun. Palavra sıkıyorsun. Yeter artık” demek istedi. Geniş anlamda da şunu kastetti: “Şimdi adına konuştuğun hükümetin işi doğrularla değil. Artık seni dinleyemeyeceğim.”
Amanpour mesleğinin delisi, çok deneyimli bir gazeteci. Yaşım ve bugüne kadar görüp geçirdiklerime dayanarak bir şey söylemek isterim: Bilirsiniz benim Başbakan’la falan hiçbir ilgim yoktur. Bir yerde kendisiyle karşılaşmak da istemem. Ama yardımcılarından biri benim meslektaşım; avukat Bülent Arınç. Ona şöyle seslenmek isterim: Sayın Arınç, iktidarda kalabilmek için çeşitli yollar kullanarak elinizi kana bulamayın. Suriye’ye girmeye falan kalkmayın. Bu, Türkiye’nin de, sizin de, genç kuşağın da mahvı olur.
- Başbakan Erdoğan 15-16 Haziran’daki AKP mitinglerinde bu kez iç ve dış basını hedef aldı. Bir başbakan iç ve dış basını bu şekilde muhatap almalı mı?
D.Ö.- Dış basını hedef almak bugüne kadar dünyada görülmüş bir şey değil. Demek istediğim, dünya siyaset, diplomasi tarihinde yok böyle şeyler. Soğuk savaş yıllarında en totaliter, en diktatoryal olarak tanımlanmış ülkelerin başkanları bile yapmamıştır böyle akıl dışı açıklamaları. Sadece rejimin gazetesinde kısa bir cevapla yetinilmiştir.
Bugün en çok diktatörlükle itham edilen Beyaz Rusya, Kuzey Kore başkanları da yapmamıştır böyle konuşmalar. Ayrıca ben bu konuşmamızda bu ülkelerdeki rejimler üzerine fikir yürütmüyorum. Özellikle Kuzey Kore’nin ABD, Japonya ve Tayvan’ın ağır baskıları altında olduğunu biliyorum. Bu düşük söylemlerle başbakan kendisini batırıyor. Dünyanın bütün diri, bağımsız düşünen insanları Gezi eylemcilerini daha da yüceltiyor. İç basın açısından da durum aynı.

Gezi eylemleri gençlerin malıdır

- Bu eylemlerden sonra sizce Türkiye’de siyaset arenası nasıl bir biçim alır? Eylemler başka konularda da toplumsal patlamaları cesaretlendirir mi?
D.Ö.- Bu eylemlerden sonra Türkiye’de siyasal yapılanmanın nasıl bir biçim alabileceği üzerine fikirler, tahminler yürütmeyi doğru bulmam. Ama bugüne kadar gelmiş haliyle dahi Gezi direnişi bütünüyle barışçı, benzersiz, özgürlük istemlerine dönük çok renkli bir devrim olmuştur.
Halkın toplumla ilgili düşünme biçimlerini önemli ölçüde değiştirebileceği gibi bireylerin düşünme biçimlerini de etkileyecek. Örnek oldular. Kendi sorunlarına kendisi sahip, yolsuzlukları toplumsal yaşamından elemiş bir halk topluluğu, özgür sanat ortamı, iyi bir sosyal paylaşım örgütlenmesinin yollarının açılmasında temel olacaktır bu direniş. Bütün bütüne de gençliğin malıdır.

Erdoğan Evren’in durumuna düştü

- Avrupa Parlamentosu’nun (AP) Gezi eylemlerinde kullandığı orantısız güç nedeniyle AKP Hükümeti’ni eleştiren kararı Başbakan Erdoğan’a çarptı. Erdoğan’ın, “Kararı aynıyla onlara iade ediyorum”demesini nasıl karşıladınız?
D.Ö.- Olacak şey değil. Hukuk bilmemenin uç noktası. Bay Erdoğan bu ret biçimiyle General Evren’in durumuna düşmüştür. Kenan Evren, dönemin İstanbul Barosu Başkanı Orhan Apaydın’ın Barış Derneği soruşturmasında tutuklanmasına karşı çıkan AP kararını tanımamıştı. Hatırlatırım.
Bir insan olarak Erdoğan’ın Evren’in bugün düştüğü duruma düşmesini istemem, kimsenin istemediğim gibi... Ama bazı insanlar tutulamıyor. Erdoğan, bu tutumundan sonra acaba artık Avrupa ülkelerini ziyaret edebilecek mi?

PORTRE

DEMİR ÖZLÜ

İstanbul, 1935 doğumlu. Ortaöğrenimini Kabataş Erkek Lisesi, yükseköğrenimini İ.Ü. Hukuk Fakültesi’nde yaptı. İlk şiiri Kabataş Erkek Lisesi öğrencilerinin çıkardığı Dönüm dergisi, daha sonra da Türk Dili dergisinde yayımlandı. 1961-62 arası Paris’te Sorbonne Üniversitesi’nde felsefe okudu. Siyasi eylemleri nedeniyle işine son verilince avukatlık yapmaya başladı. 1969’da sakıncalı olarak askere gitti. Yedek subaylık hakkı elinden alınarak Muş’ta çavuş olarak askerlik görevini tamamladı. 1979’da Stockholm’e yerleşti. 12 Eylül darbesinin ardından vatandaşlıktan çıkarıldı. Ancak 1989’da Türkiye’ye dönebildi. O tarihten beri Stockholm ve İstanbul’da yaşıyor. Pek çok yayımlanmış şiiri, öyküleri ve romanları var.